MARDİN’DE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER…
KERİM ÖZBEKLER
GAZETECİ-YAZAR-ŞAİR
CAMİ KEBİR;1127 YILINDA MELİK HÜSAMEDDİN TİMURTAŞ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, MİNARESİNDE İSE H.575 TARİHİ BULUNMAKTADIR. MARDİN'DEDİR, ULUCAMİ MAHALLESİ'NDEDİR.
CİHANGİR CAMİİ VE TÜRBESİ;1465 YILINDA AKKOYUNLU HÜKÜMDARI SULTAN ALİ'NİN OĞLU CİHANGİR TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, KASIM PADİŞAH MEDRESESİ YANINDADIR.
EMİNÜTTİN CAMİİ;NECMEDDİN İLGAZİ'NİN KARDEŞİ TARAFINDAN YAPTIRILDIĞI İLERİ SÜRÜLMEKTEDİR, İNŞA TARİHİ BELLİ DEĞİLDİR. MARDİN'DEDİR, EMİNÜTTİN MAHALLESİ'NDEDİR.
HALİFE CAMİİ;MARDİN'DEDİR, MESKEN MAHALLESİ'NDEDİR.
HAMİDİYE CAMİİ;1347 YILINDA ŞEYH ZABUNİ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, KENDİSİDE BURADA YATMAKTADIR. MARDİN'DEDİR, ŞEHİDİYE MAHALLESİ'NDEDİR.
HÜSAMİYE CAMİİ;1123 YILINDA MELİK HÜSAMEDDİN TİMURTAŞ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, MARDİN\'İN TEKER MAHALLESİ'NDEDİR. KENDİSİ İLE BİRLİKTE, MELEK MANSUR VE DAVUT MUZAFFER'DE BURADA YATMAKTADIR.
LATİFİYE CAMİİ;1314 YILINDA MALİK ABDULLATİF TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, MİNARESİNİ MISIR VALİSİ MUHAMMED ZİYA TAYYAR PAŞA İNŞA ETTİRMİŞTİR. İÇİNDE SULTAN AVİS VE MELİK MANSUR MEDFUNDUR, MARDİN'İN LATİFİYE MAHALLESİ'NDEDİR.
MUHAMMED GAZİ CAMİİ;MARDİN'DEDİR, MESKEN MAHALLESİ'NDEDİR.
MUSAİP CAMİİ VE TÜRBESİ;MARDİN'DEDİR, ULUCAMİ MAHALLESİ'NDEDİR.
MUZAFERİYE CAMİİ;1164 YILINDA MUZAFER KARAASLAN TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, KENDİSİ DE BURADA GÖMÜLÜDÜR. BU GÜN HARAP HALDEDİR, MARDİN'DE KALE KAPISI ALTINDADIR.
NECMETTİN CAMİİ (SARI CAMİ-MARİSTAN CAMİİ-MEDRESE);1111 YILINDA EMİR AKTÜRKOĞLU NECMETTİN TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, HALA KULLANILMAKTADIR. NECMETTİN ILGAZ BURADA MEFTUNDUR, CAMİ MARDİN'İN MESKEN MAHALLESİ'NDEDİR.
NİZAMEDDİN BEGAZ CAMİİ;1186 YILINDA MELİK KUDİBİDDİN'İN VEZİRİ NİZAMETTİN BEGAZ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, MARDİN'İN DİYARBAKIR KAPISI MINTIKASI'NDADIR.
ULUCAMİ;1123 YILINDA MELİK HÜSAMEDDİN TİMURTAŞ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, TAŞ KUBBELİDİR. ÜÇ GİRİŞ KAPISI VARDIR, DAHA SONRALARI DEFALARCA ONARIM GÖRMÜŞ VE İLAVELER YAPILMIŞTIR. ÇEŞİTLİ MOTİFLERLE SÜSLÜ MİNARESİ 1176 YILINDA BÖLGEDE HÜKÜM SÜREN ARTUKOĞULLARI TARAFINDAN MEYDANA GETİRİLMİŞTİR, MARDİN'İN MERKEZİNDE ULUCAMİ MAHALLESİ'NDEDİR.
SİLSA CAMİİ;MARDİN'DEDİR, BAKIRCILAR ÇARŞISI ALTINDADIR.
