Routing situaties

De tools zoals de Heard lijst, de monitor en de APRSIS RADAR moeten het mogelijk maken om een bewuste keuze te maken in de opzet van je radio-route tot een RMS met email faciliteiten naar het internet (rechtstreeks of via een hybride werking via radio)

In de volgende virtuele voorbeelden gaan we een aantal specifieke situaties toelichten en uitdiepen, om je op deze wijze inzicht te verschaffen in de werking van DWS.

Standaard worden alle stations op dezelfde frequentie opgezet, analoog aan een APRS netwerk.
Echter zoals ook daar het geval is, hoort niet ieder station alle stations en bestaat de kans dat je één of twee hops dient te gebruiken om een RMS te kunnen bereiken en dit voor zowel Packet als Vara FM stations .

De digipeat fuctionaliteit(ssid-12 stations) is toegevoegd aan de Packet Agent van DWS, waardoor deze beschikbaar is in zowel de client versie (Winlink Express) alsook in de RMS configuraties.
Hierdoor kan je je buur gebruiken als digipeater, zodat jij toch een RMS kan bereiken, zowel in VARA FM als Packet.

In de RMS configuratie is er als extra mogelijkheid een cross-band digipeater(ssid-11)voor Packet verbindingen toegevoegd, wat je toe laat om 2 Packet stations aan elkaar te knopen. (vb crossband VHF en UHF packet)

In de volgende situatieschetsen behandelen we enkel het gebruik van Digipeaters en Cross band digi's op Packet, waarmee je een eventuele weg via VARA FM digipeating kan achterhalen.

Voorbeeld situaties

Centraal RMS met internet toegang en naburige gebruikers

1.1 Situatie

In het bovenstaande voorbeeld is het station B de RMS met internet toegang en zijn alle andere stations gebuikers met een DWS setup.
De SSID die RMS B kan gebruiken zijn:

B-10 voor de RMS
B-11 voor een optionele Xdigi, crossband digi op AX25
B-12 voor de digipeaters op AX25 en VARA FM

Uit de cirkels kunnen we afleiden dat station D niet rechtstreeks het RMS kan werken.
Deze "range" cirkels worden gemaakt aan de hand van de gegevens in het baken SSID-12 dat verstuurd wordt TO ARES en slechts direct zichtbaar is op de naburige stations.

Het SSID-10 baken van RMS B-10 wordt 1 hop gedigipeat en is als gedigipeat bakens enkel zichtbaar als een rode cirkel met W, zonder range en toestandsmelding .

1.2 Bakens van het RMS B

Doordat RMS B een baken uitzend TO ARES VIA ARES (SSID-10), zal dit baken ook door station C herhaald worden, waardoor station D dit eveneens op zijn RADAR en HEARD lijst te zien zal krijgen.

Stations C en A zien rechtstreeks de bakens van RMS B(-10 ,-11en -12) met de melding van zijn toestand (groen) doordat zij ook het SSID-12 baken rechtstreeks ontvangen.

1.3 Station D naar RMS B

Station D kan dus gebruik maken van een VIA veld in Winlink Packlink (via C-12) of Winlink VARA FM (via C-12) om RMS B (B-10) te bereiken.
In principe zal de Packlink verbinding steeds werken, anders was het niet mogelijk om de bakens te ontvangen (worden met AX25 verstuurd).
Maar het kunnen gebruiken van VARA FM digipeating is afhankelijk van station C, welke een licentie voor VARA als mode moet bezitten.

