Op bezoek bij forumlid StefK, een goedaardige en gezellige zuiderbuur :
Het begon allemaal met een e-mail van forumlid Stefk naar mij met een vraag over speakerkabels en dit was het startschot van een lange en intense emailwisseling, wat een jaar later uiteindelijk resulteerde in een bezoek naar deze zuiderbuur. Daar ik geen zin had om het in 1 dag te gaan doen, had ik ook afgesproken om te blijven slapen en we hadden dan ook ruim de tijd om de dingen te doen die we wilden doen. Met een volle doos, gevuld met diversen interlinks, ls-kabels, netkabels e.d. ging ik op weg richting de zuiderburen. Na een lange zeer gezellige tussenstop bij Thingman thuis werd de volgende dag de reis richting de zuiderburen voortgezet en eenmaal aangekomen stond Stef mij al buiten op te wachten.
Na de hartelijke verwelkoming werd er eerst uitgebreid geluncht en koffie gedronken en werden de 'things to do' doorbesproken. Uiteindelijk was het dan zover en gingen we aan de slag. De woonkamer is zeer ruim en staat niet bijzonder vol met meubels. Een boeken/platenkast, een paar cd kastjes, tv-kastje en een 2 en 3 zits-banken en klein tafeltje. Achterin de woonkamer staat een grote eettafel. De vloer is van hout en de wanden zijn glad gestuckt en er hangt (nog) niets aan de muren. De set staat in de lengterichting opgesteld.
De bedoeling van dit bezoek was dat we gingen kijken naar de opstelling van de set en de speakers, maar ook naar de aankleding van de woonkamer en waar er verbeterpunten liggen v.w.b. akoestiek en dat we zouden freaken en tweaken met allerlei kabels. Als eerste heb ik wat door de woonkamer heen en weer gelopen, onderwijl pratend en handen klappend.Uit dit simpele testje werd al gauw duidelijk dat de woonkamer last heeft van een galm en dat de weerkaatsing van het geluid op de zijmuren hard was. Je hoorde het gewoon wel 4 keer echt heen en weer vliegen tussen de zijmuren.
Met deze wetenschap in het achterhoofd zijn we begonnen als eerste met luidsprekerplacement en werd er eerst geluisterd zoals de opstelling stond en al snel bleek bij het horen van de eerste muziek dat er een overkill was aan laag en het geluidsbeeld wat verstopt zat. Dus werden er eerst de speakers wat verder van de achterwand geschoven (10-20 cm) en weer geluisterd. Dit werd al beter en het teveel aan laag was een flink stuk verdwenen en het geluidsbeeld werd opener, maar ook dieper in afbeelding.
Hierna hebben we de speakers nog wat verder van de achterwand gezet (20-30 cm) en verder uit elkaar gezet in de breedte en zijn we de speakerstands waterpas gaan zetten en wat meer toe-in gedraaid en weer geluisterd. Ook nu werd het laag strakker en kreeg een ieder in het geluidsbeeld meer hun eigen plaats erin. Zo hebben we het gelaten en zijn we verder gegaan met de bekabeling. Stef had hier in de emails vele vragen overgesteld en dit was dan ook de aanleiding om eens langs te gaan met diversen kabels, gewoon om het te laten horen. Natuurlijk kan je er veel over uitleggen of bediscusseren, maar door het gewoon te beluisteren de diversen kabels is dat m.i. een veel overtuigender weg. Stef wilde ook weleens weten wat de verschillende matrialen doen, zoals zilver, verzilverd en koper. Dus had ik van alle soorten matrialen kabels meegenomen en werd er eerst de (verzilverde) Twisted Pair ascent interlinks ertussen gehangen tussen cd en versterker. Dit gaf een voller geluidsbeeld en werd het ook wel wat beter, maar niet genoeg in onze beleving. Daarbij hoorde Stef ook duidelijk een kleine oplifting van het hoog en wat te scherp werd in zijn woonkamer. Dus vervingen we de TPD kabel voor een zilveren (Nico Corderner) NC-Audio interlink en nu werd het geluidsbeeld een stuk groter en breder en dieper, de zogenaamde bel was dus groter geworden, ook was er meer micro-dynamiek en detail. Hierna was de koperen interlink van Kimber KS-1011 aan de beurt en nu werd het rustiger en verfijnder dan de andere twee interlinks, maar ook ronder in klank en de ´bel´bleef evengroot als de NC-audio interlink. Hierna was de duurste interlink aan de beurt de Kimber KS-1016 (koperen) en nu werd eigenlijk alles nog een stukje beter en verfijnder en nam alles in microdetail en dynamiek toe en de zogenaamde ´bel´ ook weer wat groter.
