Protokół komunikacyjny – zbiór ścisłych reguł i kroków postępowania, które są automatycznie wykonywane przez urządzenia komunikacyjne w celu nawiązania łączności i wymiany danych.
Przesyłanie danych komputerowych to niezwykle trudny proces, dlatego rozdzielono go na kilka "etapów", warstw. Warstwy oznaczają w istocie poszczególne funkcje spełniane przez sieć. Najbardziej powszechny sposób organizacji warstw komunikacji sieciowej to Model OSI.
Przy użyciu protokołu TCP/IP następuje połączenie dwóch komputerów.
Dwa komputery uzgadniają numer portu od 1 do 65535 oraz protokół.
Poniżej wyszczególniono niektóre protokoły komunikacyjne wraz z numerem portu:
Do śledzenia aktywnych portów służą narzędzia:
resmon /zakładka sieć/
menedżer zadań,
polecenie Netstat,
polecenie Tasklist