“หมอลำ” เป็นคำผสมคำว่า “หมอ” กับ “ลำ” และ“หมอ” เป็นคำที่ชาวไทยลาวใช้เรียกผู้ชำนาญการหรือผู้เชียวชาญในกิจหรือวิชาชีพใดวิชาชีพหนึ่ง หมอลำได้ถูกขึ้นทะเบียนเป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมสาขาศิลปะการแสดง ประจำปี พ.ศ.๒๕๕๒ โดยมี ๓ ประเภทด้วยกันคือ หมอลำพื้น หมอลำกลอน และลำผญา (กรมส่งเสริมวัฒนธรรม กระทรวงวัฒนธรรม, ๒๕๕๔)

หมอลำพื้น เป็นยุคที่มีการลำให้ความบันเทิงมากขึ้น จนถือเป็นต้นกำเนิดของการลำเพื่อการบันเทิงของหมอลำแบบอื่น ๆ ในยุคหลัง ๆ ลำพื้นเกิดจากธรรมเนียมการอ่านหนังสือผูกและธรรมเนียมการเทศน์ของพระ หมอลำพื้นเป็นการลำแบบเล่าเรื่องหรือนิทาน หรือคำสอนเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา

หมอลำกลอน หมอลำกลอนมีการสร้างรูปแบบการแสดงที่เป็นมาตรฐาน เป็นการลำกลอนที่มีจุดประสงค์เพื่อให้ความรู้ คือสนใจเรื่องสาระข้อคิด คติธรรม คำสอนทางศาสนาอยู่มาก ตลอดจนการประชันความสามารถ และประชันไหวพริบปฏิภาณ ควบคู่ไปกับการให้ความบันเทิง

ลำผญา ผญา คือ คำคม สุภาษิต หรือคำพูดที่เป็นปริศนาเป็นคำพูดที่คล้องจองกันมีจังหวะหนักเบา ผญาจึงเป็นการพูดที่ต้องใช้ไหวพริบ สติปัญญา พูดสั้นแต่กินใจความมากความรู้

คุณแม่ดอกไม้ จิตการุณ วัย 70 กว่า ที่ยังคงมีเค้าความงามของอดีตธิดาสาวบ้านแต้คนแรกของอำเภอเกษตรสมบูรณ์ ไม่เพียงความสวยแต่ความสามารถด้านการร้องหมอลำยังเป็นที่เลืองลือไปทั่วอำเภอ คุณแม่เล่าว่า เรียนลำมาตั้งแต่เป็นสาวน้อย เรียนรู้ทำนอง จดจำคำร้อง ท่วงท่าลีลาของหมอลำแต่ละประเภท จนสามารถแต่งกลอนลำขับร้องแบบด้นสด หรือหยิบจับเอาสิ่งของ เหตุการณ์ หรือบุคคลมาขับร้องเป็นกลอนลำ หรือการลำโต้ตอบกับหมอลำฝ่ายชายได้เป็นอย่างดี ซึ่งการจะทำได้เช่นนี้ต้องสั่งสมประสบการณ์ มาอย่างยาวนาน และอาศัยไหวพริบและการคิดอ่านที่รวดเร็ว การร้องหมอลำที่คุณแม่ถนัด เป็นการลำกลอน อีกทั้งยังมีความสามารถในการฟ้อน การขับบร้องสรภัญญะ ซึ่งเคยไปประกวดและชนะเลิศได้รับถ้วยพระราชทานสมเด็จพระกนิษฐาธิราชเจ้า กรมสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ อีกด้วย