ประติมากรรมจิตจักรวาล

ชื่อแหล่งเรียนรู้ ประติมากรรมจิตจักรวาล

ประเภทแหล่งเรียนรู้ ประเภทสิ่งของหรือทรัพยากรที่สร้างขึ้นโดยมนุษย์

สถานที่ตั้ง หาดกมลา ตำบลกมลา อำเภอกะทู้ จังหวัดภูเก็ต

วันเวลาเปิดทำการ เปิดทำการทุกวัน

ข้อมูลโดยสังเขป

หาดกมลา เป็นอีกหนึ่งชายหาดที่มีความเงียบสงบ หาดกมลาอยู่ถัดลงมาทางใต้ของหาดสุรินทร์ เป็นหาดทรายที่มีเม็ดทรายไม่ละเอียดมากนัก มียาวความยาวประมาณ 2 กิโลเมตร และที่หาดกมลาแห่งนี้ยังมีอนุสรณ์สถานสึนามิ ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อสะท้อนถึงพิบัติภัยคลื่นยักษ์ ที่เคยเกิดขึ้นที่ชาดหาดแห่งนี้ เป็นประติมากรรมชื่อว่า จิตจักรวาล

ททท.สำนักงานภูเก็ตจึงมีแนวคิดที่จะเปิดเส้นทางการท่องเที่ยวเพื่อรำลึกถึงเหตุการณ์สึนามิถล่มขึ้น โดยการจัดทำแผ่นพับเพื่อประชาสัมพันธ์นำเสนอเส้นทางท่องเที่ยวเชิงสร้างสรรค์ เพื่อแจกจ่ายให้กับนักท่องเที่ยวที่เดินทางเข้ามาท่องเที่ยวในพื้นที่จังหวัดภูเก็ต ซึ่งปีนี้ถือเป็นปีแรกที่มีการเปิดเส้นทางท่องเที่ยวใหม่โดยแจกให้กับนักท่องเที่ยวที่มาร่วมงานรำลึกครบรอบ 5 ปีสึนามิ และนักท่องเที่ยวทั่วไป

สำหรับการเปิดเส้นทางท่องเที่ยวใหม่ในครั้งนี้จัดขึ้น ภายใต้แนวคิด “รอยคลื่นบนผืนทราย เลียบฝั่งอันดามัน ฟื้นฝันวันวาน” โดยนักท่องเที่ยวที่เดินทางมาท่องเที่ยวที่ภูเก็ตและร่วมรำลึกถึงเหตุการณ์สึนามิถล่ม รวมทั้งนักท่องเที่ยวทั่วไปสามารถเดินทางท่องเที่ยวเรียนรู้และรำลึกเหตุการณ์สึนามิถล่มด้วยตนเอง ตามแผ่นพับประชาสัมพันธ์ที่ททท.แจกให้

เส้นทางท่องเที่ยวดังกล่าวจะนำเสนอแหล่งท่องเที่ยว ที่เคยได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์สึนามิถล่ม ผ่านอนุสรณ์สถานสึนามิต่างๆที่สร้างขึ้นโดยศิลปินชาติต่างๆ ซึ่งกระทรวงวัฒนธรรมจัดสร้างขึ้นเพื่อให้ประชาชน นักท่องเที่ยว ที่ผ่านมาไปมาได้มีโอกาสร่วมรำลึกถึง เหตุการณ์สึนามิ และฟื้นฟูเยียวยาผู้ประสบภัย จากเหตุการณ์พิบัติภัยสึนามิ รวมถึงเพื่อพัฒนาแหล่งท่องเที่ยว สร้างความน่าสนใจ แก่นักท่องเที่ยว และจะเป็นสื่อสำคัญที่สะท้อนถึงการร่วม แรงร่วมใจ ความสมัครสมานสามัคคีของชาวภูเก็ตที่ร่วมกันต่อสู้ ฝ่าฟันอุปสรรค จากเหตุการณ์พิบัติภัยสึนามิให้คลี่คลายลงได้ด้วยสันติสุข

รวมถึงความมุ่งมั่น ความตั้งใจของศิลปินที่ประสงค์จะใช้ศิลปะเป็นสื่อกลางช่วยจรรโลงจิตใจ สร้างความสดใจและความสงบสุขต่อชีวิตของประชาชนในจังหวัดภูเก็ต เช่น ประติมากรรมที่จังหวัดภูเก็ต ซึ่งประกอบด้วย รูปปั้นสุนัข “นาราเพื่อนยาก” บนหาดป่าตอง ซึ่งเป็นผลงานสร้างสรรค์ของโยชิโตโม นารา ศิลปินชาวญี่ปุ่น จากแรงบันดาลใจความสูญเสียสุนัขในเหตุการณ์สึนามิ ประติมากรรมอนุสรณ์สถานสึนามิ “จิตจักรวาล” ผลงานของ อุดร จิรักษา ศิลปินชาวไทย บนชายหาดกมลา เพื่อสื่อถึงภัยพิบัติทางธรรมชาติที่เกิดจากการปรับเปลี่ยนทางธรรมชาติอันเป็นการสร้างสมดุลของพิภพ

