Docent
Als je als docent van het VCT een module gaat geven waar gevoelige onderwerpen in voor komen, zou je tegen problemen kunnen aanlopen of uitdagingen verwachten. Op deze pagina komen zes thema's aan bod die uit het onderzoek zijn gekomen als oplossingen voor mogelijke uitdagingen. Per thema kun je meer te weten komen over bijpassende handige methodes, trainingen, literatuur, lesmateriaal en manieren van handelen.
Ben je op zoek naar methodes die snel in te zetten zijn? Deze worden per thema als eerst genoemd en vind je in een overzicht hier.
Mocht je niet tegen een specifiek probleem aanlopen maar ben je benieuwd naar alle methodes? De volledige lijst met methodes vind je hier.
Diepgang creëren
Door diepgang te creëren leren leerlingen na te denken over actuele vraagstukken, redeneren met de ideeën van anderen en worden zo blootgesteld aan de diversiteit van individuen. In samenspel met iedereen uit de klas een genuanceerd en leerzaam gesprek voeren waarbij de docent de regie houdt en verdiepende vragen stelt, zorgt ervoor dat leerlingen aan het denken worden gezet.
Door diepgang te creëren leren leerlingen na te denken over actuele vraagstukken, redeneren met de ideeën van anderen en worden zo blootgesteld aan de diversiteit van individuen. In samenspel met iedereen uit de klas een genuanceerd en leerzaam gesprek voeren waarbij de docent de regie houdt en verdiepende vragen stelt, zorgt ervoor dat leerlingen aan het denken worden gezet.
Snel in te zetten
Artikel over een methode hoe je schurende gesprekken in de klas voert waar de relatie met de leerling tegen de inhoud van het argument wordt uitgezet.
2. Terrorisme bespreken in de klas, Lesmateriaal TerInfo bied hulp; (Wansink & de Graaf, 2019)
Artikel over het bespreken van terrorisme in de klas met praktische hulp en tips.
3. Gesprekssjabloon Controversiële onderwerpen in de klas; (Nieuwelink, 2019)
Een docentenhandleiding van een gesprekssjabloon om met leerlingen gevoelige onderwerpen te bespreken. Er worden verschillende concrete strategieën en docentrollen besproken die ingezet kunnen worden.
Persoonlijke professionaliseringstijd
8. How to design lessons about the sensitve past? The web of perspectives; (Wansink et al., 2020)
Artikel over ontwikkelde tool gebaseerd op theorie en praktische inzichten om het kritisch denken van leerlingen te bevorderen tijdens het bespreken van gevoelige onderwerpen. Specifiek gericht op geschiedenis gerelateerde onderwerpen maar kan ook ingezet worden met het bespreken van andere gevoelige onderwerpen.
9. ResearchGate; B. Wansink; (Bjorn Wansink, s.d.)
Een database met lesbrieven over specifieke onderwerpen met betrekking tot geschiedenis en maatschappij.
12. Learning to think critically through Socratic dialogue; (Mahoney et al., 2023)
Onderzoek naar het socratisch dialoog als lesmethode om gevoelige onderwerpen te bespreken een leerlingen aan het denken te zetten.
Participatie leerling bevorderen
Om de participatie van leerlingen te bevorderen kan de focus meer op de relatie gelegd worden dan op de feitelijke inhoud van een gesprek. Hierdoor leren leerlingen wennen aan discussiëren waardoor ze meer bereid zullen zijn om verworven kennis en vaardigheden in hun eigen leven toe te passen en ontwikkelen op deze manier burgerschapscompetenties.
Om de participatie van leerlingen te bevorderen kan de focus meer op de relatie gelegd worden dan op de feitelijke inhoud van een gesprek. Hierdoor leren leerlingen wennen aan discussiëren waardoor ze meer bereid zullen zijn om verworven kennis en vaardigheden in hun eigen leven toe te passen en ontwikkelen op deze manier burgerschapscompetenties.