SİTRE ZAVİYE CAMİİ (HATUNİYE CAMİİ);1177 YILINDA KUDBİDDİN İLGAZİ'NİN ANNESİ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, KENDİSİDE BURADA YATMAKTADIR. MARDİN'İN, SAVURKAPI MAHALLESİ'NDEDİR.
SULTAN SÜLEYMAN CAMİİ;1409 YILINDA EYYUBİ SULTANI SULTAN SÜLEYMAN TARAFINDA İNŞA ETTİRİLMİŞTİR, HALEN HARAP 1 VAZİYETTEDİR. HASANKEYF HARABELERİ İÇİNDEDİR.
SÜLEYMANPAŞA CAMİİ;1195 YILINDA MELİK İSA'NIN VEZİRİ KUDBİDDİN BİN EMİR ALİ ALAADDİN SİNCARİ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, MARDİN'İN ŞEHİDİYE MAHALLESİ'NDEDİR.
ŞEHİDİYE CAMİİ;1214 YILINDA MELİK MANSUR NASRETTİN TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, MİNARESİ İSE 1916 YILINDA İLAVE EDİLMİŞTİR. MİNARESİ ÇİFT MERDİVENLİDİR, MİNAREYE AYNI ANDA İNİP ÇIKAN 2 KİŞİ BİRBİRİNİ GÖRMEMEKTEDİR.
ŞEYH KASIM İLHALVETİ CAMİİ;MARDİN'DEDİR, TEKER MAHALLESİ'NDEDİR.
ŞEYH LİLE CAMİİ VE TÜRBESİ;MARDİN'DEDİR, ŞAR MAHALLESİ'NDEDİR.
ŞEYH SALİH CAMİİ VE TÜRBESİ;HANGİ TARİHTE VE KİMLER TARAFINDAN YAPTIRILDIĞI BİLİNMEMEKTEDİR, TEKER MAHALLESİ'NİN GÜNEYİNDE Kİ MEZARLIĞIN İÇİNDEDİR. CAMİNİN YANINDA KUBBELİ 1 TÜRBEDE, ŞEYH SELİM İSMİNDE BİR MEZARI VARDIR.
AYN İCRUN ÇEŞMESİ;ENSARİ ŞEYH ABDULVAHAP VAKFI'NDADIR.
AYN KAPÇAK ÇEŞMESİ;MARDİN KALESİ ALTINDADIR.
AYN SARAY ÇEŞMESİ;MİLİ ZADELER VAKFI'NDADIR.
FERDVES ÇEŞMESİ;ŞEYH MEHMET ALİ ENSARİ VAKFI'NDADIR.
KASIMİYE ÇEŞMESİ;KASIMPAŞA MEDRESESİ İÇİNDEDİR.
SULTAN İSA ÇEŞMESİ;ZİNCİRİYE MEDRESESİ'NDEDİR.
EMİR NECMETTİN HAMAMI;1112 YILINDA NECMETTİN İLGAZ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, HALK ARASINDA MARİSTAN HAMAMI İSMİ İLE ANILMAKTADIR. BU GÜN EV OLARAK KULLANILMAKTADIR, MARDİN'İN MESKEN MAHALLESİ'NİN GÜNEYİNDEDİR.
CAMİ HAMAMI;MARDİN'DEDİR, ULUCAMİ MAHALLESİ'NDEDİR.
EMİR HAMAMI;MARDİN'DE 1.CADDE ÜZERİNDEDİR, ŞEHİDİYE MAHALLESİ'NDEDİR.
MARİSTAN HAMAMI;MARDİN'DEDİR, EMİNÜTTİN MAHALLESİ'NDEDİR.
YENİKAPI HAMAMI;MARDİN'DEDİR, YENİKAPI MAHALLESİ'NDEDİR.
MARDİN KALESİ;975 YILINDA HAMDANİLERDEN HAMDAN BİN AL-HASAN NASIR AL-DABLA BİN ABDULLAH BİN HAMDAN TARAFINDAN İNŞA EDİLMİŞTİR, SUR İÇİNDE ASKERİ TESİSLER MEVCUTTUR.
ŞEYH LİBBAN MESCİDİ;MARDİN'DEDİR, SAVURKAPI MAHALLESİ'NDEDİR.
ŞİRİN DEDE TÜRBESİ;TEKER MAHALLESİ'NİN GÜNEYİNDE Kİ MEZARLIK İÇİNDEDİR, YONTMA TAŞLA ÇEVRİLİ DÖRT KÖŞELİ BİR TÜRBEDİR.
KIZ KALESİ (LORNA-JURELCM);MARDİN\'İN 5 KM. DOĞUSUNDADIR, BURADA 3 KALE VARDIR. BUNLAR, BEY-EL SAFERAN MANASTIRINI 3 YÖNDEN KORUMAK İÇİN YAPILMIŞTIR.
DEVR EL'UMUR MANASTIRI;MİDYAT KAPISI'NIN 18 KM. DOĞUSUNDADIR.
DEYRULZAFERAN MANASTIRI;MARDİN'İN DOĞUSUNDADIR, İSA'DAN SONRA 1V.YÜZ YIL SONLARINA DOĞRU KURULMUŞTUR. BAHÇELER ARASINDADIR, MANASTIRIN GÜNEYDEN BAŞKA YÖNLERİ DAĞLARLA ÇEVRİLİDİR. ETRAFI DA YÜKSEK DUVARLARLA KAPLIDIR, DEYRÜLZAFERAN 1650 YILLIK BİR TAPINAKTIR. BURADA 52 SÜRYANİ PATRİĞİ'NİN MEZARI BULUNMAKTADIR, TAPINAK İÇİNDE X1V.YÜZYILA AİT MOZAİKLER-MİHRAPLAR OLDUĞU GİBİ SAKLANMAKTADIR. İÇİNDE ESKİ MAHZENLER-KEMERLER-BURÇLAR-KALE VE KÜLELER BURANIN HAVASINI BİR ORTAÇAĞ ŞEHRİ GİBİ GÖSTERMEKTEDİR, ETNOĞRAFYA MÜZESİ OLDUĞU DA İLERİ SÜRÜLEBİLİR. İÇİNDE AYRICA ACİZLER YUVASI-ÖKSÜZ OKULU MEVCUTTUR. TEMİZ VE BAKIMLI BİR MANASTIRDIR, YAHUDİLERİN BİR KOLU OLAN SÜRYANİ KADİM TOPLULUĞU\'NUN MEZEPOTAMYA'NIN KUZEYİNDE YER ALAN DİNİ MERKEZLERİDİR. SÜRYANİLER YILDA 1 KEZ BURASINI ZİYARET ETMEK İSTERLER, HALEN MARDİN'DE 2.000. MARDİN VE ÇEVRESİ'NDE 18.000, İSTANBUL-MALATYA-ELAZIĞ-DİYARBAKIR-URFA-SİİRT VİLAYETLERİNDE 30.000, BÜTÜN TÜRKİYE SATHINDA 100.000 CİVARINDA SÜRYANİ BULUNMAKTADIR.
MERYEM ANA KİLİSESİ;MİDYAT KAPISI'NIN 40 KM. DOĞUSUNDADIR, HAKKÖY SINIRLARI İÇİNDEDİR. BU KİLİSE RİVAYETLERE GÖRE, İSA'NIN DOĞUMUNDAN SONRA BİZANSLILAR TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR.
SULTANİSA MEDRESESİ;1385 YILINDA ARTUKOĞULLARINDAN KUTBEDDİN İLGAZİ TARAFINDAN YAPTIRILMIŞTIR, EYVANI ÇOK GÜZELDİR.
İKİ BAHÇE MESİRE ALANI;MARDİN'E 3 KM. UZAKLIKTADIR, BAHÇELİK VE YEŞİL BİR MESİRE YERİDİR.
ZİNNAR BAHÇELERİ MESİRE ALANI;İKİ BAHÇE MESİRE ALANININ ARKASINDADIR, İLKBAHAR-YAZ AYLARINDA AİLELERİN PİKNİK YAPMAK İÇİN UĞRADIĞI BİR MESİRE ALANIDIR.
KABALE KÖYÜ MESİRE ALANI;MARDİN'E 10 KM. UZAKLIKTADIR.
RİŞMİL KÖYÜ MESİRE ALANI;MARDİN\'E 10 KM. UZAKLIKTADIR.