Standaard wordt gevraagd om de VARA FM modem te voorzien van een digipeat callsign -12.
Of dit werkt is enkel te achterhalen via een kleine test in een VARA FM sessie waarbij men een digipeater opgeeft:

TO B-10 VIA C-12

De toestand van RMS B zal bij deze connectie door WLE gemeld worden met een popup indien deze afwijkt van een werkend systeem (vb geen internet)

1.4 RADAR en HEARD lijsten op de verschillende stations

Station A ziet RMS B (-10,-11,-12) op zijn RADAR als enige station en kan via de HEARD achterhalen dat B-10 communiceert naar C-12.
Eventueel kan ook via de MONITOR de verbinding van D naar RMS B gezien worden in AX25 als deze gemaakt wordt.
B-10 to D-12 via C-12.
RMS B ziet station A-10 en station C-12 op zijn RADAR en kan via zijn HEARD achterhalen dat er via C met D gecommuniceerd wordt in AX25.
Station C ziet RMS B (-10,-11,-12) en Station D-12 op zijn RADAR en kan via de HEARD achterhalen dat RMS B-10 communiceert met station A-10.
Station D ziet station C-12 op zijn rader en RMS B-10, daar het RMS B-10 baken voor één hop herhaald wordt door C en kan via de MONITOR zien dat station C communiceert met RMS B-10 in AX25.

2. RMS A met RMS B zonder internet en C en D als gebruikers

2.1 Situatie

In deze situatie is station A een volledig werkende RMS.
RMS B heeft enkel een lokaal werkende maibox, zonder internet toegang. (toestand Oranje)

Dit is een situatie die kan ontstaan doordat een bepaalde regio zonder internet komt te zitten.
Hierdoor zal de centraal gelegen RMS niet meer kunnen dienst doen als een volwaardige RMS, waar berichten worden doorgestuurd via internet en dient de gebruiker op zoek naar een ander RMS met mail-forward mogelijkheden.

2.2 Baken van het RMS A

Het baken van het werkende RMS A-10 zal zoals steeds 1 hop verder doorgegeven worden, zowel door een ander RMS alsook door een gebruiker.
RMS B zal dit baken herhalen waardoor het zichtbaar wordt op station C echter zonder de toestand van RMS A weer te geven.

Echter station D zal dit baken niet zien.

2.3 Baken van het RMS B

Het baken van RMS B-10 zal door Station C herhaald worden en zichtbaar zijn op station D, echter zonder de status weer te geven.

2.4 Station D naar RMS A

Ondanks de mogelijkheid dat winlink 2x VIA stations toe laat, wordt het onmogelijk voor station D om de weg naar RMS A rechtstreeks te achterhalen.
In de RADAR van station D zal enkel RMS B-10, zonder toestandsmelding en Station C zichtbaar zijn.

In de HEARD list zal station D enkel de communicatie zien vanuit station C.
Indien station C een communicatie zou opzetten met RMS A via RMS B, zou station D het bestaan van RMS A kunnen achterhalen, maar dit is geen eenvoudige taak en is enkel mogelijk door in detail de MONITOR te bekijken.
Je kan op deze regel in de FIND terecht komen, door in de HEARD lijst op de betreffende call (in ons voorbeeld C)te klikken.
Zo wordt de FIND filter automatisch ingesteld en kan je eenvoudig de volgende regel terug vinden

C to A-10 via B-12

2.5 RADAR en HEARD lijsten op de verschillende stations

RMS A ziet RMS B(-10,-11,-12) op zijn RADAR als enige station en kan via de HEARD achterhalen dat B-10 communiceert naar C .
Eventueel kan ook via de MONITOR de verbinding van D naar RMS B gezien worden in AX25 als deze gemaakt wordt.
B-10 to D via C-12.
RMS B ziet RMS A(-10,-11,-12) en station C-12 op zijn RADAR en kan via zijn HEARD achterhalen dat er via C-12 met D-10 gecommuniceerd wordt.
Station C ziet RMS A-10 , RMS B(-10,-11,-12) en Station D-12 op zijn RADAR, dit omdat het baken van RMS A-10 door RMS B herhaald wordt.
Station D ziet station C-12 en RMS B-10 op zijn RADAR en kan enkel via de MONITOR achterhalen dat C-12 communiceert met RMS A-10 via B-12, als deze zulk een verbinding opzet.