Snel in te zetten
2. Terrorisme bespreken in de klas, Lesmateriaal TerInfo bied hulp; (Wansink & de Graaf, 2019)
Artikel over het bespreken van terrorisme in de klas met praktische hulp en tips.
3. Gesprekssjabloon Controversiële onderwerpen in de klas; (Nieuwelink, 2019)
Een docentenhandleiding van een gesprekssjabloon om met leerlingen gevoelige onderwerpen te bespreken. Er worden verschillende concrete strategieën en docentrollen besproken die ingezet kunnen worden.
4. Kletskaartjes Welles Nietes; (School & Veiligheid, 2023)
Gratis te downloaden kaarten om in te zetten in de les om het gesprek met de leerlingen aan te gaan over meningen.
Persoonlijke professionaliseringstijd
8. How to design lessons about the sensitve past? The web of perspectives; (Wansink et al., 2020)
Artikel over ontwikkelde tool gebaseerd op theorie en praktische inzichten om het kritisch denken van leerlingen te bevorderen tijdens het bespreken van gevoelige onderwerpen. Specifiek gericht op geschiedenis gerelateerde onderwerpen maar kan ook ingezet worden met het bespreken van andere gevoelige onderwerpen.
12. Learning to think critically through Socratic dialogue; (Mahoney et al., 2023)
Onderzoek naar het socratisch dialoog als lesmethode om gevoelige onderwerpen te bespreken een leerlingen aan het denken te zetten.
11. Generalized Intergroup Contact Effects on Prejudice; (Pettigrew, 1997)
Theorie over een homogene groep en diens samenwerking. Welke voorwaarden zijn er nodig voor een efficiënte samenwerking.
14. Training en advies; (Rutgers, s.d.)
Platform met online cursussen die gevolgd kunnen worden over bespreken van de seksualiteit, diversiteit en het voorkomen van seksuele grensoverschrijding.
Onderzoek naar vormen van gespreksvoering om toe te passen om leerlingen aan het leren te zetten.
Eigen kennis vergroten
Affiniteit met een onderwerp en de inhoud hiervan eigen maken zorgt ervoor dat de focus van de les niet verloren gaat. Wanneer de feitelijke inhoud van een onderwerp ter discussie wordt gesteld is overstijgende kennis van de docent belangrijk om het uitwisselen van gedachten en het luisteren naar elkaar mening te bevorderen.
Affiniteit met een onderwerp en de inhoud hiervan eigen maken zorgt ervoor dat de focus van de les niet verloren gaat. Wanneer de feitelijke inhoud van een onderwerp ter discussie wordt gesteld is overstijgende kennis van de docent belangrijk om het uitwisselen van gedachten en het luisteren naar elkaar mening te bevorderen.
Snel in te zetten
2. Terrorisme bespreken in de klas, Lesmateriaal TerInfo bied hulp; (Wansink & de Graaf, 2019)
Artikel over het bespreken van terrorisme in de klas met praktische hulp en tips.
5. Lesmateriaal tegen radicalisering, ARMOUR; (Kennisplatform inclusief samenleven, 2021)
Gratis lesmateriaal met kennis, tools en vaardigheden voor docenten en andere professionals om de weerbaarheid tegen radicaliseren bij jongeren te vergroten.
Persoonlijke professionaliseringstijd
9. ResearchGate; B. Wansink; (Bjorn Wansink, s.d.)
Een database met lesbrieven over specifieke onderwerpen met betrekking tot geschiedenis en maatschappij.
14. Training en advies; (Rutgers, s.d.)
Platform met online cursussen die gevolgd kunnen worden over bespreken van de seksualiteit, diversiteit en het voorkomen van seksuele grensoverschrijding.
13. E-learning tegen radicalisering, ARMOUR; (Kennisplatform inclusief samenleven, 2021)
Een gratis E-learning met kennis, tools en vaardigheden voor docenten en andere professionals om de weerbaarheid tegen radicaliseren bij jongeren te vergroten.
