Tự làm tấm tiêu âm, cách âm cho phòng nghe nhạc

Chào các bác,

Anh em nào hay chơi audio, làm studio tại nhà hay đơn giản là muốn có phòng xem phim "phê" hơn thì bơi vào đây. Chắc hẳn nhiều bác cũng gặp vấn đề âm thanh trong phòng bị ù, bass không gọn, hay có tiếng vang oang oang khó chịu.

Hôm nay em xin chỉ cách làm tấm tiêu âm (acoustic panel) handmade mà hiệu quả không kém hàng mua tiền triệu, vật liệu chính lại cực kỳ dễ kiếm: tấm xốp cách nhiệt EPS.

LÝ THUYẾT ĐƠN GIẢN (CHO ANH EM DỄ HÌNH DUNG):

Tại sao tấm xốp trông đơn giản vậy lại xử lý được âm thanh?

Nó không phải "cách âm" theo kiểu chặn 100% âm thanh đi qua, mà nó xử lý âm thanh bên trong phòng theo 2 cách:

Hút âm (Absorption): Âm thanh (đặc biệt là dải trung và cao) khi va vào bề mặt xốp sẽ đi vào các kẽ hở li ti bên trong và bị tiêu tán năng lượng, giảm bớt cường độ.
Tán âm (Diffusion): Bề mặt không hoàn toàn bằng phẳng của xốp giúp "xé nhỏ" sóng âm, phân tán ra nhiều hướng khác nhau, làm âm thanh trong phòng không bị dội lại tại một điểm gây ra tiếng vang (reverb).

Sở dĩ nó làm được điều này là nhờ cấu trúc gồm hàng triệu hạt xốp nhỏ được kết dính với nhau, tạo ra vô số lỗ hổng không khí bên trong. Các bác có thể xem qua về Cách Sản Xuất Tấm Xốp Cách Nhiệt EPS Tại Nhà Máy để hiểu rõ hơn tại sao cấu trúc này lại đặc biệt hiệu quả cho việc xử lý âm thanh.

BẮT TAY VÀO LÀM THÔI!

Bước 1: Chuẩn bị vật liệu

Tấm xốp cách nhiệt EPS: Nên chọn loại có tỷ trọng cao một chút, dày từ 5cm trở lên.
Khung gỗ (Nên có): Vài thanh gỗ thông để làm khung sẽ giúp tấm tiêu âm đẹp và chắc chắn hơn.
Vải bọc: Dùng vải bố, vải nỉ hoặc vải canvas. Lưu ý chọn loại vải cho không khí đi qua (thử bằng cách áp vào miệng và thổi, thấy có hơi ra là được).
Dụng cụ: Keo phun (keo con chó dạng xịt), súng bắn ghim, dao rọc giấy loại lớn, thước.

Bước 2: Cắt xốp và làm khung

Cắt tấm xốp thành các kích thước mong muốn, phổ biến nhất là 60cm x 60cm hoặc 60cm x 120cm. Dùng dao rọc giấy sắc để cắt cho "ngọt", không bị lởm chởm.
Đóng khung gỗ theo kích thước tấm xốp vừa cắt.

Bước 3: Bọc vải

Trải tấm vải ra sàn, mặt phải úp xuống dưới.
Xịt một lớp keo mỏng lên bề mặt và 4 cạnh của tấm xốp.
Đặt tấm xốp vào giữa tấm vải. Kéo căng đều các mép vải và dùng súng bắn ghim cố định chặt vào khung gỗ hoặc mặt sau của tấm xốp. Chú ý kéo căng tay ở các góc để vải không bị nhăn.

Bước 4: Treo lên tường và tận hưởng

Treo các tấm tiêu âm đã hoàn thiện lên tường.
Vị trí treo hiệu quả nhất: Các điểm phản xạ âm đầu tiên (first reflection points) ở hai bên tường, tường phía sau lưng người nghe, và tường phía sau loa.

KHOE THÀNH QUẢ:

Cách test đơn giản nhất là "vỗ tay". Trước khi xử lý, tiếng vỗ tay trong phòng sẽ có đuôi "oang oang". Sau khi có tấm tiêu âm, tiếng vỗ sẽ gọn, chắc và dứt khoát hơn nhiều. Nếu có điều kiện, các bác có thể quay một video ngắn test một đoạn nhạc trước và sau khi làm để thấy sự khác biệt.

Kêu gọi hành động:

Quan trọng nhất của bước này là phải chọn đúng loại xốp có tỷ trọng phù hợp để hiệu quả tiêu âm là cao nhất. Các bác có thể xem thông số các loại tấm xốp cách nhiệt eps tại đây để chọn cho đúng: