ต้นกำเนิดของเมล่อนมีการกล่าวถึงจากหลายพื้นที่ทั้งในอินเดีย แอฟริกา อียิปต์ และนักวิชาการเกษตรได้นำเข้ามาปลูกในประเทศไทยครั้งแรกในปี พ.ศ. 2478 ที่จังหวัดเชียงใหม่ แต่เกิดโรคและตายไปทั้งหมด จึงมีการนำกลับเข้ามาปลูกอีกครั้งในปี พ.ศ. 2493 และพัฒนาสายพันธุ์ ที่ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ เมื่อทดลองปลูกแล้วได้ผลดีจึงส่งต่อเกษตรกร และปลูกเรื่อยมาจนถึงปัจจุบัน

เมล่อน เป็นพืชในตระกูลแตง มีชื่อวิทยาศาสตร์ว่า Cucumis melo L. อยู่ในวงศ์ Cucurbitaceae เป็นพืชล้มลุก ที่มีลำต้นเป็นเถาทอดเลื้อย มีขนปกคลุมทั่วทั้งลำต้น และใบดอกเพศผู้และดอกเพศเมียจะแยกกันอยู่คนละดอก ผลมีลักษณะกลมรี สีของเปลือกและสีของเนื้อจะแตกต่างกันไปตามแต่ละสายพันธุ์ บางพันธุ์มีผิวหยาบ เปลือกแข็ง มีร่องลึกรอบๆผล บางพันธุ์มีลายคล้ายร่างแหหรือตาข่าย แต่บางพันธุ์ก็ผิวเรียบไม่มีลาย

สภาพแวดล้อมที่เหมาะสมต่อการปลูกเมล่อน
                  เมล่อนเป็นพืชที่เจริญเติบโตได้ดีในอากาศอบอุ่น ไม่ชอบอากาศหนาวและอากาศร้อนจัด อุณหภูมิที่เหมาะสมอยู่ที่ 25-30 องศาเซลเซียส หากเมล่อนอุณหภูมิต่ำกว่า 15 องศาเซลเซียส การเจริญเติบโตของเมล่อนจะหยุดชะงัก การออกดอกและการติดผลจะใช้เวลานานกว่าปกติ หรือถ้าอุณหภูมิสูงกว่า 35 องศาเซลเซียส เมล่อนจะสร้างแต่ดอกเพศผู้ หรือถ้าหากสร้างดอกเพศเมีย ดอกนั้นจะหลุดร่วงง่าย

ดินที่เหมาะสมต่อการเจริญเติบโตของเมล่อน ควรเป็นดินที่มีลักษณะร่วน ระบายน้ำได้ดี ค่าความเป็นกรดด่างควรอยู่ที่ 6.0-6.5 หากต่ำกว่านี้ต้องปรับสภาพดินด้วยปูนขาว ควรยกแปลงปลูกให้สูง 20-30 เซนติเมตร เพื่อป้องกันน้ำท่วมขังจนทำให้ระบบรากเน่าได้ การปลูกเมล่อนที่สภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสมต้องมีการดูแลรักษา ให้น้ำ ปุ๋ยเป็นพิเศษ รวมถึงการดูแลป้องกันกำจัดแมลง โรคที่เข้าทำลายอย่างใกล้ชิด เพื่อให้ได้ผลผลิตที่ดี เมล็ดพันธุ์เมล่อนที่ผ่านการแช่ในน้ำอุ่นและบ่มในที่มืดมาแล้ว 24 ชั่วโมง ทำให้รากสามารถงอกออกมาจากเมล็ดได้พร้อมที่จะปลูก

การเตรียม เมล็ดพันธุ์เมล่อน และต้นกล้า

       การปลูกเมล่อนจะต้องเริ่มจากเมล็ด ซึ่งเมล็ดของเมล่อนจะมีเปลือกหุ้มที่ค่อนข้างหนา ต้องทำลายเปลือกที่หุ้มเมล็ดออกเพื่อให้ต้นกล้าเจริญเติบโตได้ง่าย และการแช่เมล็ดในน้ำอุ่น อุณหภูมิ 50-60 เซลเซียส เป็นเวลา 3 ชั่วโมง จะช่วยให้เปลือกที่หุ้มเมล็ดอ่อนตัวลง จากนั้นนำผ้ามาห่อเมล็ดแล้วบ่มไว้ในที่มืด 24 ชั่วโมง จนเมล็ดเริ่มแทงรากออกมา จึงสามารถนำเมล็ดไปปลูกลงแปลงได้

        ผลหมากแห้ง เป็นผลไม้ที่แห้งแล้วของต้นหมาก ซึ่งในวงการย้อมผ้า ผลหมากแห้งเป็นวัสดุธรรมชาติที่นิยมใช้ในการย้อมผ้าด้วยเหตุผลที่ว่ามีสารที่สามารถทําปฏิกิริยาเคมีกับเส้นใยผ้าเพื่อให้ได้สีที่ติดทนนานและเป็นธรรมชาติ

       สารสําคัญในผลหมากแห้งที่มีบทบาทในการย้อมผ้าคือ แทนนิน (Tannins) ซึ่งเป็นสาร

ธรรมชาติที่ช่วยให้สีติดกับเส้นใยผ้าและให้สีที่มีความทนทาน

กระบวนการย้อมผ้าด้วยผลหมากแห้ง

 การเตรียมวัสดุ

1.ผลหมากแห้ง   ควรใช้ผลหมากที่แห้งสนิทและบดละเอียด

2.ผ้า                   ผ้าที่จะย้อมควรเป็นผ้าธรรมชาติ เช่น ผ้าฝ้ายหรือผ้าไหม

3.น้ํา                   ใช้สําหรับต้มและแช่ผ้า

4.อุปกรณ์           หม้อหรือถังสําหรับการต้ม, ช้อนหรือเครื่องมือในการคน

ขั้นตอนการย้อม

1. การเตรียมผ้า

- ซักผ้าให้สะอาดเพื่อขจัดสิ่งสกปรกและคราบไขมันที่อาจทําให้สีไม่ติดดี

- แช่ผ้าในน้ําสะอาดเพื่อให้ผ้าเปิดเส้นใย

2. การเตรียมสี

- บดผลหมากแห้งให้ละเอียด

- ต้มน้ําในหม้อและใส่ผลหมากบดลงไป

- ต้มประมาณ 1 ชั่วโมงจนได้สีเข้มที่ต้องการ

- กรองน้ําสีเพื่อให้ได้สารย้อมที่สะอาด

3. การย้อมผ้า

- ใส่ผ้าลงในหม้อที่มีน้ําย้อม

- ต้มผ้ากับน้ําย้อมในระยะเวลาที่กําหนด

(โดยปกติประมาณ 1-2 ชั่วโมง)

- คนผ้าให้ทั่วเพื่อให้สีติดอย่างสม่ําเสมอ

4. การทําให้สีติดทนนาน

- หลังจากต้มเสร็จให้แช่ผ้าในน้ําเย็นเพื่อให้สีเซตตัว

- ล้างผ้าในน้ําเย็นเพื่อขจัดสีที่เกินออก

5. การบํารุงรักษาผ้าหลังย้อม

- ตากผ้าในที่ร่มและหลีกเลี่ยงการตากแดดเพื่อป้องกันการซีดจาง

- เก็บผ้าในที่แห้งและสะอาด