Ritualisme
True story. Bij een bankinstelling kwam een 60+ heer aangelopen. Hij werd door de portier routinematig naar de 60+ rij verwezen. Naar mening van de heer ging de reguliere rij echter sneller, dus besloot hij daar te gaan staan. De portier: “Meneer, u mag hier niet staan. U behoort de 60+ rij te volgen.” De heer antwoordde: “Ik zie dat deze rij sneller gaat. Waarom mag ik hier dan niet staan?”
Moraal van deze ware gebeurtenis: de portier richtte zich uitsluitend op de regel van “60+ hoort in die rij thuis”. Hij ging totaal voorbij aan het DOEL van de regel, namelijk dat 60-plussers sneller geholpen moeten worden.
Zo is het ook met onze daden van aanbidding. Velen doen de gebeden en het vasten als een ritueel. Men legt maar al teveel nadruk op de gebedshoudingen, op de tijden van vasten en ontvasten, etc., en staat er vaak genoeg niet bij stil dat er een dieper DOEL achter de rituelen bestaat.
We lezen bijv. in Koran 29:45: “Het gebed houdt (ons) weg van onzedelijkheid en het kwade.”
Als we door onze gebeden geen verbetering in ons gedrag brengen, wat is dan de waarde van zo'n gebed?
Zo ook lezen we in Koran 2:183: “Het vasten is jullie voorgeschreven ... opdat jullie je zullen hoeden
voor het kwaad.”
Als het vasten geen verbetering in ons gedrag brengt, wat is dan de waarde van ons vasten? Vrijwel niets, zoals ook de Profeet Mohammed ons leerde: “Als iemand de valsheid en dienovereenkomstige daden niet achterwege laat, heeft Allah er geen behoefte aan dat hij zijn voedsel en drank achterwege laat.”
Het is dus de bedoeling dat onze rituelen van gebed, vasten, offeren, etc. van ons betere mensen maken. Worden we er niet beter van, dan hebben die rituelen nauwelijks enige waarde. Ook andere godsdiensten zijn het hierover eens, zoals we lezen in de Bijbel en in Hindoe geschriften:
“Dit volk eert Mij met de lippen, maar hun hart is ver van Mij.” (Mattheus 15:8)
“Als iemand onder u denkt dat hij godsdienstig is, en hij zijn tong niet in toom houdt, maar zijn hart misleidt, dan is zijn godsdienst zinloos.” (Jakobus 1:26)
“Kennis is inderdaad beter dan het mechanisch uitvoeren van religieuze rituelen. En meditatie is beter dan kennis.” (Bhagawat Gita)
Laten we daarom naast het uitvoeren van de rituelen, ook (en vooral) nadruk leggen op de innerlijke waarde daarvan. Alleen zo zullen we geestelijk profijt hebben van de moeite die we stoppen in onze daden van aanbidding...