วิชา การเขียนโปรแกรม Python กลุ่มสาระการเรียนรู้ วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี
การเขียนโปรแกรม (Programming) คือ การเขียนชุดคำสั่งด้วยภาษาโปรแกรมที่สั่งให้คอมพิวเตอร์สามารถทำงานได้ตรงตามความต้องการ และสามารถทำงานได้อย่างถูกต้อง ซึ่งเป็นการกำหนดขั้นตอนให้กับคอมพิวเตอร์ทำงานตามลำดับและรูปแบบที่กำหนดไว้
ในการเขียนโปรแกรมหรือภาษาคอมพิวเตอร์นี้ โดยทั่วไปแล้วแต่ละภาษาจะมีหลักเกณฑ์ในการเขียนและการออกแบบโปรแกรมเหมือนกัน ซึ่งสามารถที่จะแบ่งขั้นตอนการเขียนโปรแกรมออกได้เป็น 7 ขั้นตอน ดังนี้
1. ขั้นตอนการวิเคราะห์ปัญหา (Analysis the Problem)
2. ขั้นตอนการออกแบบโปรแกรม (Design a Program)
3. ขั้นตอนการเขียนโปรแกรม (Coding)
4. ขั้นตอนการตรวจสอบข้อผิดพลาดของโปรแกรม (Testing and Debugging)
5. ขั้นตอนการทดสอบความถูกต้องของโปรแกรม (Testing and Validating)
6. ขั้นตอนการทำเอกสารประกอบโปรแกรม (Documentation)
7. ขั้นตอนการบำรุงรักษาโปรแกรม (Program Maintenance)
รูปแบบการเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์
การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ผู้เขียนโปรแกรมต้องเข้าใจหลักการในการเขียนแต่ละรูปแบบ ซึ่งจะทำให้สามารถเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ด้วยภาษาโปรแกรมต่างๆ ได้ง่ายขึ้น ภาษาโปรแกรมแต่ภาษาจะมีลักษณะหรือรูปแบบการเขียนที่แตกต่างกัน การเลือกภาษาโปรแกรมหรือภาษาคอมพิวเตอร์เพื่อนำมาเขียนโปรแกรมนั้นขึ้นอยู่กับปัจจัยต่างๆ เช่น ความเหมาะสมของโปรแกรมกับลักษณะงานที่จะนำไปใช้ การทำงานร่วมกันได้กับโปรแกรมอื่นๆ หรืออาจเป็นความถนัดของแต่ละคน เป็นต้น โดยภาษาโปรแกรมในปัจจุบันมีรูปแบบการเขียนโปรแกรมขั้นต้น 3 รูปแบบ แบ่งตามโครงสร้าง ดังนี้
1. โครงสร้างการทำงานแบบเรียงลำดับ (sequence structure) เป็นรูปแบบการเขียนโปรแกรมที่มีการทำงานเป็นลำดับขั้นตอน ไล่เรียงลำดับกันไปเหมือนเส้นตรง ไม่มีการข้ามขั้นตอน ไม่มีการย้อนกลับไปทำงานเดิมที่ทำซ้ำไปแล้ว หรือไม่มีการตัดสินใจเพื่อเลือกทำงานใดๆ
2. โครงสร้างการทำงานแบบเลือกทำหรือมีเงื่อนไข (condition structure) เป็นรูปแบบการเขียนโปรแกรมที่มีการตัดสินใจ มีทางเลือกให้เลือกกระทำ โดยแต่ละทางเลือกจะมีเงื่อนไข ซึ่งจะต้องผ่านการตรวจสอบเงื่อนไขนั้นๆก่อน จึงจะสามารถทำงานในทางเลือกนั้นได้ ทั้งนี้ ภายในโปรแกรมคอมพิวเตอร์อาจมีการตัดสินใจเช่นนี้อยู่หลายจุด เรียกโครงสร้างการทำงานลักษณะนี้ว่า selection หรือ condition
3. โครงสร้างการทำงานแบบทำซ้ำ (iteration structure) เป็นรูปแบบการเขียนโปรแกรมที่มีการทำงานเดิมซ้ำๆ โดยมีเงื่อนไขเพื่อกำหนดจำนวนรอบในการทำงานซ้ำ ซึ่งการทำงานแบบทำซ้ำมี 3 ประเภท คือ การทำงานแบบทำซ้ำตามจำนวนรอบที่ระบุ การทำงานแบบทำซ้ำในขณะที่มีเงื่อนไขเป็นจริง การทำงานทำซ้ำจนกระทั่งเงื่อนไขเป็นจริง
เนื้อหาน่วยที่ 2 การเขียนโปรแกรมภาษาไพทอนเบื้องต้น
ตัวแปรและชนิดข้อมูล
นิพจน์และตัวดำเนินการ
ฟังก์ชันแสดงผล
ฟังก์ชันรับค่า
ฟังก์ชันทางคณิตศาสตร์
ฟังก์ชันจัดการกับข้อความ