YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR/ KADIN {3}

YAHUDİLİKTE TEMEL KAVRAMLAR/ KADIN {3}

Birçok Conservative Rabiler, Şulhan Aruh'u esas alarak kadını Minyan'dan saymazken; bazı Conservative Rabiler, Reformcu ve Reconstrunctionist (yeniden yapılanma) cemaatler; kadını Minyan’a dahil ederler. Ortodoks Yahudi Cemaatleri, kadını Minyan’a almazlar. Öte yandan Yahudiliğin yasaları kadının dini ayinlere iştirak etmesine karşı kesin bir tavır almıştır.

Buna izahat olarak ileri sürülen neden; kadının dahil olacağı dini ayinlerin, "topluma saygı" ilkesini çiğneyeceğidir. Talmud, kadın sesinin erkekte cinsel ilgi uyandırıbileceğini ve duasına teksif olma güçlüğü çekebileceğini belirtir.

Kadının sinagoglardaki hizmetlerde tam etkinlik göstermesine izin veren Reformist ve Reconstructionist Cemaatler, "topluma saygı" ilkesiyle kadının ilgisi olmadığını savunur.

Ortodoks Cemaatler, kadının dini ritüel etkinliklerine katılmasını kabul etmez; ayrıca bu gibi diğer cemaatlerin aksine kadının Tora okumak için çağrılmasına da izin vermez. Talmud'a göre: şahitlik için yemin etme erkeklere uygulanabilir fakat kadınları kapsamaz. Tora'da (Tesniye 19:17) iki şahite değinildiğinde, bunların erkek olacağı belirtilmiştir.

Ancak Caro gibi dini otoriteler, aslında her iki cinsiyetin de kastedildiğini savını ileri sürer. Bazı bilginler ise, kadınların şahitlikten menedilmesini yanlış şahitlikte bulundukları takdirde tazminat ödeyememelerine bağlarlar.

Çünkü Talmudik dönemlerde, kadınların mülkiyeti yoktu ve kocaları tarafından geçimleri sağlanırdı. Ayrıca kadınların ev meşguliyetleri ve sorumlulukları onların güvenilir şahit olmalarına engel olabilirdi.

Günümüzde Reformcu, ve Reconstructionist cemaatler; kadına minyana dahil olma, Rabi ve hazan olma haklarının yanısıra şahitlik hakkını da vermiştir. Muhafazakarlar, bu gibi bazı hakları sağlamalarına karşın; kadının şahit olarak imza atmasına müsade etmemektedirler...

Yahudi tarihi boyunca kız çocuklarına erkek çocukları kadar Yahudilik'le ilgili eğitim de verilmemiştir. Kadınlar, sistematik olmayan bir şekilde annelerini izleyerek ve onlara yardım ederek, ayrıca ailedeki erkek çocuklara ders veren özel öğretmenleri dinleyerek bu konuda birşeyler öğrenebiliyordu.

Talmudik zamanlarda her ne kadar bazı Mişna otoriteleri bir erkeğin kızına Tora öğretmek zorunluluğunu taşıdığını savunmuşlarsa da; genelde kadınlar, "fazla ciddi olmayan, dedikoducu ve öğrenme kapasitesi düşük" olarak tanımlanmışlardır.

Kadının esas amacı eğitilmekten ziyade oğullarını eğitmek, eve dönen kocasına ilgi göstermek olarak görülmüş ve bu işlevi gören kadınlar takdir görmüştür. Ancak I. Dünya Savaşı'ndan sonra Ortodoks Yahudi kuruluşları kadınların eğitimini ciddi olarak ele almışlardır. Günümüzde modern yeşivaların çoğu kızlar ve erkekler için tam bir Yahudilik eğitimi sağlamaktadırlar.

devam edecek...

Kaynakça: "Yahudilik Ansiklopedisi", Cilt I, II, III Yusuf Besalel

http://www.salom.com.tr/haber-69491-yahudIlIkte_temel_kavramlar_kadin_3.html