ทัศนศิลป์ไทย หมายถึง งานจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม ที่สร้างขึ้นโดยช่างไทยในอดีต แสดงเนื้อหาเรื่องราวเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ประวัติของพระพุทธเจ้า ความเชื่อ วัฒนธรรม ประเพณีของคนไทย ที่เรียกว่า ศิลปะไทยแบบประเพณีนิยม (Thai Traditional Art) ทั้งนี้เป็นเพราะปัจจุบันงานศิลปะของไทยมีความหลากหลายมากขึ้นอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของยุคสมัย กาลเวลา ความคิดเห็น ค่านิยม วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ทำให้ศิลปะไทยต้องเปลี่ยนแปลงไปด้วย โดยแบ่งออกเป็น ๒ กลุ่มใหญ่ ๆ ได้แก่ กลุ่มทัศนศิลป์ไทยแบบประเพณีนิยม ที่ยังรักษาแบบแผนดั้งเดิมไว้ กับกลุ่มทัศนศิลป์ไทยสมัยใหม่ (Modern Art) ที่นำศิลปะไทยในอดีตมาประยุกต์ดัดแปลงเป็นทัศนศิลป์ไทยแนวใหม่ที่เรียกว่า ศิลปะร่วมสมัย (Contemporary Art) ทั้งสองกลุ่มมีความสัมพันธ์ต่อเนื่องกันมา ทำให้มีผลงานทัศนศิลป์ไทยอยู่ในสิ่งแวดล้อมให้ได้เลือกชื่นชมได้ตามรสนิยมของแต่ละคน
ศิลปะไทยมีพื้นฐานมาจากพระพุทธศาสนา เริ่มขึ้นเมื่อพระพุทธศาสนาเผยแผ่จากชมพูทวีป (ประเทศอินเดีย) เข้ามาสู่ดินแดนสุวรรณภูมิในสมัยทวารวดี ประมาณพุทธศตวรรษที่ ๑๑–๑๖ โดยพระภิกษุ ๒ รูป คือ พระโสณเถระและพระอุตตรเถระ ได้เดินทางเข้ามาเพื่อเผยแผ่พระพุทธศาสนาในดินแดนสุวรรณภูมิแห่งนี้ ซึ่งสันนิษฐานกันว่าเป็นบริเวณจังหวัดนครปฐม ราชบุรี ซึ่งปัจจุบันพบแหล่งศิลปวัตถุเก่าแก่มากมาย โดยเฉพาะได้สร้างเจดีย์ขึ้นเป็นครั้งแรก (พระเจดีย์องค์เดิม) เรียกว่า พระธมเจดีย์ ซึ่งต่อมาได้พัฒนาบริเวณนี้ขึ้นเป็นวัดในปัจจุบัน มีชื่อว่า วัดพระปฐมเจดีย์ราชวรมหาวิหาร เป็นพระอารามหลวงชั้นเอกชนิดราชวรมหาวิหาร ตั้งอยู่ที่ตำบลพระปฐมเจดีย์ อำเภอเมืองนครปฐม จังหวัดนครปฐม (กรมศิลปากร, ๒๕๓๙)
จิตรกรรมไทย (Thai Traditional Painting)
เป็นงานทัศนศิลป์ของไทยแขนงหนึ่ง ซึ่งเป็นการเขียนภาพระบายสีโดยช่างเขียนชาวไทย โดยเฉพาะงานจิตรกรรมฝาผนังที่เขียนไว้ตามผนังโบสถ์ วิหาร ศาลาการเปรียญ ฯลฯ แสดงเนื้อหาเรื่องราวเกี่ยวกับพระพุทธศาสนา ใช้เทคนิควิธีการเขียนด้วยสีฝุ่นผสมน้ำกาว (กาวกระถินผสมน้ำส้มป่อย) งานจิตรกรรมฝาผนังจึงทำหน้าที่เป็นสื่อสอนและเผยแพร่เรื่องราวเกี่ยวกับพระพุทธศาสนาและตกแต่งพุทธสถานให้สวยงาม ไปในขณะเดียวกัน
ประติมากรรมไทย (Thai Traditional Sculpture)
เป็นงานทัศนศิลป์ของไทยแขนงหนึ่ง ด้วยวิธีการแกะสลักการปั้น การหล่อ เป็นภาพพระพุทธรูปซึ่งถือว่าเป็นสัญลักษณ์เป็นสิ่งแทนพระพุทธเจ้า ประดิษฐานไว้ในโบสถ์ วิหาร ศาลา–การเปรียญ ผลงานประติมากรรมมีลักษณะเป็นรูปทรง ๓ มิติ วัสดุ ที่ใช้ในการสร้างมักจะเป็น ดิน ปูน หิน อิฐ โลหะ ไม้ งาช้าง ฯลฯ
สถาปัตยกรรมไทย (Thai Traditional Architecture)
เป็นงานทัศนศิลป์ของไทยแขนงหนึ่งที่เป็นสิ่งก่อสร้างมีขนาดใหญ่ สูงเด่นเป็นสง่าในวัด ได้แก่ โบสถ์ (ใช้ในการอุปสมบทบวชพระใหม่ ทอดกฐิน และการสวดทำวัดเย็น) วิหาร (ใช้เก็บพระพุทธรูป และปฏิบัติศาสนกิจเฉพาะกรณี) ศาลาการเปรียญ(เป็นที่ปฏิบัติกิจของพุทธศาสนิกชน) สถูป เจดีย์ ปรางค์สิ่งเหล่านี้เป็นส่วนสำคัญของพุทธสถาน เป็นองค์ประกอบสำคัญของความเป็นวัด ที่มีรูปแบบต่างไปจากอาคารบ้านเรือน ซึ่งเป็นที่อยู่อาศัยของประชาชนทั่วไป โดยส่วนบนออกแบบเป็นเครื่องสูงที่ประกอบด้วย ช่อฟ้า ใบระกา หางหงส์ นาคสะดุ้ง ฯลฯ