3. RMS A met RMS B en RMS C zonder internet en D als gebruiker

3.1 Situatie

In deze situatie is station A een volledig werkende RMS. RMS B en RMS C hebben enkel een lokaal werkende maibox, zonder internet toegang.(oranje toestand)

Dit netwerk is een setup waarbij de meeste stations als RMS station worden opgezet en er slechts "the last mile" gebruik wordt gemaakt van een eenvoudig gebruikers station.

Bij het uitvallen van het internet in een regio zullen daardoor de meeste RMS zonder internet verbinding komen te zitten en worden deze gereduceert tot een digipeater eventueel met cross-band digipeater functionaliteit.

Vermits er geen mail-forwarding (hybride werking) kan gebeuren via VHF/UHF bij het uitvallen van het internet, dient de gebruiker zelf op zoek naar een "mail-forwarder" RMS, wil deze mail kunnen versturen naar de buitenwereld.

3.2 Baken van het RMS A

Het baken van het werkende RMS A-10 zal zoals steeds 1 hop verder doorgegeven worden.
Station B zal dit baken herhalen waardoor het zichtbaar wordt op RMS C, echter zonder toestandsmelding. en getoond wordt als een rode W zonder rangecirkel.

Echter station D zal dit baken niet zien.

3.3 Baken van het RMS B

Het baken van RMS B-10 zal door RMS C herhaald worden en zichtbaar zijn op station D, echter zonder toestandsmelding.

3.4 Station D naar RMS A

Ondanks de mogelijkheid dat winlink 2x VIA stations toe laat, wordt het onmogelijk voor station D om de weg naar RMS A rechtstreeks te achterhalen.
In de RADAR van station D zal enkel RMS B-10 , zonder toestandsmelding en RMS C(-10,-11,-12 toestand oranje) zichtbaar zijn.

In de HEARD list zal station D enkel de communicatie zien vanuit RMS C.
Indien RMS C een communictaie zou opzetten met RMS A via RMS B, zou station D het bestaan van RMS A kunnen achterhalen, maar dit is geen eenvoudige taak en is enkel mogelijk door in detail de MONITOR te bekijken.

C-10 to A-10 via B-12

3.5 RADAR en HEARD lijsten op de verschillende stations

RMS A ziet RMS B(-10,-11,-12) op zijn RADAR als enige station en kan via de HEARD achterhalen dat B-10 communiceert naar C-10 .
Eventueel kan ook via de MONITOR de verbinding van D naar RMS B gezien worden in AX25 als deze gemaakt wordt.
B-10 to D via C-12.
RMS B ziet RMS A(-10,-11,-12) en RMS C(-10,-11,-12) op zijn RADAR en kan via zijn HEARD achterhalen dat er via C-12 met D gecommuniceerd wordt.
RMS C ziet RMS A-10 , RMS B(-10,-11,-12) en Station D-12 op zijn RADAR, dit omdat het baken van RMS A-10 door RMS B herhaald wordt.
Station D ziet RMS C(-10,-11,-12) en RMS B -10 op zijn RADAR en kan enkel via de MONITOR achterhalen dat C-10 communiceert met RMS A-10 via B-12, als deze zulk een verbinding opzet.

4. Breakout zoektocht dmv HEARD

Wanneer je bent opgesteld in een gebied met weinig radio dekken, dan kan je door gebruik te maken van de heard/radar een weg achterhalen tot een DWS/RMS welke verbinding heeft met het internet voor een Packet Winlink Session.

Optie 1: DIRECT heard

Sorteer even je HEARD om de gevens bij elkaar te brengen:

Klik op de Digi kolom header
klik op de Via kolom header

Na een sortering op digi, zien we direct welke stations we DIRECT gehoord hebben.
We zien hier tevens de status van ON0BAF-10, zijnde groen, waardoor je weet dat deze ook verbinding heeft met het internet en je berichten kan versturen of ontvangen via dit RMS.

