Een zegelstempel gevonden bij TirnsOnlangs heb ik vlakbij het klooster Thabor een bronzen zegelstempel uit de 14e begin 15e eeuw gevonden. Op dit stempel staat een Lelie met erboven een (palm)tak afgebeeld. Rondom staat een randschrift in Latijn; *S’ REINNERI PRESBITRI. De S staat voor Sigillum wat zegel betekend, Reinneri is de naam van de zegeldrager (eigenaar) en PRESBITRI betekend priester. Functie van zegelsWanneer in de middeleeuwen de bestuurlijke instellingen meer en meer schriftelijke stukken gaan produceren, komen vanaf de 11e steeds vaker zegels voor. Kloosters en steden beginnen in de 12e eeuw met het gebruik van zegels. In de 13e eeuw gevolgd door de lagere adel, wereldlijke organisaties en voorname burgers. Zegels verliezen geleidelijk hun functie, wanneer vanaf de 16e eeuw steeds meer mensen leren schrijven, en documenten ondertekenen. Met een zegel werd de echtheid van een document gegarandeerd, en aan de hand van de afbeelding kon de tekenaar “zegeldrager” herkent worden. Het nu gevonden zegelstempel is een zogenaamd signet. Dit is de kleinste vorm van een zegel, deze werden ook wel in zegelringen gebruikt.
IconografieDe lelie is binnen de christelijke cultuur het symbool voor de reinheid, maagdelijkheid en de ongehuwde levensstaat van zowel mannen als vrouwen. Meestal wordt de lelie in verband gebracht mat Maria’s maagdelijkheid. Boven de lelie is een (palm)tak zichtbaar. De palmtak is het symbool voor een martelaar. Soms zien we op schilderijen en grafstenen ook een enkele palmtak, deze is dan een insigne voor een bedevaart naar Jeruzalem. De zegeldragerDoor de titel PRESBITRI (preister) op de zegel weten we dat we met een kerkelijk zegel te maken hebben. Dit lijkt ook ondersteund te worden door de afgebeelde lelie en (palm)tak. Maar wie was nu de zegeldrager? De naam (REINNERI) die we lezen is net als de rest van de tekst in Latijn. Dat betekend dat de naam in het dagelijks leven vaak anders werd uitgesproken en geschreven. Gelukkig zijn er nog een aantal documenten met zegels bewaard gebleven, waar een vergelijkbare naam op voor komt. Op deze zegels lezen we REINERI, terwijl we in de oorkonden Reiner (Reinerus) of Reyner (Reynerus) lezen. Helaas heb ik nog geen eigenaar voor dit zegel gevonden. Gezien de vindplaats lijkt er een verband te zijn met het klooster Thabor of een van de nabijgelegen parochies, zoals die van IJsbrechtum of Tirns. Mogelijk geeft verder onderzoek nog de oplossing.
