Schrijfgerei

Belangrijke mededelingen werden in de middeleeuwen op perkament geschreven. Voor, vooral tijdelijke, persoonlijke aantekeningen, rekeningen, schooloefeningen en brieven, werden wastafeltjes gebruikt. Dit was een rechthoekige plankjes die in het midden was verdiept, deze verdieping werd opgevuld met een laagje gekleurde was. Vervolgens kon je met behulp van een schrijfstift, van hout, been, ivoor of metaal, in deze was schrijven. Als je de tekst wilde wissen kon je de was weer gladstrijken.

Stilus

Definities; Schrijven (KNA) Schrijfgerei (PAN Functie) Stilus (Pan-typen 22-01)

De schrijfstift, ook wel stilus genoemd, was meestal 8 tot 18cm lang gepunte stift. De achterkant was meestal voorzien van een spatelvormig uiteinde, waarmee je de was weer kon glad strijken. Soms werd deze uiteinde ook doorboord en voorzien van een ringetje zodat je de stilus aan een koord bij je kon dragen. Na typologisch onderzoek, van Duitse schrijfstiften, zijn er vier hoofdtypen van schrijfstiften te onderscheiden:

spatelvormig uiteinde
ringvormig uiteinde
handvormig uiteinde
haakje aan het uiteinde

Het spatelvormig uiteinde is het meest algemeen en komt gedurende de gehele middeleeuwen voor. Als in de loop van de 15e eeuw schrijven op papier algemeen wordt, verdwijnen de wastafeltjes. Dit heeft ook te maken met het intreden van de griffel en lei, vooral in het onderwijs. Met een griffel kon je op een stuk leisteen schrijven, en die vervolgens met een spons weer verwijderen, vandaar de gezegde “met een schone lei beginnen”. Binnen archeologische vondscomplexen vanaf de 16e eeuw, komen we de stylus dan ook niet meer tegen.

Grafiethouder

Definities; Schrijven (KNA) Schrijfgerei (PAN Functie) Grafiethouder (Pan-typen 22-21)

Onder schrijfgerei hoort ook nog de grafiethouder. In 1564 werd in een Engelse groeve voor het eerst grafiet gevonden, deze bleek zeer geschikt te zijn om mee te schrijven. Dit grafiet werd in stiftvorm verkocht, deze kon je dan vervolgens in een zilveren of geelkoperen grafiethouder plaatsen, en deze dan al een schrijfstift gebruiken. In de loop van de 19e eeuw werd de grafiet stift in een houten vatting geleverd, en was het potlood geboren.

Puntenslijper

Voor het slijpen van potloodpunten wordt sinds de uitvinding van het potlood in de 19e eeuw, de puntenslijper gebruikt. Het hier afgebeelde exemplaar is een van de oudste modellen.