De verbinding via een Packet Winlink Session loopt dus via Direct als Connection Type.

Optie 2: VIA

Wanneer ON0BAF niet direct kan gehoord worden, maar een DWS gebruiker(geen RMS) als digi dient gebruikt te worden zal je dit zien door de aanduiding VIA in de Digi kolom.
Je verbinding gebruikt in WLE één digi met als naam de VIA naam in de VIA kolom. (voorbeeld ON4ALV is een DWS gebruiker en heeft dus standaard een digi op -12)
Zo kom je dus al één hop verder.
Indien ON4ALV gebruik maakt van een soundmodem, is deze hop ook bruikbaar voor VARA FM, wat een snelheidswinst van bijna 20x heeft tov packet.

Optie 3: CROSS

Wanneer het tussenliggend station een RMS is met twee transceivers (Vb VHF/UHF) kan er gebruik gemaakt worden van een CROSS band repeater op packet.

De stationsnaam in de Via kolom wordt weerom gebruikt als eerste hop.

Vermits je hier ook status kan zien van het betreffende RMS is dit te gebruiken wanneer je DIRECT RMS geen internet heeft, zoals je in bovenstaand voorbeeld ziet.

Vb :ON0BAF heeft geen internet (status rood/geel "simulated" of melding in WLE)
PI9DX-10 via ON0BAF-11.

Met het opvragen van een Ping? kan je steeds nagaan of dit station nog actief is en bereikbaar.

De verbinding via een Packet Winlink Session loopt dus via Digipeater als Connection Type en met één Via station, nl ON0BAF-11.
Digipeat PI9DX-10 Via ON0BAF-11

Voor de HEARD kan je een gelijkaardige werkwijze gebruiken:

De digi info kolom bevat nu een HEARD vermelding
Het station(RMS) in de Via kolom wordt gebruikt als eerste hop.
De verbinding in WLE ziet er dan als volgt uit, waarbij het eerste Via station een -12 is.
Digipeat PI8ANH-10 via PD0A-12

Optie 4: CROSS*

Sorteer even je HEARD lijst om de gevens bij elkaar te brengen:

Klik op de Digi kolom header
klik op de Via kolom header

Wanneer je in de vorige situatie geen uitweg naar internet vindt, kan je met een tweede Via station gaan werken.

Je zal de stations die slechts met twee via's te bereiken zijn, herkennen doordat zij uitsluitend gemeld worden met een digi info CROSS* voor alle mogelijke SSID's, zoals in ons voorbeeld PI8ANH.
Een Ping? ernaar zal niet lukken.

Klik je op de callsign(PI8ANH), dan ga je naar het monitor scherm met de lijn van info waarop het ontvangen werd. Dit kan een Cross VIA of een Cross CROSS lijn zijn, beide geven dezelfde digi info Cross*.

Dit geeft aan dat het station via een tweede Via met -11 of -12 kan gewerkt worden.

ON0BAF-11 to ARES >Stations heard on Virtuele Ether VHF last 2 hrs Cross CROSS:
ON0BAF heeft dit station gehoord via een andere crossband digi, dus een ander -11 station
Indien je lijn er als volgt uit ziet:
ON0BAF-11 to ARES >Stations heard on Virtuele Ether VHF last 2 hrs Cross VIA:
dan zal je volgende hop een -12 station zijn.

De lijst geeft aan welke stations potentieel ook als tweede via kunnen gebruikt worden:
PI9DT, PD0GHF, PI8CJP...
Vermits we op zoek moeten naar een -11 station (Cross cross), kijken we in de heard lijst naar stations uit ons lijstje, die via één hop kunnen gehoord worden.

We zien dat PI9DT-11 kan gewerkt worden via de crossband ON0BAF-11 (digi is Cross), een potentiele kandidaat.
Je kan de verbinding testen tot deze tweede via dmv een ping? in de Heard lijst.

