1. Inleiding

Je gehoor speelt een cruciale rol in het dagelijkse leven. We praten om elkaar te begrijpen, we gebruiken sirenes om elkaar te waarschuwen, we maken of luisteren naar muziek om te ontspannen... Maar wat als geluid lawaai wordt en we onze oren blootstellen aan te hevig geluid? Dan lopen we het risico op gehoorschade. Ons gehoor is immers erg gevoelig en we moeten er dan ook veel zorg voor dragen.

De iPod generatie

De dag van vandaag is dit echter niet zo gemakkelijk. Continu pompen we muziek en geluiden in onze oren, gaande van de luide muziek op concerten, festivals en feestjes, tot de muziek die we via een MP3-speler door onze koptelefoon jagen. Het is dan ook niet verrassend dat zelfs reeds op jonge leeftijd gehoorschade kan optreden. De cijfers liegen er ook niet om, uit onderzoek blijkt dat bijna een op vijf Vlaamse jongeren lijdt aan gehoorverlies. Alvorens we dit probleem kunnen onderzoeken en een actieplan kunnen bedenken is het daarom belangrijk om te weten hoe gehoorschade precies veroorzaakt wordt.

Gehoorschade, what's in a name...

Er bestaan 3 grote vormen van gehoorschade namelijk: gehoorverlies, oorsuizen (tinnitus) en een overgevoeligheid voor geluid (hyperacusis). Meer uitleg bij de verschillende vormen van gehoorschade vinden jullie ook op de volgende website: http://www.detuutvantegenwoordig.be/oorsuizen/wat.

Haarcellen, haarcellen en nog eens haarcellen!

Zoals jullie in de cursus en op bovenstaande website kunnen lezen zijn de drie grote vormen van gehoorschade terug te brengen tot een beschadiging van de haarcellen (zenuwcellen) in ons middenoor (meer precies in het slakkenhuis). Het eerste filmpje hiernaast geeft een goed beeld van hoe geluid de haarcellen bereikt en vervolgens beschadigingen kan toebrengen. Belangrijk om te onthouden is dat een haarcel die beschadigd is niet kan hersteld worden. Soms hoor je je vrienden wel eens zeggen dat ze de avond na een luid concert of feestje een pieptoon horen, maar dat die die ochtend daarna (gelukkig) opnieuw verdwenen is. Dit is niets anders dan een alarmsignaal van je oren. Je haarcellen hebben die nacht wat schade opgelopen. Belangrijk is om je oren voldoende rust te gunnen zodat de schade zich niet opstapelt en haarcellen afsterven (zie figuur 1 hiernaast).

De impact van gehoorschade op het dagelijkse leven

Eenmaal je gehoor beschadigd wordt is dit definitief en komt dit meestal nooit meer in orde. Ook kan het een enorme impact hebben op je normale leven. Naast het filmfragment uit de kortfilm Ruis dat we in de vorige les reeds bespraken, hebben ook veel bekende zangers met gehoorproblemen zoals tinnitus te kampen. De bekendste voorbeelden hiervan zijn Chris Martin (zanger van Coldplay) en Sean Dhondt. In het filmpje hiernaast krijgt u een beeld van hoe tinnitus het leven van Sean Dhondt veranderde.

Figuur 1: Zo zien beschadigde trilharen er uit in het slakkenhuis (oor). (Bron foto's trilharen (Pickles, 2002))

Ben ik veilig voor gehoorschade?

Na het oplossen van de opdrachten van deze webquest zullen jullie deze vraag zelf kunnen beantwoorden. Eerst zullen jullie zelf kunnen testen hoe jullie gehoor er op dit moment voorstaat. Daarna gaan jullie met een geluidsmeter zelf op pad om te bepalen wanneer geluid echt te luid wordt.