EIS กับ แนวนโยบายการยกระดับคุณภาพโรงเรียนดีระดับสากล “สอนวิทย์-คณิต ด้วยภาษาอังกฤษ”
ความเป็นมาและการพัฒนารูปแบบ EIS: (English for Integrated Studies(จัดการเรียนการสอนด้วยภาษาอังกฤษโดยครูไทยเพื่อเด็กไทยสู่สากล))
โรงเรียนสุนทรภู่พิทยาเป็นโรงเรียนมัธยมศึกษาประจำตำบลกร่ำ อำเภอแกลง จังหวัดระยอง. เคยเป็นโรงเรียนดีเด่นได้รับรางวัลพระราชทานเมื่อปีพ.ศ. ๒๕๒๙ ในปีการศึกษา ๒๕๔๕-๒๕๔๗ ผลการเรียนรู้ของผู้เรียนตกต่ำอย่างมากจนเกือบเป็นอันดับสุดท้ายของจังหวัดระยอง จึงใช้กลยุทธ์การจัดการเรียนการสอนรูปแบบสองภาษามาทดลองแก้ปัญหาและดำเนินการ ทดลองจัดการเรียนการสอนในวิชาคณิตศาสตร์ ในระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ จำนวน ๓ ห้องเรียนในปลายปีการศึกษา ๒๕๔๗ ภายในระยะเวลาเพียง ๒ เดือน ผู้เรียนสามารถเรียนรู้ด้วยสื่อต่างประเทศจากสิงคโปร์ได้ จนได้รับความเห็นชอบจากคณะกรรมการสถานศึกษา ให้พัฒนากระบวนการจัดการเรียนรู้โดยบูรณาการการจัดการเรียนการสอนด้วยภาษาอังกฤษใน ๔ กลุ่มสาระคือ คณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์ ภาษาอังกฤษ และคอมพิวเตอร์ภายใต้สมมุติฐานการบูรณาการภาษาอังกฤษในการจัดการเรียนรู้ ยึดผลการเรียนรู้ตามกรอบหลักสูตรแกนกลางและปรับปรุงหลักสูตรสถานศึกษาให้เหมาะสมเชื่อมโยงกันกับนักเรียนแบบปกติ เรียกรูปแบบโครงการนี้ว่า EIS และใช้กลยุทธ์ผู้นำด้านหลักสูตรและการสอนแบบมีส่วนร่วม ดำเนินการให้ครูกลุ่มเป้าหมายของโรงเรียน ปรับเปลี่ยนทัศนคติ ดำเนินการจัดการเรียนการสอนด้วยภาษาอังกฤษในระดับชั้น ม. ๑ ม. ๒ และม.๔ จำนวน 9 ห้องเรียนในปีการศึกษา ๒๕๔๘ ใช้หนังสือประกอบการเรียนจากประเทศสิงคโปร์ จัดกิจกรรมเสริมด้วยอาสาสมัครครูต่างชาติ พัฒนาทักษะด้านการจัดการเรียนการสอนด้วยภาษาอังกฤษของครูกลุ่มเป้าหมาย(จำนวน ๒๐ คน) ร่วมกับมหาวิทยาลัยบูรพาทุกวันเสาร์ ณ สถานที่ทำงาน รวมทั้งขยายผลโดยนำรูปแบบแนวคิด EISไปทดลองในระดับประถมศึกษา โรงเรียนสังกัดเทศบาลนครระยอง ๕ โรงเรียน ในชั้น ป.๑ และ ๔ รวม ๑๒ ห้องเรียน พัฒนาครูและผู้บริหารรวม ๔๐ คน จนพบว่ารูปแบบEIS ส่งผลต่อการพัฒนาการเรียนรู้ด้านภาษาอังกฤษทั้งนักเรียนและครู ผลการเรียนรู้ของผู้เรียนโครงการ EIS ดีกว่านักเรียนโปรแกรมปกติทั้งในระดับชั้นเดียวกันและต่างชั้นกันและไม่แตกต่างจากนักเรียนในโครงการ EP และ MEP ทั้งระดับมัธยมศึกษาและประถมศึกษา ผู้เรียนสนใจการเรียนมากขึ้น ครูผู้สอนมีพัฒนาการด้านทักษะการใช้ภาษาอังกฤษอย่างรวดเร็ว และสามารถสอนวิชาเฉพาะด้วยภาษาอังกฤษเกือบไม่แตกต่างจากครูต่างชาติ ผู้ปกครอง ชุมชน องค์กรท้องถิ่นให้ความสนใจและเห็นความสำคัญต่อการจัดการศึกษามากขึ้น[1]
ได้ทำการศึกษา พัฒนากระบวนการจัดการเรียนการสอนและพัฒนาครูผู้สอนวิชาเฉพาะรูปแบบ EIS ตลอดปีการศึกษา 2549-2552 โดยใช้โรงเรียนสุนทรภู่พิทยาเป็นต้นแบบ ขยายผลรูปแบบEIS จากโรงเรียนในสังกัด สพท.ระยองจำนวน ๒๗ โรง โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจาก อบจ.ระยองจำนวนมากกว่า 9 ล้านบาท ต่อเนื่อง ๓ปีติดต่อกัน โดยร่วมกับมหาวิทยาลัยบูรพา และโครงการหลักสูตรนานาชาติมหาวิทยาลัยหัวเฉียวมาอย่างต่อเนื่อง จนปัจจุบันโครงการ EIS มีโรงเรียนเครือข่ายมากกว่า ๕๐ โรงเรียน(มัธยม ๑๖ ประถม ๓๕) [2]โดย จัดประชุมสัมมนา ฝึกอบรมครูผู้สอนในขั้นพื้นฐานรูปแบบ EIS โดยมีหลักสูตรการฝึกอบรมที่ได้รับการปรับปรุงพัฒนามาจากกระบวนการฝึกอบรม [3] และร่วมมือเครือข่ายการศึกษาจากโรงเรียน สถาบันต่างๆ ในต่างประเทศเพื่อฝึกอบรมครูและแลกเปลี่ยนการจัดการศึกษาร่วมกัน อาทิเช่นสิงคโปร์(RELC & Sister school) จีน(Sister school) มาเลเซีย (ELTC) อินโดนีเซีย(Network) ฮ่องกง(Network). เป็นต้น
จนได้รับการยอมรับในแวดวงวิชาการ มากมาย อาทิเช่น ได้รับรางวัลดีเด่นด้านนวัตกรรมการพัฒนาหลักสูตรของคณะกรรมคุรุสภา ผ่านการตรวจสอบจากคณะทำงานของสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา และสถาบันภาษาอังกฤษภายใต้การนำของเลขานุการรัฐมนตรีว่ากระทรวงศึกษาธิการ(นายบุณยธีร์ พานิชประไพ) [4] เป็นต้นแบบแนวคิดการปฏิรูปการศึกษาเพื่อสุขภาวะของคนไทยของสสส.[5]เป็นต้น ซึ่งต่างให้การยอมรับว่าผลของการดำเนินการโครงการ EIS สามารถทำให้ผู้เรียนทุกฐานะเศรษฐกิจมีโอกาสได้รับการศึกษาอย่างมีคุณภาพได้อย่างเท่าเทียมและทั่วถึง แล้ว ยังพบว่าสามารถพัฒนากระบวนการเรียนการสอนที่เน้นทักษะการคิดอย่างเป็นรูปธรรมและตามลำดับขั้นตอนของพัฒนาการของผู้เรียน. จนส่งผลให้ผลสัมฤทธิ์ทางด้านการเรียนคณิตศาสตร์ วิทยาศาสตร์และวิชาภาษาไทยสูงขึ้นดังเห็นได้จากค่า O-Net ในปีการศึกษา 2550-2551 ของโรงเรียนสุนทรภู่พิทยาทั้งระดับมัธยมศึกษาปีที่ ๓ และ ๖ ยกระดับผลสัมฤทธิ์ทางด้านการเรียน จากเดิมที่เคยอยู่ในกลุ่มเกือบต่ำสุด มาจัดอยู่กลุ่มสูงสุด ๒๐๐ โรงแรกของอันดับโรงเรียนมัธยมศึกษาของประเทศไทย(๒,๔๐๐โรง)ดังตารางข้อมูลดังในตารางภาคผนวก [6]นักเรียนสอบเข้ามหาวิทยาลัยได้มาก อย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน สอบชิงทุนเรียนต่อประเทศสิงคโปร์ได้ โรงเรียนเครือข่ายอาทิเช่น เบญจมราชูทิศจันทบุรี สอบเข้าเรียนแพทย์ได้สูงกว่าโปรแกรมปกติเป็นต้น และพบว่าองค์ประกอบสำคัญ6 ประการได้แก่ 1. หลักสูตรกระบวนการจัดการเรียนการสอนรูปแบบ EIS 2. ผู้บริหารโรงเรียนที่มีความกระตือรือร้นและสร้างแรงบันดาลใจให้เป็นผู้นำทางด้านการสอน 3. นิเทศติดตามผลของครูด้วยรูปแบบCoaching&Mentoring 4. ปรับกระบวนการฝึกอบรมครูไปสู่ปฏิบัติการเรียนรู้ในระหว่างการทำงาน 5. สร้างเครือข่ายการเรียนรู้ทั้งภายในและภายนอกประเทศ 6. สร้างความสัมพันธ์กับชุมชนให้เชื่อมโยงกับวิสัยทัศน์ของโรงเรียน ส่งผลต่อประสิทธิผลของการยกระดับคุณภาพของการจัดการศึกษาสถานศึกษาในรูปแบบ EIS อย่างยั่งยืน
แนวทางในการพัฒนารูปแบบ EIS เพื่อความยั่งยืน
กลุ่มเครือข่ายโรงเรียนรูปแบบ EIS ต้องการได้รับการสนับสนุนจากกระทรวงศึกษาธิการอย่างเป็นรูปธรรมดังนี้ (๑) มีผู้ประสานงานโครงการEISจากหน่วยงานสพฐ.ส่วนกลางเพื่อเชื่อมโยงกับเครือข่ายEISในแต่ละภูมิภาคเพื่อให้มีการพัฒนาโรงเรียน ครูผู้สอนและผู้บริหารเครือข่าย EIS ส่งเสริมเครือข่ายการเรียนรู้กับนานานาชาติ และศึกษาวิจัยพัฒนารูปแบบ EIS อย่างต่อเนื่อง (๒) สนับสนุนให้กลุ่มโรงเรียน เครือข่าย EIS มีการดำเนินการในลักษณะโครงการพิเศษของกระทรวงศึกษาธิการเฉกเช่นโรงเรียน EP หรือ MEP หรือ ดำเนินการเป็นโครงการนำร่องที่เป็นส่วนหนึ่งของโรงเรียนดีระดับสากลเป็นต้น (๓)สนับสนุนและอบรมพัฒนาครูแกนนำและผู้บริหารของเครือข่าย EIS ให้สามารถเป็น Master teachers และผู้บริหารต้นแบบ โดยอาศัยความร่วมมือจากเครือข่ายโรงเรียนนานาชาติ หรือสถาบันอุดมศึกษาในประเทศและต่างประเทศจาก หน่วยงาน SEAMEO อาทิเช่น INNOTECH(ฟิลิปปินส์) RECSAM (ปีนัง มาเลเซีย) RELC (สิงคโปร์) และสถาบัน ELTC (มาเลเซีย) เป็นต้น จนสามารถเป็นองค์กรย่อย ที่ส่งเสริม สนับสนุนหน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับการพัฒนาครูและผู้บริหารของกระทรวงศึกษา และ (๔)ส่งเสริมให้โรงเรียนในเครือข่าย EIS สามารถใช้งบประมาณค่าใช้จ่ายจากนโยบายเรียนฟรี 15 ปีอย่างมีคุณภาพเพื่อจัดหาหนังสือเรียนวิทย์ – คณิต ที่เป็นภาษาอังกฤษ ตามกฎเกณฑ์เงื่อนไขที่กำหนดได้