We testen de verbindig door een Winlink connectie op te zetten met dubbele via.

Digipeat PI8ANH-10 via ON0BAF-11, PI9DT-11

Na deen succesvolle verbinding zal je zien dat de dubbele via vermeld wordt in de via info kolom.
Echter de volgorde is niet noodzakelijk deze die je dient te gebruiken in WLE.

Voor de HEARD* kan je een gelijkaardige werkwijze gebruiken.

De digi info kolom bevat nu een HEARD* vermelding
Een klik op de call zal je in de monitor een lijn weergeven van het type Cross VIA
Je zal dus als hop op zoek moeten naar een -12 Station.
Digipeat PI8ANH-10 via ON0BAF-11, PD0Z-12

Procedure

Stations met enkel Cross* digi info

2. Hierop kan je geen Ping? doen!

3. Info in de monitor geeft weer of dit een Cross CROSS of Cross VIA is. Beide geven een Cross* melding.

[12:55:07]<UI 225> ON0BAF-11 to ARES >Stations heard on Virtuele Ether VHF last 2 hrs Cross CROSS: PI9DT-10[GRN](8m),PD0GHF(9m),PD0GHF[GRN](9m),PI8ANH[GRN](9m),PI8ANH-13(10m),PI8CJP(14m),PI8CJP-10[GRN](14m),PI8CJP-12(14m),PI9DT(14m),PD0GHF-10[GRN](19m), +20 more

4. Als Cross CROSS moet je op zoek naar een -11 kandidaat als tweede hop, die bereikbaar is vanuit je eerste hop. Dus zoek naar een Cross of Via Digi info.

5. Test de verbinding via een Ping? naar de tweede hop.

6. Gebruik de dubbele via voor het maken van een verbinding, zoals hier, via 2 crossband digi's.

7. Na een succesvolle verbinding....

Opmerking: VARA FM of Packet Winlink Session

Ook Vara FM kent de mogelijkheid voor het gebruik van via routing, maar wordt niet gedigipeat door de packet agent, cross-band digi of over de Virtuele Ether (test omgeving) maar slechts door de modem zelf.

De Vara FM digipeater is perfect te gebruiken op dezelfde frequentie om tot 2 hops te overbruggen tot aan een RMS.
Door zijn hoge snelheid en efficiëntie is VARA FM de bevoorrechte mode te gebruiken voor de verbinding met een RMS.
Indien de opstap op een RMS niet rechtstreeks mogelijk is kan je VARA FM gebruiken over maximaal 2 tussenliggende stations via hun digipeater mode(-12), indien alle stations en het doel RMS op dezelfde frequentie staan en het RMS zich buiten de "emergency zone" bevindt, met verbinding naar internet.

5. Stations via dubbele hop achterhalen

PI8ANH (70cm) <---> PI9DT-11 (VE) <---> ON0BAF-11 (VE) <---> ON4AWM (70cm)
Het voorbeeld geeft een weg weer die vertrekt vanuit PI8ANH (RMS) en tracht ON4AWM(user) te verbinden voor een verbinding over WLE.

5.1 Situatie

In je Heard lijst zie je dat ON4AWM via een Cross* over de eerste opstap PI9DT-11 gezien is.
ON4AWM is niet direct gehoord maar via een ander station.
In de monitor vinden we volgden info over hoe het station is gehoord op PI9DT.

[22:35:29]<UI 212> PI9DT-11 to ARES >Stations heard on Web VHF last 2 hrs Cross CROSS: PI8ANH-10[GRN](2m),PI8ANH-12(2m),PI8MNL-10[GRN](3m),PI8MNL-12(3m),PI8MNL(3m),PI8ANH-11(5m),PI8ANH-13(5m),ON4AWM(14m),PI8CJP-10[ORA](16m),PI8CJP-12(16m), +12 more

De Cross CROSS geeft aan dat we als tweede hop op zoek moeten naar een -11 station.

