Hot item van de maand

ratel is een uit hout, of kunststof vervaardigd muziekinstrument. Het instrument bestaat uit een handvat waarop een tandwiel is bevestigd. Hieraan is een tweede element bevestigd met een flexibel gedeelte. Dit tweede element kan worden rondgeslingerd, waarbij het flexibele gedeelte met een duidelijk hoorbare tik langs de tanden van het eerste element beweegt. Bij snel draaien wordt dit een ratelend geluid.De ratel werd in het verleden vooral gebruikt om de aandacht te trekken, bijvoorbeeld door dorpsomroepers. Melaatsen werden in de middeleeuwen verplicht een ratel bij zich te dragen en deze te gebruiken wanneer men in de buurt van andere mensen kwam. Dit had niet zozeer te maken met besmettingsgevaar. Contact met een melaatse kon het beste worden vermeden, omdat deze, naar de opvattingen van die tijd, de melaatsheid aan het eigen, zondige gedrag te wijten had. De ratel wordt hierdoor ook wel klikspaan genoemd.

In de Joodse traditie wordt de ratel gebruikt tijdens Poerim. Tijdens dit feest leest men in de synagoge het boek Esther. Wanneer tijdens de lezing de naam van de schurk Hamam valt, wordt er zo veel mogelijk lawaai gemaakt. Dit gebeurt vooral met ratels.

Als muziekinstrument wordt het gebruikt als percussie-instrument in orkesten. Zo gebruikt Richard Strauss de ratel in “Till Eulenspiegels lustige Strecihe” evenals Arnold Schönberg in “Gurrelieder”.

Bij KnA is het instrument aangeschaft voor het werk AVALON. Dit werk is bij KnA in 1997 voor het eerst uitgevoerd in Theater de Kom, onder leiding van dirigent Hans Viezee. In mei 2000 is het nogmaals uitgevoerd, maar toen tijdens het concert “RETROSPECTIVE”en onder leiding van de componist van het werk: Jan van der Roost. Tijdens beide uitvoeringen bij KnA werd de ratel bespeeld door Annie Viezee-van Putten

Bronnen: WIKIPEDIA, KnA Archief, KnA Fotoarchief, KnA Muziekbibliotheek