ALIENACJA RODZICIELSKA (PA) - WSTĘPNE ROZPOZNAWANIE OBJAWÓW I EFEKTÓW - ANKIETA DLA SPECJALISTY (PROBLEM DZIECKA LUB OSOBY DOROSŁEJ PODDAWANEJ ALIENACJI RODZICIELSKIEJ W DZIECIŃSTWIE)
A. Część uniwersalna - dotycząca dziecka poddawanego alienacji rodzicielskiej i dorosłej osoby poddawanej alienacji rodzicielskiej w dzieciństwie
1. Czy zaobserwowałeś/aś poniższe zachowania wobec dziecka, zaobserwowałeś/aś lub usłyszałeś/aś od niego/niej o takim zachowaniu jednego z rodziców lub innych osób sprawujących nad nim opiekę albo zamieszkujących wspólnie z nim osób?
W jaki sposób objawiały te zachowania? Proszę podać konkretne przykłady!
a) szantaż emocjonalny związany z drugim rodzicem
b) okazywanie niechęci w jego obecności wobec drugiego rodzica
c) wzbudzanie niechęci wobec drugiego rodzica
d) utrudnianie wspólnych kontaktów z drugim rodzicem
e) fizyczną lub słowną agresję wobec drugiego rodzica
f) aranżowanie pokus dla dziecka, kiedy miało się spotkać z drugim rodzicem
g) brak elastyczności w terminach spotkań dziecka z drugim rodzicem
h) utrudnianie dostępu do dokumentacji lekarskiej dziecka lub wyników szkolnych drugiemu rodzicowi
i) niechęć do współpracy w sprawie pomocy w rozwiązywaniu problemów dziecka z jego drugim rodzicem
j) opowiadanie dziecku o przyczynach rozejścia jego rodziców i ich relacji
k) obwinianie w obecności dziecka drugiego rodzica za rozpad rodziny, problemy materialne, posiadanie kolejnego partnera
l) pozorowanie ratowania dziecka przed drugim rodzicem
m) okazywanie dziecku smutku, bądź tęsknoty, gdy miło spędzało wspólnie czas z drugim rodzicem
n) uwypuklanie negatywnych cech drugiego rodzica w obecności dziecka
o) utwierdzanie dziecka w przekonaniu, że skoro jego drugi rodzic „skrzywdził” pierwszego rodzica to dziecko też skrzywdzi
p) sugerowanie dziecku zmiany nazwiska lub zaadaptowanie go przez drugiego opiekuna, nie będącego biologicznym rodzicem
r) wykorzystywanie dziecka do zbierania, w tajemnicy, dowodów przeciwko jego drugiemu rodzicowi
s) podsłuchiwanie rozmów telefonicznych dziecka z drugim rodzicem
t) karanie dziecka za jego pozytywne kontakty z drugim rodzicem
u) zadawanie dziecku pytań czy chce kontaktów z drugim rodzicem
w) inne działania powodujące powstanie zaburzeń w relacjach pomiędzy dzieckiem, a jego drugim rodzicem
y) inne zachowania (jakie?)
z) kto z rodziców lub opiekunów dziecka tak postępował, jak często?
2. Jak oceniasz lub ocenia Twój klient jego kontakty z drugim rodzicem i jego stosunek do niego oraz do jego rodziny przed wystąpieniem alienacji rodzicielskiej, podczas jej trwania i obecnie? Na czym te zmiany polegały/ją? Czy Ty zauważasz/ałaś lub Twój klient zauważa/ł poniższe zachowania wobec drugiego rodzica (teraz lub w przeszłości).
a) odrzucanie
b) agresja)
c) oczernianie
d) wymyślanie powodów niechęci
e) posługiwanie się określeniami drugiego opiekuna/głównych opiekunów/ domowników
f) "zamykanie się" przed drugim rodzicem
g) niechęć do członków najbliższej rodziny drugiego rodzica bądź ich odrzucanie
h) inne zmiany (jakie)
3. Czy od momentu występowania alienacji rodzicielskiej zauważyłeś/aś lub zauważyło dziecko/dorosłe dziecko występowanie u siebie poniższych problemów z zachowaniem, w relacjach z nim lub innymi osobami, problemy emocjonalne albo problemy zdrowotne? Na czym one polegają/ły?
