วัคซีน บาดทะยัก

วัคซีนบาดทะยัก: ต้องฉีดเมื่อไร? ฉีดกระตุ้นตอนไหน?

วัคซีนบาดทะยัก (Tetanus vaccine) เป็นวัคซีนที่สำคัญอย่างยิ่ง เพราะป้องกันโรคที่เกิดจากเชื้อแบคทีเรีย Clostridium tetani ซึ่งมีพิษร้ายแรง ทำให้กล้ามเนื้อเกร็ง หายใจลำบาก และอาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ แม้โรคนี้จะพบไม่บ่อยในปัจจุบัน แต่การป้องกันไว้ก่อนย่อมดีที่สุด

การฉีดวัคซีนบาดทะยักสำหรับแต่ละช่วงวัย

การฉีดวัคซีนบาดทะยักมีตารางที่ชัดเจนแตกต่างกันไปตามช่วงอายุ

• สำหรับเด็กเล็ก : เด็กทุกคนจะได้รับวัคซีนรวม DTaP ตามแผนการสร้างเสริมภูมิคุ้มกันของกระทรวงสาธารณสุข โดยเริ่มตั้งแต่อายุ 2, 4, 6, 18 เดือน และฉีดกระตุ้นอีกครั้งเมื่ออายุ 4-6 ปี

• สำหรับผู้ใหญ่ที่เคยเคยฉีดครบตั้งแต่เด็ก: ควรฉีดวัคซีน กระตุ้น 1 เข็ม ทุกๆ 10 ปี เพื่อให้ภูมิคุ้มกันไม่ลดลง

• สำหรับผู้ใหญ่ที่ไม่เคยฉีด หรือไม่แน่ใจ: ควรเริ่มฉีดใหม่ให้ครบ 3 เข็ม เพื่อสร้างภูมิคุ้มกันพื้นฐาน

เข็มที่ 1: วันที่มารับวัคซีน

เข็มที่ 2: ห่างจากเข็มแรก 1 เดือน

เข็มที่ 3: ห่างจากเข็มแรก 6 เดือน

หลังจากครบ 3 เข็มแล้ว ให้ฉีด กระตุ้นทุกๆ 10 ปี

สถานการณ์ที่พบบ่อย: เมื่อโดนตะปูตำหรือหมากัด

หลายคนสงสัยว่า "ถ้าเกิดบาดแผลขึ้นมา ต้องไปฉีดวัคซีนบาดทะยักเลยไหม?" คำตอบขึ้นอยู่กับ "ประวัติการฉีดวัคซีนเข็มล่าสุด" ของคุณ ตามตารางนี้เลย

ข้อควรรู้เพิ่มเติม

1. หากถูก หมากัด สิ่งที่ต้องทำเป็นอันดับแรกคือการพิจารณา วัคซีนป้องกันพิษสุนัขบ้า ซึ่งเป็นคนละส่วนกับวัคซีนบาดทะยัก

2. บาดแผลที่มีความเสี่ยงสูง ไม่ได้มีแค่ตะปูตำ แต่รวมถึงแผลลึก, แผลจากสัตว์กัด, แผลไฟไหม้, แผลที่ปนเปื้อนดินหรือสิ่งสกปรกต่างๆ

คำถามที่พบบ่อย (FAQ)

Q: วัคซีนบาดทะยักมีผลข้างเคียงไหม?

A: เป็นเรื่องปกติที่จะมีอาการปวด บวม แดง บริเวณที่ฉีด หรืออาจมีไข้ต่ำๆ ซึ่งจะหายไปเองใน 1-2 วัน หากอาการรุนแรงหรือมีอาการผิดปกติอื่นๆ ควรปรึกษาแพทย์

Q: วัคซีนบาดทะยัก ฉีดได้ที่ไหน?

A: สามารถเข้ารับการฉีดได้ที่โรงพยาบาล หรือสถานพยาบาลใกล้บ้าน ซึ่งโดยทั่วไปแล้ววัคซีนชนิดนี้มีค่าใช้จ่ายไม่สูงและมีให้บริการในคลินิกหรือโรงพยาบาลทั่วไป

หากคุณมีบาดแผลหรือไม่แน่ใจเรื่องประวัติการฉีดวัคซีนบาดทะยัก ควรปรึกษาแพทย์ทันที เพื่อความปลอดภัยของคุณและครอบครัว

บทความโดย นพ. กิจจา จำปาศรี