ประติมากรรมอนุสรณ์สถานสึนามิที่จังหวัดพังงา เช่น “มั่นคงเป็นหนึ่งเดียว” (stabile)ผลงานของ Lars Englund ศิลปินชาวสวีเดน ที่สร้างด้วยสแตนเลสตรงผิวด้านจำนวน 5 เส้น นำมาสานขัดกันเป็นชิ้นงานประติมากรรมมีความสูงประมาณ 6 เมตร ซอยนายเท่ง ถนนเพชรเกษม บ้านบางเนียง อ.ตะกั่วป่า จ.ภูเก็ต อนุสรณ์สถานเรือตรวจการณ์813ซึ่งถูกคลื่นยักษ์สึนามิซัดถล่มขึ้นมาเกยฝั่งห่างจากจุดเรือจอดกว่า 1กิโลเมตร นอกจากนั้นยังมีสวนอนุสรร์รำลึกบ้านน้ำเค็ม

นอกจากนั้น นักท่องเที่ยวยังสามารถเดินทางเชื่อมต่อไปยังจังหวัดกระบี่ ซึ่งจะพบกับประติมากรรมสึนามิ “กอดฉันให้แน่น” (Hold Me Close) ผลงานของ Louise Bourgeois ศิลปินชาวฝรั่งเศส บริเวณอุทยานแห่งชาติหาดนพรัตน์ธารา จังหวัดกระบี่ หรือจะเลือกดำน้ำสัมผัส “อนุสรณ์สึนามิใต้น้ำ” หน้าอ่าวโล๊ะดาลัม เกาะพีพี พร้อมชื่นชมความสวยงามธรรมชาติใต้น้ำ ซึ่งคาดว่าเส้นทางนี้จะเป็นเสน่ห์อีกเส้นทางหนึ่งสามารถดึงดูดใจนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่างประเทศ ที่มาท่องเที่ยวในพื้นที่อันดามันเพิ่มขึ้นอย่างแน่นอน

แนวคิดจากผู้ออกแบบ นายอุดร จิรักษา

การติดตั้งประติมากรรมอนุสรณ์สถานภัยพิบัติสึนามิที่บริเวณหาดกมลา เพื่อเป็นอนุสรณ์เตือนใจให้รำลึกถึงเหตุการณ์ดังกล่าว รวมทั้งเพื่อเป็นสถานที่แห่งการไว้อาลัย และเป็นแหล่งท่องเที่ยวแห่งใหม่ที่ดึงดูดให้นักท่องเที่ยวเข้ามาเยี่ยมชม ซึ่งจะเป็นการสร้างโอกาสให้เพิ่มรายได้ให้กับประชาชนในพื้นที่อีกด้วย

ประติมากรรมที่ติดตั้งในครั้งนี้ เป็นประติมากรรมของศิลปิน “อุดร จิรักษา” ชื่อ ผลงาน “จิตจักรวาล” ซึ่งในการจัดทำใช้เทคนิคการเชื่อมโลหะแสตนเลส ขนาด : 2.20 x 6 x 6 เมตร ลักษณะเป็นการทรงกลมมีเหล็กเชื่อมโยงทั้งรูปทรง ภายในใจกลางรูปทรงใช้รูปทรงของวงรีเพื่อสื่อถึงแกนและแรงหนุนของโลก โดยรูปทรงภายในจะมีลักษณะซ้อนกันอยู่เป็นชั้นๆ และมีการเชื่อมโยงกันตลอดเวลา หากมีเหตุการณ์อะไรเกิดขึ้นก็จะส่งผลกระทบไปทั่ว

นายอุดร จิรักษา ศิลปินผู้สร้างสรรค์ปกระติมากรรมกล่าวถึงแนวคิดในการสร้างประติมากรรมในครั้งนี้ ว่า สิ่งที่มนุษย์เรียกว่าภัยพิบัติทางธรรมชาตินั้น เกิดจากการปรับเปลี่ยนทางธรรมชาติเพื่อความสมดุลและการดำรงอยู่ของพิภพเอง พลศาสตร์ของสิ่งแวดล้อมเป็นสิ่งเดียวกัน ส่งผลเชื่อมโยง ถ่ายเท แปรเปลี่ยนและเป็นพลวัตต่อกัน นับจากโครงสร้างอะตอ กายภาพทางเคมี พฤติกรรมมนุษย์ จนถึงระดับชั้นในจักรวาล เป็นวัฎจักรกลไกของชีวิตที่เชื่อมโยงรวมกันกลับไปสู่ความเป็นหนึ่งเสมอ

จากประเด็นแก่นสารนี้ จึงได้สร้างผลงานประติมากรรมอนุสรณ์สถานสึนามิ โดยใช้รูปทรงกลมที่มีลักษณะเป็นเส้นเชื่อมโยงกันทั้งรูปทรง ภายในใจกลางใช้รูปทรงของวงรี เพื่อต้องการสื่อถึงแกนและแรงหนุนของโลกที่หมุนรอบตัวเองและดวงอาทิตย์ที่สัมพันธ์กับสนามแม่เหล็กทั้งหลายในจักรวาลซึ่งต่อเนื่องกันออกไป

"ข้าพเจ้าได้ใช้รูปทรงของเส้นคลื่นในการนำเสนอถึงสิ่งที่มนุษย์เรียกว่า “ภัยพิบัติสึนามิ” ซึ่งทุกสิ่งย่อมมีเหตุมีผล (อิทิปปัจจยตา) แม้แต่การสูญเสียของชีวิตและสรรพสิ่งต่างๆ แต่ในการสูญเสียนั้นย่อมมีบางสิ่งบางอย่างเกิดขึ้นแทนที่ควบคู่กัน”

ที่มา

1.http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9520000157306

2.http://www.manager.co.th/Local/ViewNews.aspx?NewsID=9490000093919