สักการะพระไกรสิงหนาท...เจ้าเมืองเกษตรสมบูรณ์

“ดินแดนป่าสอนลอน สะออนสาวบ้านแต้ งามแท้แลคิ้งไกล น้ำพรมไหลผ่าน สงกรานต์ภูกุ้มข้าว นมัสการพระเจ้าองค์ตื้อ ลือพระไกรสิงหนาท พระธาตุกุดจอก นามบ่งบอก คือ เกษตรสมบูรณ์” คำขวัญนี้ได้บอกถึงเอกลักษณ์อัตลักษณ์และแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของอำเภอเกษตรสมบูรณ์ ที่ผู้มาเยือนดินแดนสาวบ้านแต้ควรจะได้ไปสัมผัสและเที่ยวชมสักครั้งเพื่อเรียนรู้และเข้าใจถึงวิถีชีวิตความเป็นมาของคนเกษตรสมบูรณ์ให้มากขึ้น

อนุสาวรีย์พระไกรสิงหนาท เจ้าเมืองเกษตรสมบูรณ์ สถานที่ท่องเที่ยวที่แรกที่ทุกคนต้องมาสักการะเพื่อเอาฤกษ์เอาชัย ตั้งอยู่ในบริเวณสวนสาธารณะเทศบาลตำบลเกษตรบูรณ์ ห่างจากที่ว่าการอำเภอไปทางทิศใต้ประมาณ 500 เมตร และยังมีศาลสถิตดวงวิญญาณอันศักดิ์สิทธิ์ของพระไกรสิงหนาทที่ควรไปสักการะอีกแห่งหนึ่ง ตั้งอยู่ท่ามกลางชุมชนคุ้มกลางนอก ไปทางทิศเหนือประมาณ 700 เมตร ซึ่งในทุกวันจะมีผู้ไปสักการะบนบานศาลกล่าวและแก้บนเป็นประจำ การขอพรขอได้ทุกเรื่องยกเว้นขอให้ไม่ติดทหาร ซึ่งมีความเชื่อว่าพระไกรสิงหนาทนั้นเป็นนักรบทหารกล้า หากขอเรื่องดังกล่าวแล้วชายไทยที่ขอจะติดทหารทุกรายไป ส่วนการแก้บนนั้นจะนิยมแก้บนด้วยอาหารหวานคาว หมากพลู บุหรี่มวน ช้างม้า พวงมาลัย เป็นต้น

เหตุแห่งการสร้างศาลและอนุสาวรีย์เพื่อระลึกถึงคุณงามความดีของเจ้าเมืองคนแรกนั้นลำดับมาตั้งแต่สมัยพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒ แห่งกรุงรัตนโกสินทร์ หลวงไกรสิงหนาท ซึ่งสืบเชื้อสายจากเจ้าเมืองเวียงจันทน์ในสมัยนั้น ได้นำไพร่ฟ้าประชาชนเดินทางจากเมืองลาวติดตามพระยาภักดีชุมชน (แล) เข้ามาในประเทศไทย จากนั้นได้แยกนำประชาชนในปกครองเดินทางมาหาที่ตั้งรกรากถิ่นฐานจนมาพบบ้านยางที่ตั้งเมืองเกษตรสมบูรณ์ในปัจจุบัน เมื่อสร้างบ้านแปงเมืองเสร็จแล้วจึงขอเข้าพึ่งภายใต้ร่มพระบรมโพธิสมภารของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวรัชกาลที่ ๒ หลวงไกรสิงหนาทนั้นเป็นผู้มีอำนาจวาสนาบารมี ปกครองไพร่ฟ้าข้าแผ่นดินด้วยความเป็นธรรมทำให้บ้านเมืองเกิดความร่มเย็นเป็นสุข ด้วยความจงรักภักดีต่อพระเจ้ากรุงสยาม จึงได้เลื่อนชั้นบรรดาศักดิ์เป็นพระไกรสิงหนาท ต่อมาเมื่อท่านมีอายุมากท่านไม่มีบุตรธิดา เกรงว่าหากล้มตายลงบ้านเมืองจะเกิดความวุ่นวาย เกิดการแย่งชิงอำนาจจึงมอบตำแหน่งเจ้าเมืองคนต่อไปให้นายฤาชา ซึ่งมีศักดิ์เป็นหลานชายและรายงานไปยังกรุงรัตนโกสินทร์ทราบ และได้รับแต่งตั้งเป็นพระไกรสิงหนาเช่นเดียวกัน นามของเจ้าเมืองคนที่ ๒ จึงได้นำมาตั้งเป็นชื่อสกุล “ฤาชา” ซึ่งเป็นนามสกุลของคนส่วนใหญ่ของคนเกษตรสมบูรณ์สืบต่อมา พระไกรสิงหนาทเจ้าเมืองคนแรกเป็นผู้ที่มีความจงรักภักดี เป็นเจ้าเมืองที่ปกครองประชาชนด้วยความร่มเย็นเป็นสุข เป็นคนซื่อสัตย์สุจริต ฝักใฝ่ในพระพุทธศาสนา ชาวอำเภอเกษตรสมบูรณ์ จึงถือว่าท่านเป็นผู้นำในการพัฒนาให้เกิดอำเภอเกษตรสมบูรณ์ จึงพร้อมใจกันสร้างอนุสาวรีย์เพื่อระลึกถึงคุณงามความดีดังกล่าวขึ้นในปี พ.ศ. 2537

ในช่วงวันที่ ๑ -๓ มีนาคมของทุกปี อำเภอเกษตรสมบูรณ์โดยส่วนราชการ ร่วมกับห้างร้าน และพี่น้องประชาชนประชาชน กำหนดจัดงานพิธีบวงสรวงดวงพระวิญญาณของพระไกรสิงหนาทเพื่อระลึกถึงคุณความดีของท่าน อีกทั้งมีการออกร้านงานกาชาด การจัดขบวนแห่วัฒนธรรมของทุกตำบล กิจกรรมการประกวดแข่งขันวิถีชีวิตพื้นบ้าน และมีการจำหน่ายผลิตภัณฑ์พื้นเมืองของดีอำเภอเกษตรสมบูรณ์ รอต้อนรับนักท่องเที่ยวที่จะมาเยือนหรือมากราบสักการพระไกรสิงหนาท เจ้าเมืองคนเรก เพื่อความเป็นสิริมงคลและความอุดมสมบูรณ์ ให้สมกับชื่อของอำเภอเกษตรสมบูรณ์

ผู้เขียน/ผู้ถ่ายภาพ : นายชัยวุฒิ ทองดี