CİZRE İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
BABİL HARABELERİ;CİZRE İLÇESİ'NİN 20 KM. GÜNEY DOĞUSUNDADIR, SURİYE SINIRI ÜZERİNDEDİR. BİR ZAMANLAR BURASI ASURLULARIN HÜKÜMDARLARINA BAŞKENTLİK YAPMIŞTIR, BU GÜN İÇİN BURADA ÇİVİ YAZILI TAŞ VE KAYALAR MEVCUTTUR. BUNDAN 50 YIL ÖNCE BURADAN ÇIKARILAN 1 HEYKEL ANKARA ARKEOLOJİ MÜZESİ'NE GÖTÜRÜLMÜŞTÜR, BU HEYKEL AYAKTA DURAN 1 HÜKÜMDARIN ELİNDE Kİ KIZGIN MIZRAKLA AYAKLARI ALTINDA Kİ 1 ESİRİN GÖZLERİNİ DAĞLARKEN (İŞKENCE EDERKEN) GÖSTERMEKTEDİR..
CUDİ DAĞI HARABELERİ;HAZRETİ NUH'UN GEMİSİ'NİN ÜZERİNDE DURDUĞU RİVAYET EDİLEN CUDİ DAĞI ÜZERİNDE, PUTPERETLERE AİT MAĞARA ŞEKLİNDE İBADETHANELER VARDIR
DARA KENTİ HARABELERİ VE KALESİ (DARAS-ANASTASİOPOLİS);MARDİN\'İN 30 KM. GÜNEY DOĞUSUNDADIR, CİZRE İLÇESİ'NE 15 KM. UZAKLIKTADIR. YIĞMA BİR TEPE ÜZERİNDEDİR, BİR ZAMANLAR BURASI MEZEPOTAMYA\'NIN ÖNEMLİ BİR KENTİ İKEN BU GÜN KÜÇÜK BİR KÖY HALİNDEDİR. KALE SAĞLAMDIR, KENTİ İRAN HÜKÜMDARI DARA YUVANIŞ KURMUŞTUR. MOTORLU VASITALARLA HARABELERİN İÇİNE KADAR GİTMEK MÜMKÜNDÜR.
ŞAH HARABELERİ;CİZRE İLÇESİ'NİN 25 KM. GÜNEY DOĞUSU'NDADIR, ŞAH KÖYÜ SINIRLARI İÇİNDEDİR. BURADA BİR ÇOK ESKİ ESER BULUNMAKTADIR, EN ÜNLÜSÜ DIŞ KULEDİR. ŞAH KÖYÜ VE ÇEVRESİ MESİRE ALANI OLARAK DA ÇOK GÜZELDİR, YAZ AYLARINDA CİVAR İL VE İLÇELERDEN YÜZLERCE KİŞİ BURAYA AKIN EDEREK BOŞ ZAMANLARINI PİKNİK YAPARAK GEÇİRİRLER.
YAFES HARABELERİ;CİZRE KAPISI'NIN 3 KM. GÜNEY DOĞUSUNDADIR, SURİYE HUDUTU ÜZERİNDEDİR. BURADA ÇOK ESKİ ZAMANLARDAN KALMA BİR ŞEHİR HARABESİ İLE DİCLE NEHRİ ÜZERİNDE YARISI YIKILMIŞ BİR KÖPRÜ VARDIR. HALK ARASINDA DOLAŞAN 1 RİVAYETE GÖRE, BURASINI NUH PEYGAMBERİN OĞLU YASEF KURMUŞTUR.
CİZRE KALESİ;CİZRE İLÇESİ'NİN 2 KM. DOĞUSUNDADIR.
DERİK İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
RABBAT KALESİ (İPHRİM);DERİK İLÇESİ\'NİN 15 KM. BATISINDADIR, HİSARALTI KÖYÜ SINIRLARI İÇİNDEDİR. KÖYE 1 KM.UZAKLIKTADIR.
GERCÜŞ İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
CAMİ AL-RIZK;1185 YILINDA EMİR EL RIZK TARAFINDAN İNŞA ETTİRİLMİŞTİR, HASANKEYF HARABELERİ'NİN KUZEY DOĞUSU\'NDADIR. GERCÜŞ İLÇESİ'NE BAĞLI, HASANKEYF KASABASI'NDADIR.
SULTAN SÜLEYMAN CAMİİ;EYYÜBİLERDEN KALMADIR, HASANKEYF KASABASI\'NDADIR. HASANKEYF HARABELERİ İÇİNDEDİR, 1409 YILINDA EYYÜBİ SULTANI SULTAN SÜLEYMAN TARAFINDAN İNŞA ETTİRİLMİŞTİR. CAMİ'NİN BİTİŞİĞİNDE YER ALAN TÜRBEDE HALK OSMANLI HÜKÜMDARI SULTAN SÜLEYMAN\'IN YATTIĞINI İDDİA ETMEKTEDİR, OYSA TÜRBEDE YATAN KİŞİ EYYÜBİ HÜKÜMDARI SULTAN SÜLEYMAN'DIR.
