Hart- en Vaatziekten

Over het algemeen vertonen mensen met schizofrenie meer negatieve leefstijlfactoren die invloed hebben op het ontwikkelen van coronaire hartziekten, wanneer zij vergeleken worden met de gezonde populatie. Onder deze leefstijlfactoren vallen onder andere fysieke inactiviteit, ongezonder dieet, meer roken, meer alcoholgebruik en overgewicht. Al deze factoren dragen bij aan het proces van slagaderverkalking, en dus aan het risico op coronaire hartziekten. 

Belangrijk om hierbij te vertellen is dat het hierbij om veranderbare leefstijlfactoren gaat: wanneer deze gedragingen aangepast worden, wordt het risico verlaagd. Het aanpassen van deze leefstijlfactoren is zodoende een aanknopingspunt voor risicoverlagende therapie [1].

Onderzoek heeft aangetoond dat er een grote genetische overlap is tussen schizofrenie en het ontwikkelen van coronaire hartziekten [8]. Wat betekent dat een groot deel van de genen van mensen met schizofrenie, ook een invloed heeft op het risico op het ontwikkelen van HVZ. Hierbij er vooral een overlap is gevonden in schizofrenie en risicofactoren voor het ontwikkelen van een coronaire hartziekte. Zo werd er een relatie aangetoond tussen schizofrenie en de neiging om te gaan roken. Ook is er een genetische relatie gevonden tussen schizofrenie en BMI. Wat betekent dat mensen met schizofrenie vaker een hoger BMI hebben. 

Bij beide genetische overlappingen gaat het om een indirect verband: schizofrenie staat in verbinding met een risicofactor voor coronaire hartziekten, wat maakt dat schizofrenie een groter risico geeft voor het ontwikkelen van een coronaire hartziekte.

Een ontsteking, ook wel inflammatie genoemd, is een van de eerste reacties van het lichaam op schade of een infectie. Een acute inflammatierespons is bijvoorbeeld het warm worden van een plek, de perceptie van pijn, of het opzwellen van een plek. Een van de hoofdcomponenten van een inflammatieresponse zijn cytokinen, zij reguleren de inflammatie. 

Meerdere studies hebben aangetoond dat patiënten met schizofrenie verhoogde levels van deze cytokinen in hun bloed hebben, wat duidt op een aanwezige ontstekingsreactie. Inflammatie draagt bij aan het ontwikkelen, het aanhouden en het verergeren van atherosclerose, doordat het endotheeldisfunctie met zich meebrengt [1, 9, 10, 11]. Het endotheel is de binnenbekleding van je bloedvaten. Bij deen disfunctie is deze bekleding niet helemaal intact, waardoor er problemen ontstaan in het stijver worden en verwijden van de bloedvaten. Dit vergroot de kans op coronaire hartziekten.

Het autonome zenuwstelsel (AZS), bestaande uit het parasympatische en het sympathische zenuwstelsel, is verantwoordelijk voor het reguleren van onbewuste processen van het lichaam. Het regelt alle vitale functies van het lichaam, zoals hartslag, bloeddruk en lichaamstemperatuur. Mensen met schizofrenie vertonen regelmatig een verstoring van het autonome zenuwstelsel [9]. Dit blijkt bijvoorbeeld uit een verhoogde rusthartslag, in vergelijking met andere mensen. Dit is uiteindelijk schadelijk voor het hart, en is zodoende een onafhankelijke risicofactor voor het ontwikkelen, of het doodgaan aan, een coronaire hartziekte [1, 9, 12].

Bij de behandeling van schizofrenie is de inzet van psychoactieve middelen een veelgebruikte methode. Deze antipsychotische medicatie kan lijden tot gewichtstoename en een verstoring van het cholesterolgehalte. Deze gevolgen verhogen de kans op het ontwikkelen van een coronaire hartziekte [13].

Omdat wij graag extra aandacht willen besteden aan deze medicamenteuze interactie tussen schizofrenie en coronaire hartziekten, kunt u hier een verdieping vinden van dit onderwerp.

Onderzoek heeft aangetoond dat patiënten met ernstigere psychopathologie, zoals schizofrenie, slechtere zorg ontvangen in vergelijking met de rest van de populatie. Zo blijkt dat zij minder goede diagnostische onderzoeken ontvangen, maar ook slechtere preventieve zorg bij een verhoogd cardiovasculair risico. Doordat er minder adequaat wordt gehandeld, is het risico op het ontwikkelen van onder andere coronaire hartziekten groter [6]. 

Meer informatie over de invloed van deze ongelijkheden in de zorg kunt u vinden onder 'behandeling', maar ook onder het kopje verdieping: 'stigma en gezondheid'.