ด้านที่ 1 : ทักษะการจัดการเรียรู้และการจัดการชั้นเรียน

ปีการศึกษา 2/66

การสร้างหรือพัฒนาหลักสูตรตามแนวทาง PDCA (Plan-Do-Check-Act) เป็นการใช้หลักการของการพัฒนางานอย่างต่อเนื่องในกระบวนการทางการศึกษา ซึ่ง PDCA มี 4 ขั้นตอนหลัก ดังนี้:

1. Plan (วางแผน)

ขั้นตอนแรกในการพัฒนาหลักสูตรคือการวางแผน ซึ่งจะประกอบด้วย:

• การวิเคราะห์ความต้องการ (Needs Analysis): วิเคราะห์ความต้องการของผู้เรียน ตลาดงาน สังคม หรือองค์กร เพื่อให้หลักสูตรสามารถตอบโจทย์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

• การกำหนดวัตถุประสงค์การเรียนรู้ (Learning Objectives): วางเป้าหมายที่ชัดเจนว่าผู้เรียนจะต้องเรียนรู้อะไร และสามารถทำอะไรได้บ้างเมื่อจบหลักสูตร

• การวิเคราะห์ทรัพยากร (Resources Analysis): ตรวจสอบทรัพยากรที่มี เช่น อาจารย์ ผู้เชี่ยวชาญ เนื้อหา และสื่อการสอน

• การออกแบบโครงสร้างหลักสูตร (Curriculum Design): กำหนดโครงสร้างหลักสูตร เช่น รายวิชา จำนวนชั่วโมงเรียน กิจกรรมการเรียนรู้ วิธีการสอน และการประเมินผล

2. Do (ปฏิบัติ)

เมื่อวางแผนแล้ว ขั้นตอนต่อมาคือการนำแผนไปปฏิบัติจริง:

• การนำหลักสูตรไปใช้ (Implement Curriculum): เริ่มการสอนตามหลักสูตรที่พัฒนาขึ้น โดยใช้สื่อและกิจกรรมการเรียนการสอนตามที่ได้ออกแบบไว้

• การฝึกอบรมครู/ผู้สอน (Teacher Training): ให้ความรู้และทักษะแก่ผู้สอนที่เกี่ยวข้อง เพื่อให้สามารถถ่ายทอดเนื้อหาได้ตามแผนที่กำหนด

• การรวบรวมข้อมูลระหว่างการดำเนินการ (Data Collection): เก็บข้อมูลผลการสอนและปัญหาที่พบระหว่างการสอน เช่น ความคิดเห็นจากผู้เรียน คะแนนสอบ

3. Check (ตรวจสอบ)

ขั้นตอนการตรวจสอบคือการประเมินผลเพื่อหาจุดที่ควรปรับปรุง:

• การประเมินผลการเรียนรู้ (Learning Outcome Evaluation): ประเมินว่าผู้เรียนสามารถบรรลุวัตถุประสงค์การเรียนรู้หรือไม่ โดยใช้การทดสอบ การประเมินผลของครู หรือการประเมินจากเพื่อนร่วมงาน

• การประเมินคุณภาพหลักสูตร (Curriculum Evaluation): ใช้ข้อมูลจากผู้สอนและผู้เรียนเพื่อตรวจสอบว่าหลักสูตรมีประสิทธิภาพเพียงพอหรือไม่ เช่น การสัมภาษณ์ หรือการทำแบบสอบถาม

• การวิเคราะห์ข้อผิดพลาดหรือปัญหา (Problem Analysis): วิเคราะห์จุดที่หลักสูตรไม่ตอบสนองความต้องการหรือปัญหาที่เกิดขึ้นระหว่างการเรียนการสอน

4. Act (ปรับปรุง)

ขั้นตอนสุดท้ายคือการดำเนินการปรับปรุงหลักสูตรตามผลที่ได้จากการตรวจสอบ:

• การปรับปรุงและพัฒนาหลักสูตร (Curriculum Improvement): ปรับเนื้อหา วิธีการสอน กิจกรรม หรือการประเมินผลให้เหมาะสมตามปัญหาที่พบในขั้นตอน Check

• การดำเนินการซ้ำ (Iterative Process): หลังจากปรับปรุงแล้ว กลับไปสู่ขั้นตอน Plan เพื่อเริ่มรอบใหม่ในการพัฒนาหลักสูตรต่อไป

• การทบทวนประจำ (Periodic Review): ควรมีการทบทวนหลักสูตรเป็นระยะ ๆ เพื่อตรวจสอบและปรับปรุงให้สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงของสังคมและความต้องการของตลาดงาน

ปีการศึกษา 1/67