Bewust worden van eigen grenzen
Wanneer een docent onderzoek heeft gedaan naar diens eigen grenzen over een onderwerp en dit duidelijk heeft, is dit voelbaar voor de leerlingen. Door dit uit te dragen naar de klas, worden de grenzen in de les bewaakt wat voor veiligheid en een open pedagogisch klimaat zorgt.
Wanneer een docent onderzoek heeft gedaan naar diens eigen grenzen over een onderwerp en dit duidelijk heeft, is dit voelbaar voor de leerlingen. Door dit uit te dragen naar de klas, worden de grenzen in de les bewaakt wat voor veiligheid en een open pedagogisch klimaat zorgt.
Snel in te zetten
2. Terrorisme bespreken in de klas, Lesmateriaal TerInfo bied hulp; (Wansink & de Graaf, 2019)
Artikel over het bespreken van terrorisme in de klas met praktische hulp en tips.
5. Lesmateriaal tegen radicalisering, ARMOUR; (Kennisplatform inclusief samenleven, 2021)
Gratis lesmateriaal met kennis, tools en vaardigheden voor docenten en andere professionals om de weerbaarheid tegen radicaliseren bij jongeren te vergroten.
Persoonlijke professionaliseringstijd
13. E-learning tegen radicalisering, ARMOUR; (Kennisplatform inclusief samenleven, 2021)
Een gratis E-learning met kennis, tools en vaardigheden voor docenten en andere professionals om de weerbaarheid tegen radicaliseren bij jongeren te vergroten.
14. Training en advies; (Rutgers, s.d.)
Platform met online cursussen die gevolgd kunnen worden over bespreken van de seksualiteit, diversiteit en het voorkomen van seksuele grensoverschrijding.
Artikel over een methode om schurende gesprekken in de klas te voeren waar de klassenmanagement, veiligheid en eigen grenzen voorop staan.
Veiligheid in de klas bevorderen
Een veilig klimaat in de klas is van groot belang bij het bespreken van gevoelige onderwerpen, er moet sprake zijn van wederzijds vertrouwen en respect. Door een veilige sfeer durven leerlingen hun mening te uiten en leren ze elkaar kennen.
Een veilig klimaat in de klas is van groot belang bij het bespreken van gevoelige onderwerpen, er moet sprake zijn van wederzijds vertrouwen en respect. Door een veilige sfeer durven leerlingen hun mening te uiten en leren ze elkaar kennen.
Snel in te zetten
Artikel over een methode hoe je schurende gesprekken in de klas voert waar de relatie met de leerling tegen de inhoud van het argument wordt uitgezet.
2. Terrorisme bespreken in de klas, Lesmateriaal TerInfo bied hulp; (Wansink & de Graaf, 2019)
Artikel over het bespreken van terrorisme in de klas met praktische hulp en tips.
3. Gesprekssjabloon Controversiële onderwerpen in de klas; (Nieuwelink, 2019)
Een docentenhandleiding van een gesprekssjabloon om met leerlingen gevoelige onderwerpen te bespreken. Er worden verschillende concrete strategieën en docentrollen besproken die ingezet kunnen worden.
4. Kletskaartjes Welles Nietes; (School & Veiligheid, 2023)
Gratis te downloaden kaarten om in te zetten in de les om het gesprek met de leerlingen aan te gaan over meningen.
6. Een goed begin is … veel werk; (Dokman et al., 2022)
Artikel met praktische tips over het pedagogisch handelen van de docent met betrekking tot de groepsdynamiek en de veiligheid in de klas.
Persoonlijke professionaliseringstijd
8. How to design lessons about the sensitve past? The web of perspectives; (Wansink et al., 2020)
Artikel over ontwikkelde tool gebaseerd op theorie en praktische inzichten om het kritisch denken van leerlingen te bevorderen tijdens het bespreken van gevoelige onderwerpen. Specifiek gericht op geschiedenis gerelateerde onderwerpen maar kan ook ingezet worden met het bespreken van andere gevoelige onderwerpen.
