Старонкі гісторыі малой радзімы

     У пісьмовых крыніцах Жырмуны ўпершыню ўпамінаюцца ў XV ст. як маёнтак роду Бутрымаў. Каля 1437 году баярын Войцех Кучук заснаваў тут касцёл. У канцы XV — пачатку XVI стагоддзяў маёнтак знаходзіўся ва ўладанні Мантоўтавічаў. 

    У 1513 годзе Жырмуны перайшлі да Юрыя Радзівіла. Згодна з адміністрацыйна-тэрытарыяльнай рэформай 1565—1566 гг. яны ўвайшлі ў склад Лідскага павету Віленскага ваяводзтва. У 1613 г. Жырмуны значацца як мястэчка. У XVII ст. мястэчка перайшло ва ўладанні Завішаў. У 1624 годзе Ян Завіша збудаваў тут новы касцёл.

   У пачатку XVIII ст. Жырмуны зноў перайшлі да Радзівілаў. У 1724 годзе кароль і вялікі князь Аўгуст Моцны надаў мястэчку Магдэбурскае права. У 2-й палове XVIII ст. тут існавалі школа і шпіталь. На 1777 г. у Жырмунах быў 31 двор. У 1788 г. Караліна Радзівіл заснавала ў мястэчку касцёл Святога Крыжа.

   Палацава-паркавы комплекс Радзівілаў

     У другой палове XVIII ст. Станіслаў Радзівіл вырашыў пабудаваць у фальварку Жырмункi, які знаходзіўся недалёка ад яго маёнтка, палацава-паркавы комплекс. Ім былі пабудаваны прыгожая ўязная брама, два бакавыя двухпавярховыя афіцыны ў стылі класіцызму, прычым паўднёва-ўсходнюю афіцыну з багатым афармленнем унутраных інтэр’ераў, займалі самі Радзівілы; у паўночна-заходняй афіцыне жыла прыслуга. Былі пабудаваны таксама гаспадарчыя пабудовы, пасаджаны вялікі і прыгожы парк. Будаўніцтва самога палаца з-за смерці князя ў 1787 годзе не было распачата. У 1915 і 1939 гадах сядзіба была разрабавана. Апошнія ўладальнікі Жырмунскага Радзівілаўскага палаца выехалі адсюль у 1939 г. Комплекс не унесены ў спіс гісторыка-культурнай спадчыны Беларусі. Цяпер Раздівілаўскі комплекс — паўразбураны.