Met de Kimber KS-1016 ertussen gelaten zijn we weer een stap verder gegaan en hebben toen de netkabel van de versterker (Supra) verwisseld voor een Gemkow Professional netkabel. Dit gaf niet de gewenste verbetering. Er was wel meer betrokkenheid in vergelijking met de Supra netkabel en het maakte het geluid ook levendiger. Hierna hebben we netkabel verwisseld voor een Essential Audio tools (E.A.T.) Current Conductor (CC) netkabel en nu was dit echt beter vonden we allebei, stemmen die meer hun eigen natuurlijkheid kregen, meer body hadden en de klankbalans tussen laag, mid en hoog ook beter was geworden. Al heel snel hebben we toen ook de standaard netkabel vervangen van het Supra stekkerblok voor een E.A.T. CC netkabel en weer werd dat als een verbetering ervaren door ons beiden.
Tja en toen was het avond geworden en zijn we gaan eten. Na het eten hebben we niet zoveel meer gedaan en zijn ons meer bezig gehouden met niet-audiofiele zaken tot aan de bedtijd.
De volgende dag zijn we dan ook pas weer verder gegaan met waar de dag ervoor waren opgehouden en hebben toen als laatste de speakerbekabeling verwisseld voor een Kimber 8TC (nieuwste versie). Met de Kimber KS-1011 en de Kimber KS-1016 (afgewisseld) en de Kimber 8TC was dit de mooiste combi en nu was er een groot en diep geluidsbeeld en was de behoefte om nog verder te tweaken verdwenen. Ook Stef vond dit de mooiste combi, Kimber interlink en LS bekabeling met de E.A.T netsnoeren. Tot zover zijn we gekomen en hebben het daarbij gelaten. Wel had Stef ook nog een Qiyaide netsnoer, maar daar moesten nog stekkers opgezet worden en de stekker die ik had meegenomen voldeed niet echt, dus dat hebben we zo gelaten voor wat het was. Overigens moet ik erbij zeggen dat 1,5 dag van tweaken en freaken met kabels wel genoeg was en mijn concentratie ook wel zo´n beetje op was.
Verbeterpunten zijn o.a.:
Akoestiek :
Hierin valt veel winst te behalen en te verbeteren. Denk hierbij aan de theorie over 1e refelectiepunten en het breken van de reflecties. Dit kan je doen door op de 1e refelectiepunten iets op te hangen, zodat de geluidsgolf wordt verbroken of wordt geabsorbeerd. Als je iets vlaks gaat ophangen, zoals een schilderij kan je achter het schilderij een deken plaatsen in de lijst en wat dan absorbeert cq dempt. Ook zou je kunnen overwegen om een vloerkleed (Belgs Tapijtje) tussen en voor je speakers neer te leggen en dan komt het geluid zeker ten goede. Experimenteer maar eens met een deken ertussen of dekbedje. Het gaat erom dat je het verschil gaat horen.,zoals dat er meer rust in het beeld is en het stabieler staat.
Resumerd akoestiek:
1- gordijnen bij het voorraam over de VOLLE breedte.
2- 1e reflectiepunten breken dmv er wat op te hangen.
3- vloerkleed tussen /voor de speakers.
Met deze 3 punten zal er veel ten goede komen vwb de akoestiek en de nagalmtijd verkorten. Waar het omgaat is dat er meer gedempt wordt bij jou.
En ja natuurlijk moet je compromissen sluiten met jezelf en met je leefbaarheid van de woonkamer. (kinderen moeten gewoon kunnen spelen en de vrouw moet ook nog haar gang kunnen gaan, zonder het gevoel te hebben dat ze in een muziekruimte zit)
Audiorack :
Hierin valt ook te verbeteren dmv de planken te ontkoppelen van het rack zelf. Ook zou je de apparatuur kunnen ontkoppelen van de planken en het rack. Dit alles geeft maar kleine verschillen, maar je kan het horen. Meestal komt er wat detail bij en wordt het geluidsbeeld wat strakker en rustiger weer. Door het te ontkoppelen voorkom je dat bepaalde resonanties de kamer in gaan en die het geluidsbeeld vertroebelen. Je zou kunnen denken aan kegels omgekeerd met de punt naar boven (geen spikes dus) of kijken naar echte ontkoppelaars zoals Aurios (erg duur) of bij AZE dempers of Ceraball of de dingen van Apollo zelf. Ongetwijfels zijn er meer, maar die heb ik even niet paraat nu. De versterker zal er het meeste baat bij hebben met ontkoppelen.