9. ResearchGate; B. Wansink; (Bjorn Wansink, s.d.)
Een database met lesbrieven over specifieke onderwerpen met betrekking tot geschiedenis en maatschappij.
Onderzoek naar het pedagogisch- didactisch handelen in een homogene klas om het leren omgaan met verschillen te bevorderen in het mbo. Ook in te zetten op het VO.
11. Generalized Intergroup Contact Effects on Prejudice; (Pettigrew, 1997)
Theorie over een homogene groep en diens samenwerking. Welke voorwaarden zijn er nodig voor een efficiënte samenwerking.
14. Training en advies; (Rutgers, s.d.)
Platform met online cursussen die gevolgd kunnen worden over bespreken van de seksualiteit, diversiteit en het voorkomen van seksuele grensoverschrijding.
Omgang met verschillende meningen bevorderen
Wanneer er naar elkaars mening wordt geluisterd leren leerlingen redeneren met de ideeën van anderen en dat iedereen een andere mening heeft. Door elkaar uit te laten spreken en te accepteren wordt er recht gedaan aan alle meningen.
Wanneer er naar elkaars mening wordt geluisterd leren leerlingen redeneren met de ideeën van anderen en dat iedereen een andere mening heeft. Door elkaar uit te laten spreken en te accepteren wordt er recht gedaan aan alle meningen.
Snel in te zetten
Artikel over een methode hoe je schurende gesprekken in de klas voert waar de relatie met de leerling tegen de inhoud van het argument wordt uitgezet.
3. Gesprekssjabloon Controversiële onderwerpen in de klas; (Nieuwelink, 2019)
Een docentenhandleiding van een gesprekssjabloon om met leerlingen gevoelige onderwerpen te bespreken. Er worden verschillende concrete strategieën en docentrollen besproken die ingezet kunnen worden.
4. Kletskaartjes Welles Nietes; (School & Veiligheid, 2023)
Gratis te downloaden kaarten om in te zetten in de les om het gesprek met de leerlingen aan te gaan over meningen.
5. Lesmateriaal tegen radicalisering, ARMOUR; (Kennisplatform inclusief samenleven, 2021)
Gratis lesmateriaal met kennis, tools en vaardigheden voor docenten en andere professionals om de weerbaarheid tegen radicaliseren bij jongeren te vergroten.
Persoonlijke professionaliseringstijd
Artikel over een methode om schurende gesprekken in de klas te voeren waar de klassenmanagement, veiligheid en eigen grenzen voorop staan.
8. How to design lessons about the sensitve past? The web of perspectives; (Wansink et al., 2020)
Artikel over ontwikkelde tool gebaseerd op theorie en praktische inzichten om het kritisch denken van leerlingen te bevorderen tijdens het bespreken van gevoelige onderwerpen. Specifiek gericht op geschiedenis gerelateerde onderwerpen maar kan ook ingezet worden met het bespreken van andere gevoelige onderwerpen.
Onderzoek naar het pedagogisch- didactisch handelen in een homogene klas om het leren omgaan met verschillen te bevorderen in het mbo. Ook in te zetten op het VO.
11. Generalized Intergroup Contact Effects on Prejudice; (Pettigrew, 1997)
Theorie over een homogene groep en diens samenwerking. Welke voorwaarden zijn er nodig voor een efficiënte samenwerking.
13. E-learning tegen radicalisering, ARMOUR; (Kennisplatform inclusief samenleven, 2021)
Een gratis E-learning met kennis, tools en vaardigheden voor docenten en andere professionals om de weerbaarheid tegen radicaliseren bij jongeren te vergroten.
15. Bridging Differences Playbook; Greater Good Science Center; (Shigeoka, s.d.)
Boek met handleidingen om verschillende meningen te overbruggen.