A Spiritual Note
Edition 816 – March 5, 2021 – Rajab 21, 1442
Internationale Dag van de Vrouw
Vrouwen in de Islam
Rechtspositie
De regelingen die de Koran heeft vastgesteld aangaande de rechtspositie zijn duidelijk en uitgebreid. De Koran stelt:
"Voor mannen is er een deel van wat de ouders en naaste verwanten nalaten, en voor vrouwen een deel van wat de ouders en naaste verwanten nalaten" (4:7).
En:
"Voor mannen is het voordeel van wat zij verdienen. En voor vrouwen is het voordeel van wat zij verdienen" (4:32).
Spirituele rechten
De Islam stelt dat mannen en vrouwen vanuit dezelfde bron afkomstig zijn (de Koran verwerpt de stelling dat de vrouw uit een rib van de man is geschapen), dus beide hebben dezelfde soort van ziel. Het volgende vers is hier duidelijk over:
"Voor de mannen die zich onderwerpen en de vrouwen die zich onderwerpen, en de gelovige mannen en de gelovige vrouwen, en de gehoorzame mannen en de gehoorzame vrouwen, en de waarheidlievende mannen en de waarheidlievende vrouwen, en de geduldige mannen en de geduldige vrouwen, en de nederige mannen en de nederige vrouwen, en de liefdadige mannen en de liefdadige
vrouwen, en de vastende mannen en de vastende vrouwen, en de mannen die hun kuisheid bewaren en de vrouwen die bewaren, en de mannen die Allah regelmatig gedenken en de vrouwen die gedenken - waarlijk heeft Allah voor hen vergeving bereid en een geweldige beloning" (33:35).
Sociale positie
In tegenstelling tot de gangbare visie alsof de rechten van de vrouwen lijnrecht tegenover die van de mannen zouden staan, stelt de Koran:
"En vrouwen hebben, op rechtvaardige wijze, gelijke rechten als (de rechten) die er tegen hen bestaan" (2:228).
De onderlinge afhankelijkheid van man en vrouw blijkt nog duidelijker uit het volgende vers:
"Zij zijn een gewaad voor jullie en jullie zijn een gewaad voor hen" (2:187).
Wat een mooie gelijkenis is dit! Zoals kledingstukken onze naaktheid bedekken, evenals andere fysieke tekortkomingen die bedekking nodig hebben, zo bedekken echtgenoten elkaars dierlijke zwakheden. Ongelukkig genoeg realiseert de moderne mens zich niet dat de seksuele passie slechts de uitdrukking is van het dierlijke in de mens, en hoe meer het verborgen wordt en onder controle wordt gehouden, des te beter is dat voor zijn waardigheid. En nogmaals, zoals onze kleding het lichaam gemak bieden, zo bieden man en vrouw elkaar ook gemak en bemoediging. En zoals de kleding de elegantie, schoonheid en verfraaiing van het lichaam zijn, zo zijn ook de echtgenoten dat voor elkaar.
Bron: The Status of Women in Islam, door Maulana Aftab-ud-Din Ahmad
(Lezing, gehouden in de Bisschop James Kerk, Knightsbridge, Londen).
= = = = = = = = = =
Genderongelijkheid in religieuze instituten
De uitsluiting van vrouwen van religieuze functies en de seksistische denkbeelden die zijn ingebed in religieus dogma, schenden onze 21e-eeuwse principes van gelijkheid en sociale rechtvaardigheid. Toch is er verrassend genoeg weinig kritiek hierop.
Antidiscriminatiewetgeving houdt in dat organisaties geen onderscheid mogen maken tussen individuen op basis van hun geslacht. Maar in sommige landen staat de wet speciale uitzonderingen toe, zoals religieuze gronden. Op grond van deze ‘vrijstellingen’ zijn religieuze organisaties vrij om te weigeren vrouwen toe te staan om bijv. te worden benoemd als geestelijken.
Seksisme en vrouwenhaat zijn expliciet verweven in het dogma en de tradities van vele religies. God wordt gepersonifieerd als man en zijn vertegenwoordigers zijn mannelijk. Velen geloven dat mannen een hogere spirituele autoriteit hebben ten opzichte van vrouwen. Sommige religies verbieden vrouwen om vooraan te zitten in hun plaatsen van aanbidding, en sommige van zulke plaatsen weigeren de toegang tot vrouwen. Verkeerde interpretaties van religieuze teksten huldigen opvattingen over de mentale, morele en spirituele minderwaardigheid van vrouwen, en religie wordt gebruikt om grove vormen van genderongelijkheid overal ter wereld te rechtvaardigen.
Vele mannelijke religieuze autoriteiten doen er alles aan om vrouwen uit te sluiten, maar toch volgen veel vrouwen hen. Het bestaan van deze dubbele standaarden suggereert dat we als samenleving deze marginalisatie van vrouwen als acceptabel beschouwen.
We moeten ons afvragen wat echt heilig is: respect voor de tradities van vervlogen tijden – die vaak genoeg niet op religie gebaseerd zijn – of basisprincipes van sociale rechtvaardigheid?
Het moet ons dan ook niet verbazen als religieuze instellingen ook falen op andere fundamentele morele kwesties (corruptie, seksueel misbruik, enz.). Er worden vele weerzinwekkende misdaden begaan door degenen die hoog in de religieuze hiërarchie staan. Ook binnen de ‘heilige huisjes’ moeten dergelijke zaken bespreekbaar worden gemaakt.
theguardian.com
Beatrice Alba, onderzoeksmedewerker in de School of Psychology and Public Health, La Trobe University
Noot van de redactie:
De auteur heeft goed gezien dat de ongelijkheid op basis van geslacht in religieuze organisaties van bijna desastreuze aard is. Wel moet gezegd worden dat gendergelijkheid niet op alle vlakken kan worden doorgetrokken. Mannen en vrouwen hebben specifieke taken waar ze sterk in zijn, zo zijn vrouwen bijv. uitgerust om kinderen te baren en te zogen.
In spirituele zin zijn mannen en vrouwen volgens de Koran (33:35 e.a.) wel gelijk aan elkaar.