Speakers en stand :
Ik raad je echt met klem aan om je speakers vast te maken aan de stand, zodat je ze er niet van de stand af stoot en ze vallen. Hiermee maak je dat de speaker 1 geheel wordt met de stand en het steviger is en aanvoelt. De trillingen laat je dan afvloeien door de spikes ipv als de speaker los staat op de stand dat de opgewekte trilling van de speaker niet een eigen leven gaat leiden en terugkomt in je geluidsbeeld. Verder zou ik ook dikkere tegels onder je stand zetten en ook wat groter is aan de zijkanten, zodat je wat meer schuifruimte hebt op de tegel zelf. De tegel kan een grote stoeptegel zijn, maar ook een marmeren plaat van een 1,5 tot 3 cm dik. Denk eens aan afvalstukken bij een steenhouwerij of winkelier van plavuizen vloeren (wel dikke nemen dan). Overigens als blijkt dat de tegels ook wiebelen dan zal je die ook moeten ontkoppelen met kegels (punt naar boven). Overigens viel mij ook op dat een slechte opname gewoon slecht klinkt. (London Calling van The Clash). Een volgende keer zal ik mij ook meer verdiepen in je muzieksmaak, nu was daar niet echt tijd voor gemaakt. Netzo dat we weinig over ons eigen prive hebben gehad. Wel leuk was om de avond gezellig te praten met zijn drietjes.
En ik kom zeker nog eens langs in de toekomst bij deze zuiderbuur.het is mij dan ook zeer goed bevallen en heb Stef ervaren als een zeer openstaande en enthousiaste man, die weliswaar vol met vragen zit en het net, zoals ik, leuk vind om te tweaken en te freaken met audio en ook zeer leergierig is.
Interlinks waren :
Twisted Pair Design "Ascent" (verzilverd)
Twisted Pair Design "Foundation" (koper)
Wireworld Atlantis (?)
John Van Gent (zilver)
NC-Audio (zilver)
Kimber Select 1011 (koper)
Kimber Select 1016 (koper)
LS-kabel :
Linn K10 (koper)
TPD "Ascent" (verzilverd)
Kimber 8TC (koper)
Als eerste hebben we uitgezocht wat Stef het mooiste vond v.w.b. de verschillende uitvoeringen (koper, zilver, verzilverd) en hebben dat met steeds 1 interlink wissel gedaan tussen cd-speler en amp. De rest van de bekabeling was Stef eigen bekabeling Linn K10 Ls kabels en zijn netsnoeren,o.a Supra. Alle interlinks hebben ertussen gehangen en toen duidelijk was dat koper het mooiste was zijn we verder gegaan met de beiden Kimber 1011 en 1016 en de rest nog steeds Stef eigen bekabeling en daarmee de netsnoeren gaan doen (Gemkow en E.A.T.). Toen dat ook duidelijk was zijn we de volgende dag de Kimber 8TC als Ls-kabel ertussen gaan doen. Dus de TPD "Ascent" Ls-kabel is niet beluisterd. Had geen zin meer i.m.o. vanwege de keuze koper en niet verzilverd. En ik denk dat Stef zeker nog andere merken gaat beluisteren.
Waar we een jaar over hebben e-mailen over en weer is o.a veel gesproken over klankeigenschappen van de verschillende uitvoeringen v.w.b. koper, zilver en verzilverd, maar ook over wat de bovenstaande interlinks als eigen klankeigenschap hebben. Ook dat hebben we nu beluisterd en vastgesteld.
Dus eerst een jaar theorie en later een 1,5 dag praktijk !!
En natuurlijk hebben we al die testjes gedaan met de Hear Testcd deel-2.
Begonnen als allereerste Bleuzeum-Portraits of the Groove en The Beatles-Because voor de speakeropstelling en de interlinktest voor met de tracks Le Temps Passe-Michel Jonasz en Because-The Beatles. Tussendoor tijdens de pauzes is er andere muziek gedraaid,zoals The Clash- London calling en Nick Cave (?).
De Dt-combi met de Bluenote phono-1 pre is ook beluisterd, maar niet tijdens de testjes. Grappig hierbij was dat het plateau beiden zijden bruikbaar zijn, de ene kant heeft gelachtige dopjes waar je de lp bovenop legt en omgedraaid is het plateau vlak en leg je er een vilten mat op. Klankverschil was heel duidelijk, met de vilten mat een stuk natuurlijker en warmer van klank dan met de gel dopjes, waar het schel en scherp klonk en mij niet kon boeien eigenlijk. Met de vilten mat was het zeker boeiend en betrokkend en muziekaal. De arm/element combi is een mooie combi vind ik, maar zou met een beter loopwerk tot hogere prestaties komen. Maar ook dat wist Stef al een tijdje voor zichzelf. Zonder dat ik het wist was mijn bevinding van de DT combi ook de zijne.
Set Stef :
AMP- PL Dialogue One ( New Mullard EL34) + Tesla en Tungsram)
LS- Link K 250 www.link-audio.be
CD- Luxman D 351 mid jaren 90 Dual 18 bit
DT- Rega P 25
ARM- Rega RB 600
ELE- Ace Low
PRE phono- Bluenote Phono-1 met JvG zilver
Kabel- Wireworld Atlantis
LS kabel- LINN K10
Tuner- Yamaha 670
Rack- Apollo
220V- Supra cord+ stekkerblok. MK6 met beveiliging