HASANKEYF KALESİ;HASANKEYF KASABASI'NDADIR, DİCLE NEHRİ'NDEN 100 METRE YÜKSEKLİKTEDİR. NEHİRDEN SU ALMAK İÇİN 200 BASAMAKLI BİR MERDİVENİ VARDIR. İÇİNDE CAMİ İLE SARAY BULUNMAKTADIR. HASANKEYF ARTUKOĞULLARI İLE EYYÜBİLERE BAŞKENTLİK YAPMIŞ BİR YERDİR, DİCLE NEHRİ'NİN GÜNEYİNDEDİR.
TAŞ KÖPRÜ;ARTUKLU YAPISIDIR, HASANKEYF KASABASI'NDA Kİ DİCLE NEHRİ ÜZERİNDEDİR.
ULUCAMİ;HASANKEYF KASABASI'NDADIR, HASANKEYF KALESİ İÇİNDEDİR. BİR ÇOK TAMİR GÖRMÜŞTÜR, ÜZERİNDE H.796 M.1394 TARİHİNDE FAHRAL-DİN SÜLEYMAN TARAFINDAN TAMİR EDİLDİĞİNE DAİR BİR KİTABE MEVCUTTUR.
İMAM ABDULLAH TÜRBESİ;HASANKEYF KASABASI'NDADIR.
ZEYNEL MİRZA TÜRBESİ;AKKOYUNLULAR DEVRİNDEN KALMADIR, UZUN HASAN'IN OĞLU ZEYNEL MİRZA BURADA YATMAKTADIR. HASANKEYF KASABASI'NDADIR.
KIZILTEPE İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
ULU CAMİ;KIZILTEPE İLÇESİ\'NDEDİR, HÜKÜMET KONAĞI ARKASINDADIR. ARTUKOĞULLARI ZAMANINDA ARTÜRK NASRETTİN ARTUK TARAFINDAN İNŞA ETTİRİLMİŞTİR, MİHRABI VE DUVARLARI ZARİF OYMA VE İŞLEMELERLE SÜSLENMİŞTİR.
MAZIDAĞI İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
DERMETİNAN KALESİ;KALE MAZIDAĞI KASABASI'NIN 20 KM. KUZEY BATISINDADIR, GÜMÜŞOVA KÖYÜ'NÜN SINIRLARI İÇİNDEDİR. İÇİNDE SU SARNIÇLARI-ERZAK AMBARLARI-EV KALINTILARI VARDIR, BİZANS DÖNEMİNDEN KALMADIR.
MİDYAT İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
MAR MİHAEL KİLİSESİ;MİDYAT İLÇESİ'NİN HAK KÖYÜ'NDEDİR, 1V.ASIRDA İNŞA EDİLMİŞTİR.
MARKEŞİŞ KİLİSESİ;MİDYAT İLÇESİ'NE BAĞLI HAK KÖYÜ'NÜN 1 KM. BATISINDADIR, 1V.ASIRDA İNŞA EDİLMİŞTİR.
MAR SARKİS BAHOS KİLİSESİ;MİDYAT İLÇESİ'NE BAĞLI HAK KÖYÜ'NÜN 1 KM. KUZEYİNDEDİR, X.ASIRDA İNŞA EDİLMİŞTİR.
MAR SOBA KİLİSESİ;1V.YÜZ YILDA İNŞA EDİLMİŞTİR, MİDYAT İLÇESİ'NİN HAK KÖYÜ SINIRLARI İÇİNDEDİR.
MECDELLİ MERYEM-SEN MARİ KİLİSESİ;
MERYEMANA KİLİSESİ;MİDYAT İLÇESİ\'NİN 40 KM. DOĞUSUNDADIR, HAK KÖYÜ SINIRLARI İÇİNDEDİR. BU KİLİSE İSA PEYGAMBER'İN DOĞUMUNDAN SONRA, BİZANSLILAR TARAFINDAN İNŞA EDİLMİŞTİR.