a) agresja
b) autoagresja
c) gniew
d) niepokój, lęki
e) zwiększona podatność na wpływy innych
f) depresja
g) bóle głowy, brzucha
h) nadpobudliwość
i) problemy z przemianą materii
j) problemy ze snem
k) inne zaburzenia (jakie)
4. Czy od momentu występowania alienacji rodzicielskiej zauważyłeś/aś lub zauważyło dziecko/dorosłe dziecko występowanie u siebie problemów (lub zostały one zdiagnozowane) jak wskazane poniżej Na czym one polegają/ły?
a) choroba psychiczna lub problemy psychiczne
b) uzależnienia/nałogi
c) obniżona samoocena
d) zamiary samobójcze
e) problemy z tożsamością
f) trudności w relacjach z innymi osobami
5. Jak długo trwa/ł proces alienacji rodzicielskiej?
6. Jak często dziecko może spotykać się z drugim rodzicem i ile czasu może z nim przebywać?
7. Kto był poddawany alienacji rodzicielskiej wraz z dzieckiem (ojciec/matka)?
8. Kiedy rozpoczął się i jak długo trwa/ł proces alienacji rodzicielskiej?
9. Podaj wiek, płeć oraz miejscowość zamieszkania?
B. Część dotycząca stanu dorosłej osoby poddawanej alienacji rodzicielskiej w dzieciństwie
1. Czy miała lub ma trudności w budowaniu związków intymnych? Jeśli tak to na czym one polegały lub polegają?
2. Czy miała lub ma problemy seksualne? Jeśli tak to na czym one polegały lub polegają?
3. W jaki sposób, Twoim zdaniem, proces alienacji rodzicielskiej odbija się na karierze zawodowej, zdrowiu, samopoczuciu, stanie emocjonalnym i relacjach interpersonalnych Twojego klienta?
4. Podaj wiek, płeć oraz miejscowość zamieszkania Twojego klienta?
5. Kim jesteś dla Twojego klienta (psychiatra, psycholog, mediator, terapeuta rodzinny, doradca rodzinny, etc)?
Opracował: Maciej Wojewódka
Bibliografia:
1. Czerederecka A. "Manipulowanie dzieckiem przez rodziców rywalizujących o udział w opiece", Dziecko krzywdzone" nr 4 (25) z 2008 r.
2. Czerederecka A. "Syndrom oddzielenia od drugoplanowego opiekuna (PAS) - przydatność analizy w badaniach sądowych w kontekście krytyki zjawiska", Nowiny Psychologiczne nr 3 z 2005 r (str. 31 - 42)
3. Czerederecka A. "Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców u dzieci z rozbitych rodzin" Nowiny Psychologiczne nr 4 z 1999 r (str. 5 - 13)
4. Czerederecka A., Wach E. "Difficulties of Social Adaptation of Presons Experiencing Marital Failures", Z Zagadnień Nauk Sądowych nr XXX z 1994 r
5. Darnall D. ""Divorce Casualties: Protecting your Children from Parental Alienation", Taylor Trade Publishing
6. Darnall D. "The Parental Alienation Directory", PsyCare http://www.parentalalienation.com/articles/index
7. Gardner R. "Academy Forum", Volume 29, Number 2, Summer, 1985, p. 3-7 Recent Trends in Divorce and Custody Litigation." www.fact.on.ca/Info/pas/gardnr85.htm
8. Kaczmarek J., Kotara H., Pocent T. "Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców. Mechanizmy psychologiczne występujące w konflikcie okołorozwodowym według koncepcji Richarda Gardnera", Komitet Ochrony Praw Dziecka, Warszawa 2004
9. Kowanetz M. "Rola dziadków w opiece nad dziećmi w rodzinach rozbitych", Nowiny Psychologiczne nr 4 z 1999 roku
10. Materiały z forum dyskusyjnego "Alienacja rodzicielska" http://www.goldenline.pl/grupa/alienacja-rodzicielska
11. Materiały ze strony Hostile Aggressive Parneting http://www.hostile-aggressive-parenting.com/
12. Materiały ze strony internetowej www.parental-alienation-awareness.com
13. Rand, Deirdre Conway. The Spectrum Of Parental Alienation Syndrome (Part I). American Journal of Forensic Psychology, vol 15. no 3, 1997
14. Warshak R. A. "Divorce Poison: "Protecting the Parent-Child Bond from a Vindictive Ex (Hardcore)"
Prawa autorskie zastrzeżone 2013 Maciej Wojewódka