พระยาศรีสุนทรโวหาร

        พระยาศรีสุนทรโวหาร นามเดิม น้อย อาจารยางกูร เกิดวันที่ ๕ กรกฎาคม พ.ศ.๒๓๖๕ ที่บ้านในคลองโสธร แขวงเมืองฉะเชิงเทรา เมื่ออายุได้ ๙ ปี เข้ามาอยู่กรุงเทพฯ บวชเป็นสามเณร ณ วัดสระเกศ ได้ศึกษาเล่าเรียน พระปริยัติธรรมกับพระอาจารย์ในสำนักต่าง ๆ ทั้งภาษาไทย ภาษาขอม ภาษาบาลี จนเชี่ยวชาญ ครั้นอายุครบ ๒๑ ปี ได้อุปสมบทเป็นภิกษุ และเข้าสอบไล่พระปริยัติธรรมได้เป็นเปรียญ ๗ ประโยค เมื่อลาสิกขาแล้วเข้ารับราชการ ในกรมมหาดเล็กในสมัยรัชกาลที่ ๔ ต่อมาโปรดเกล้า ฯ ให้เป็นขุนประสิทธิอักษรสาสตร ผู้ช่วยกรมพระอาลักษณ์ ภายหลังทรงตั้งโรงอักษรพิมพการขึ้น จึงโปรดเกล้า ฯ ให้ไปกำกับดูแลแทนเจ้ากรมอักษรพิมพการ และคงรับราชการอยู่ในกรมพระอาลักษณ์ด้วย

       ในสมัยรัชกาลที่ ๕ โปรดเกล้าฯ ให้เป็นขุนสารประเสริฐ ปลัดทูลฉลองกรมพระอาลักษณ์ ได้แต่งหนังสือ ทูลเกล้าถวายตามพระราชประสงค์ คือ คำฉันท์กล่อมพระยาช้างเผือก และแต่งหนังสือแบบเรียนไทย คือ มูลบท บรรพกิจ วาหนิติ์นิกร อักษรประโยค สังโยคพิธาน ไวพจน์พิจารณ์ และพิศาลการันต์ จากนั้นโปรดเกล้า ฯ ให้เป็นหลวงสารประเสริฐ เป็นครูสอนหนังสือนายทหารมหาดเล็กในพระบรมมหาราชวัง และเป็นอาจารย์ถวายพระอักษร พระเจ้าน้องยาเธอ พระเจ้าน้องนางเธอที่ยังทรงพระเยาว์ รวมไปถึงหม่อมเจ้า หม่อมราชวงศ์ และบุตรหลานของข้าราชการ นอกจากนี้ยังแต่งหนังสือแบบเรียนภาษาไทยเพิ่มเติมอีกหลายเล่ม เช่น ไวพจน์ประพันธ์ อุไภยพจน์ พรรณพฤกษา สัตวาภิธาน ปกีรณำพจนาดถ์ อนันตวิภาค และสยามสาธก วรรณสาทิศ
เพิ่มเติม 👉https://shorturl.asia/mAojI   (ที่มา : Website หอสมุดแห่งชาติ)