NUSAYBİN'DE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
AZNAVUR KALESİ;NUSAYBİN İLÇESİ\'NİN 14 KM. KUZEY DOĞUSUNDADIR, 970 YILINDA HAMDAN BİN AL-HASAN NASIR AL-DABLA BİN ABDULLAH BİN HAMDAN TARAFINDAN İNŞA ETTİRİLMİŞTİR. DOĞUDAN BATIYA 400 METRE UZUNLUĞUNDADIR, GENİŞLİĞİ 30 İLE 60 METRE ARASINDA DEĞİŞMEKTEDİR.KALENİN İNŞA EDİLMİŞ OLDUĞU ZEMİNİ DOĞUDA 800 METRE, BATIDA 300 METRE YÜKSEKLİĞİNDEDİR. KALENİN BİR KISMI SARP YERLERİN ÜZERİNE İSABET ETMEKTEDİR, MEYLİN FAZLA OLDUĞU YERLERDE SUR İNŞA EDİLMEMİŞTİR. GÜNEYDE SURİYE OVASI'NA HAKİM OLAN KULESİ HALA AYAKTADIR, 14 BURÇ VE 2 GÖZETLEME KULESİ İLE KUVVETLENDİRİLMİŞTİR. BURÇLAR 15 M., SURLAR İSE 20 METRE YÜKSEKLİKTEDİR. GÜNEYDE TEK 1 KAPISI VARDIR, BURADA Kİ BİR ÇOK KALINTI HALEN AYAKTADIR.
HAFEMTAY KALESİ;NUSAYBİN İLÇESİ’NİN 20 KM. KUZEY DOĞUSUNDADIR, SURİYE HUDUTUNA YAKIN 1 TEPE ÜZERİNDE ROMALILAR TARAFINDAN İNŞA EDİLMİŞTİR. KALE NUSAYBİN OVASI'NA VE SURİYE OVASI'NA TAMAMI İLE HAKİM BİR KONUMDADIR, GÜNEYDEN KUZEYE DOĞRU UZAYAN KALENİN 14 BURCU VE 2 GÖZETLEME KULESİ MEVCUTTUR. UZUNLUĞU 1500 METREYİ BULAN SURLARIN YÜKSEKLİĞİ 10 METRE, BURÇLARIN YÜKSEKLİĞİ 15 METRE. GÖZETLEME KULESİ'NİN YÜKSEKLİĞİ İSE 20 METREDİR, KALE İÇİNDE SU SARNIÇLARI-ERZAK AMBARLARI-BAZI BİNA KALINTILARI-YER ALTI MAHZENLERİ VARDIR. HEP BU KALE ÖNÜNDE, ROMALILARLA-ARAPLAR ARASINDA ÇOK KANLI SAVAŞLAR OLMUŞTUR.
NUSAYBİN KİLİSESİ;ROMALILARA AİTTİR.
TAK-I ZAFER;ROMALILARA AİTTİR, DARYÜS'Ü MAPLUP EDEN BÜYÜK İSKENDER'İN BU TAKIN ALTINDAN GEÇTİĞİ RİVAYET EDİLMEKTEDİR.
SÜLEYMAN PAK HAZRETLERİ TÜRBESİ;NUSAYBİN İLÇESİ'NDEDİR.
ZEYNEL ABİDİN TÜRBESİ;NUSAYBİN İLÇESİ İÇİNDEDİR.
SAVUR İLÇESİ'NDE GEZİLECEK GÖRÜLECEK YERLER;
SAVUR KALESİ (SAURAS);YÜKSEK 1 TEPE ÜZERİNDEDİR, MARDİN-SAVUR-MİDYAT-HASANKEYF-CİZRE FETİH YOLLARI ÜZERİNDEDİR. ROMALILAR TARAFINDAN GÜNÜN STRATEJİSİNE UYGUN OLARAK YAPILMIŞTIR, BU NEDENLE ROMALILAR İLE ARAPLAR ARASINDA BÜYÜK ÇEKİŞMELERE VE SAVAŞLARA SAHNE OLMUŞTUR. SIK SIK EL DEĞİŞTİRMİŞTİR, BU GÜN HARAP BİR VAZİYETTEDİR.
MARDİN'İN İLÇELERİNE UZAKLIĞI;
MARDİN-CİZRE;
MARDİN-DERİK;
MARDİN-GERCÜŞ;
MARDİN-İDİL;
MARDİN-KIZILTEPE;
MARDİN-MAZIDAĞI;
MARDİN-MİDYAT;
MARDİN-NUSAYBİN;
MARDİN-ÖMERLİ;
MARDİN-SAVUR;
MARDİN-SİLOPİ;