De partner is:
a. de niet van tafel en bed gescheiden echtgeno(o)t(e)
b. de geregistreerde partner.
Dus niet de samenwoner, met of zonder samenlevingscontact.
De wettelijke verdeling is geregeld in artikel 4:13 Burgerlijk Wetboek en verder.
De bepalingen van het nieuwe erfrecht zijn vooral om de langstlevende partner te beschermen en deze de mogelijkheid te geven zo lang mogelijk ongestoord verder te leven. (zodat de partner niet in financiele problemen kan komen door uitbetaling erfdelen kinderen.
In het nieuwe erfrecht bestaan voor de bescherming van de langstlevende partner twee begrippen:
a. "de wettelijke verdeling"
en
b. de "Wilsrechten".
(zie hoofdstuk wilsrechten)
De wettelijke verdeling is van toepassing wanneer een erflater is overleden met achterlating van kinderen en partner.
De wettelijke verdeling is niet van toepassing:
a. wanneer een erflater dit in een testament heeft bepaald
b. dat een langstlevende partner binnen 3 maanden na overlijden afstand van de wettelijke verdeling heeft gedaan.
Wat is de wettelijke verdeling?
Wanneer de wettelijke verdeling van toepassing is, worden alle goederen en schulden van de nalatenschap toegedeeld aan de langstlevende partner.
De langstlevende partner wordt dus eigenaar van alle goederen (goederen zijn alle (on)roerende zaken, banktegoeden, effecten enz)
Verder moet de langstlevende partner de erfdelen aan de kinderen in contanten schuldig blijven.
Deze vordering van de kinderen in dan pas opeisbaar bij overlijden langstlevende partner.De wettelijke verdeling vaststellen en berekenen:
Eerst moet worden uitgerekend, wat ieders erfdeel/aandeel in de nalatenschap is.
a. Alle goederen en schulden van de nalatenschap worden aan de langstlevende partner toegedeeld. De langstlevende partner wordt dus eigenaar van alle vermogensbestanddelen.
b. De overbedeling, dat is het bedrag wat de langstlevende partner te veel krijgt, moet door de langstlevende partner in contanten schuldig worden gebleven aan de kinderen.
Deze schuld, is gelijk aan het erfdeel/aandeel uitgerekend bij punt a, is door de kinderen pas opeisbaar bij overlijden langstlevende partner.
c. De langstlevende partner moet een rente betalen over deze schuld aan de kinderen, ook deze rente is pas opeisbaar bij overlijden langstlevende partner.
Deze rente is wettelijk bepaald op de wettelijke rente minus 6
Deze rente kan niet negatief zijn.
voorbeeld
Wettelijke rente is op 8%.
De rente die de langstlevende partner op dan moment moet vergoeden over de schuldig gebleven erfdelen is dan 8% - 6 is 2%
Indien de wettelijk rente op een gegeven moment 4% is, dat is de schuld renteloos (4% - 6 = 0%)
Ook is het mogelijk, dat de erven gezamenlijk een andere rente overeenkomen.
Dit moeten de erfgenamen binnen 8 maanden na overlijden overeen komen en MOET bij een notariele akte worden opgemaakt.
(opmerking, indien er een andere rente wordt afgesproken op een later tijdstip dan binnen 8 maanden na overlijden, kunnen er fiscale nadelen aan vastzitten, informeer dan bij de Belastingtelefoon)
In een testament kan een erflater ook hebben bepaald, dat de wettelijke verdeling van toepassing is en ook een afwijkende rente bepalen.
De erfgenamen kunnen dan ook, indien gewenst, een ander percentage over een komen. Ook dit zal via een notariele akte gedaan moeten worden.
voorbeeld
Gezamenlijk wordt door de erfgenamen, binnen 8 maanden na overlijden, afgesproken dat de rente 7% per jaar is, opeisbaar bij overlijden langstlevende partner.
Of een erflater heeft in een testament opgenomen dat de wettelijke verdeling van toepassing is en daarbij een percentage van 7% vastgesteld.
De kinderen krijgen hun erfdeel dus niet in handen. Ze krijgen een vordering in geld, ter grootte van hun erfdeel, hoofdsom en rente opeisbaar bij overlijden langstlevende partner.