จะสนับสนุนแนวนโยบายรัฐมนตรีว่าการกระทรวงศึกษาธิการ ยกระดับคุณภาพการจัดการศึกษาของโรงเรียนดี ๕๐๐โรง สู่สากล “สอนวิทยาศาสตร์-คณิตศาสตร์ด้วยภาษาอังกฤษ” ได้อย่างไร
ต้องยอมรับปัญหาการจัดการเรียนการสอนโดยอาศัยครูต่างชาติมาสอนวิทย์-คณิต ซึ่งมีความเป็นไปได้ยากและขาดความพอดีและยั่งยืน แต่รูปแบบ EIS น่าจะแนวทางหนึ่งที่สามารถยกระดับสมรรถนะทั้งครูและนักเรียนไปพร้อมๆกัน ในบริบทไทย นอกจากนั้นยังพัฒนาสมรรถนะในการบริหารจัดการของผู้บริหารโรงเรียน ซึ่งถ้ากระทรวงศึกษาธิการได้ดำเนินการพัฒนาตามแนวทางข้อเสนอในข้อ 4 โดยใช้ครูและผู้บริหารแกนนำของเครือข่ายโรงเรียน EIS ที่กล่าวข้างต้นร่วมพัฒนาโรงเรียนดีสู่สากล ๕๐๐ โรง จะทำให้สามารถขับเคลื่อนนโยบายโรงเรียนดีสู่สากลทั้ง ๓ ระดับ ส่งผลให้เกิดการยกระดับผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน ปรับการเรียน เปลี่ยนการสอนและสอนให้เด็กคิด วิเคราะห์ สู่มาตรฐานสากล อีกทั้งสามารถพัฒนาไปสู่สถานศึกษาต้นแบบเพื่อเป็นเครือข่ายร่วมกับสถาบันอุดมศึกษาพัฒนาครูพันธ์ใหม่ได้อย่างสมบูรณ์
[1] สุรพงศ์ งามสม (2549) รูปแบบใหม่การจัดการศึกษาสองภาษา: หลักสูตรภาษาอังกฤษเพื่อการศึกษาแบบบูรณาการ (EIS) กรณีศึกษาโรงเรียนสุนทรภู่พิทยา, โครงการหลักสูตรนานาชาติมหาวิทยาลัยบูรพา เอกสารอัดสำเนา
[2] บันทึกข้อความสรุปผลการตรวจเยี่ยม นวัตกรรมการจัดการเรียนการสอนสองภาษาแบบพอเพียง โรงเรียนสุนทรภู่พิทยา จากสำนักวิชาการและมาตรฐานการศึกษา สพฐ.ถึง รมต.ศธ.ลงวันที่ กันยายน ๒๕๕๒
[3] รายงานสรุปผลการประชุมกลุ่มย่อย เรื่อง EIS นวัตกรรมการจัดการศึกษาสองภาษาแบบพอเพียง เมื่อวันที่ ๑๖ พฤศจิกายน ๒๕๕๒ ณ มหาวิทยาลัยธุรกิจบัณฑิต กรุงเทพฯ.
[4] ตารางเปรียบเทียบการจัดกลุ่มโรงเรียนสังกัดสพฐ. ที่จัดการเรียนการสอนมัธยมศึกษาตอนปลายจำนวน ๒๔๐๙ โรงจากสำนักมัธยมศึกษาตอนปลาย สพฐ. ๒๕๕๒
[5] รายชื่อ และข้อมูลโรงเรียนเครือข่าย EIS แห่งประเทศไทยปี การศีกษา ๒๕๕๒ ในภาคผนวก
[6] สุรพงศ์ งามสม (2551) คู่มือประกอบการฝึกอบรมครู EIS ( ภาษาอังกฤษเพื่อการศึกษาแบบบูรณาการ) ปรับปรุงครั้งที่ 2