Streektaal in
De Band & Heem

Deze website is nog in ontwikkeling.
Jaargangen '68, '67, '66, '65 en '64 moeten nog invuld worden.

1. Over de uitgever van deze werken - Inleiding

Het Langohr-Veltmans Comité, later het Langohr-Veltmans-Vreuschemen Komitee, bracht van 1957 tot 1972 tijdschriften uit, eerst genoemd De Band, later genoemd Heem, met historische en heemkundige informatie over het gebied dat vóór de Franse Revolutie de Brabantse "Landen van Overmaas" vormde.

Vóór 1957 had het bestuur van het Langohr-Veltmans Comité al het voornemen om een heemkundig tijdschrift te starten. Het zou Heem heten, met aandacht voor zowel historische onderwerpen als hedendaagse aspecten zoals volkstaal, natuurschoon en kunst. De gangmaker was Jozef Franssens. Hij woonde toen in Halle, maar had voordien jaren lang voor de NMBS, de Belgische spoorwegen, gewerkt in Montzen. Daar was zijn belangstelling voor de geschiedenis van de streek – ooit de Brabantse Landen van Overmaas – gewekt. Maar het comité zette zich ook in voor het behoud van de volkstaal, die een sterke achteruitgang kende door een snel oprukkende verfransing.

Het aantal lezers en daarmee ook de financiële middelen zullen in het begin vrij beperkt zijn geweest. Daarom startte het comité met een gestencilde uitgave, De Band, als aanloop naar Heem. Het tijdschrift zou "een verbindingsteken zijn tussen de Nederlandssprekende leidende mensen van Overmaas, Platdietsers, Vlamingen en Nederlanders", maar "tevens verzonden worden aan onze Duits- en Franssprekende vrienden". "Wij gaan uit van de vooropstelling dat wij, kristen mensen, broeders zijn, eender welke taal wij van onze ouders hebben meegekregen." Tal van bijdragen waren overigens in het Duits of in het Frans.

Twee jaar lang heette het tijdschrift De Band, in 1959 werd het écht Heem. Onder de titel stond altijd "tweemaandelijks tijdschrift", maar in de praktijk bleek dat niet haalbaar en werden tweemaal per jaar edities gebundeld tot een dubbelnummer. De laatste drie jaar van zijn bestaan, van 1970 tot 1972, verscheen het als Overmaas Jaarboek.

2. Digitale heruitgave door Heem en Natuur Voeren

Heem en Natuur Voeren, op aanzet van Rik Palmans die al het digitale inleeswerk heeft gedaan, heeft al deze belangwekkende tijdschriften van het comité raadpleegbaar gemaakt op haar website.

https://heemennatuurvoeren.be/publicaties_heem.html

3. Schifting van werken over de streektalen door Carlos Montfort

Carlos Montfort heeft in alle tijdschriften de werken die over de streektalen gaan afgezonderd en in nieuwe PDF's verwerkt. Dat zijn de werken die je hier vindt. Zo kan men snel alle dialectwerken vinden die het comité uitgegeven heeft.

De inleidende tekst op dit blad is grotendeels een overname van een tekst geschreven door Rik Palmans.
Bron: https://heemennatuurvoeren.be/publicaties_heem.html