Het verschuldigde successierecht, welke schuldig is over de erfdelen van de kinderen moet door de langstlevende partner worden voorgeschoten en komt in mindering op het schuldig gebleven erfdeel.
voorbeeld
Erflater overleden, echtgenote en 1 kind. Erfdeel kind is eur 10.000, te betalen successierecht zou dan kunnen zijn eur 69
De langstlevende partner heeft dan een schuld aan kind, groot eur 10.000 -/- 69 is eur 9.931.
Het kind heeft dus een vordering op partner van totaal eur 9.931, opeisbaar, met rente, bij overlijden partner.
Hierbij merk ik op dat de langstlevende partner geen zekerheid hoeft te stellen op deze vordering. De langstlevende partner kan doorgaan met leven hoe deze zelf wil. Ook mag de langstlevende partner alle vermogensbestanddelen opmaken. Indien bij haar overlijden geen vermogen meer is, en de kinderen wel een vordering hebben, is deze vordering dus nihil waard.
Daar is echter niets aan te doen. (erflater had immers tijdens zijn leven ook zijn vermogen op kunnen maken)
Het ook mogelijk, dat de langstlevende partner de erfdelen aan de kinderen in contanten of goederen uitkeert (artikel 17 BW) Alleen de partner kan beslissen of hij de erfdelen aan de kinderen uit wil betalen.
voorbeeld
Enige jaren na overlijden vader wil kind een eigen huis of een auto kopen. Moeder kan dan beslissen dat het erfdeel vader aan kind wordt uitbetaald. (er kunnen hier dan wel fiscale nadelen aan zitten, informeer eerst bij de Belastingtelefoon 0800-0543)
AFSTAND WETTELIJKE VERDELING
De langstlevende partner kan binnen drie maanden na het overlijden afstand doen van de wettelijke verdeling.
Alleen de langstlevende partner kan afstand doen, de kinderen kunnen dit niet beslissen.
Bij afstand de wettelijke verdeling wordt een notariele verklaring opgemaakt.
Deze verklaring wordt dan in het boedelregister bij de Rechtbank ingeschreven.
Afstand doen van de wettelijke verdeling kan zijn nadelen en voordelen hebben.
Voorbeeld nadeel
Nalatenschap, groot euro 100.000, waaronder eigen woning van euro 90.000
Erfgenamen zijn een kind en echtgenote.
De echtgenote doet nu binnen drie maanden na overlijden afstand van de wettelijke verdeling
Kind kan nu zijn erfdeel, groot euro of euro 50.000 opeisen en de weduwe moet dit betalen
Gezien saldo nalatenschap zal weduwe nu een lening bij de bank moeten nemen, om kind uit te betalen. (of woning verkopen)
Voorbeeld voordeel
Nalatenschap, groot euro 100.000, waaronder eigen woning van euro 90.000
Erfgenamen zijn een kind en echtgenote.
De echtgenote doet nu binnen drie maanden na overlijden afstand van de wettelijke verdeling
Het kind wil de woning graag hebben.
Indien geen afstand van de wettelijke verdeling is gedaan verkrijgt de weduwe alle zaken en het kind een vordering in contanten ter grootte van zijn erfdeel.
Als kind daarna de woning van moeder koopt, zal het kind overdrachtsbelasting over de waarde van de woning moeten betalen.
Wanneer weduwe afstand doet van de wettelijke verdeling, zijn de erfgenamen de weduwe en kind, ieder voor de onverdeelde helft in saldo nalatenschap, waaronder woning.
Er is nu een onverdeeldheid in de woning.
Bij een akte van verdeling kan de woning aan het kind nu zonder overdrachtsbelasting worden toegedeeld aan het kind.
Wanneer de langstlevende partner niet binnen drie maanden na overlijden afstand van de wettelijke verdeling heeft gedaan, heeft zij een schuld aan de kinderen.
Deze schuld kan pas na overlijden langstlevende partner aan de kinderen worden uitbetaald .
De langstlevende partner kan nu toch tijdens haar/zijn leven de schuldig gebleven erfdelen aan de kinderen in contanten of goederen uitkeren (artikel 4:17 BW)
Alleen de partner kan beslissen of hij/zij de erfdelen aan de kinderen uit wil betalen.
opmerking,
wanneer de erfdelen toch tijdens leven worden uitgekeerd, is het mogelijk dat daar dan schenkbelasting over verschuldigd is.
Vraag dit voor de zekerheid na bij de Belastingdienst. (belastingtelefoon 0800-0543), of kijk op hoofdstuk "erfdelen uitbetalen tijdens leven", klik dan hier,