5.2 Tweede hop zoeken

Sorteer even je HEARD om de gevens bij elkaar te brengen:

Klik op de Digi kolom header
klik op de Via kolom header

In je Heard list of via de monitor(Cross DIRECT) kom je erachter welke -11 stations er DIRECT gehoord zijn op de crossband PI9DT-11, je eerste hop.
Deze worden aangeduid met Cross in de digi info en als Via staat PI9DT-11.
We vinden 3 potentiele kandidaten terug:
ON0BAF-11, PD0WAG-11 en PI9DX-11

5.3 WLE verbinding testen

De uiteindelijke verbinding in WLE wordt opgebouwd als Winlink Packet Session en getest.
De 3 mogelijke testen zijn:

digipeat ON4AWM via PI9DT-11, PI9DX-11
digipeat ON4AWM via PI9DT-11, PD0WAG-11
digipeat ON4AWM via PI9DT-11, ON0BAF-11

De verbinding zal lukken via de laatste optie, ON0BAF-11 als tweede hop.

Conclusie

Keuze RMS of gebruikers station

Het opzetten van RMS station heeft enkel zin wanneer dit ook een "mail-forward" bezit.
Dit kan bestaan uit een internet verbinding of een hybride opzet via HF.
Oplossingen die dit toelaten kunnen bestaan uit Hamnet/AREDN of Wireless verbindingen, zoals Wireless Belgium, die toelaten om zelfs op batterij grote afstanden tussen hoge punten te overbruggen.
Als alternatief kan een HF Hybride netwerk worden opgezet, echter dit is enkel inzetbaar als "laatste redmiddel" owv de trage verbindingen en onzekere propagatie.
Het vereist een doorgedreven proefperiode, waarbij verschillende RMS forwarders gecontroleerd worden op hun bruikbaarheid tijdens verschillende tijdstippen en jaargetijden, waarna deze "bevoorrechte stations" in de hybride setup kunnen geconfigureerd worden.

RADAR systeem

Het RADAR systeem alsook de tracing via de MONITOR en HEARD zijn uitsluitend gebaseerd op AX25 Packet verbindingen.
VARA FM verbindingen zijn niet zichtbaar in deze tools.

VARA FM license for users

Het gebruik van een VARA FM licentie voor gebruikers bied heel wat voordelen.
Zo heb je niet alleen de hoge snelheden ter beschikking, maar kan je station ook als VARA FM digipeater gebruikt worden. (SSID-12)

Het dubbele gebruik op éénzelfde frequentie vereist een Soundmodem interface met als software UZ7HO en VARA FM.
Dit is de meest aangewezen setup voor een eenvoudig gebruikers station en het geeft je tevens de mogelijkheid om als digipeater dienst te doen voor VARA FM gebruikers op dezelfde frequentie.

Het achterhalen van "gehoorde VARA stations" kan je via de log in je VARA modem.
Deze geeft alle direct gehoorde stations weer.

Monitor: ON4ALV-12 <-> ON0BAF-12 S/N: 11,4 dB

Monitor: ON4ALV <-> ON0BAF-10 S/N: 14,2 dB

XDigi

Er bestaat een mogelijkheid om Xdigi te gebruiken om twee naburige cellen aan elkaar te knopen in AX25
Deze setup is aangewezen om bijvoorbeeld VHF <-> UHF koppelingen te maken of om twee regio's met verschillende frequentie afspraken aan elkaar te knopen (Vb 2 verschillende UHF frequenties).

SSID afspraken

Het is absoluut noodzakelijk om de gemaakte afspraken over het gebruik van SSID te handhaven, zodat gebruikers dmv een eenvoudige connectietest kunnen achterhalen of een bepaalde mode op een RMS of station aanwezig is.

SSID-10 is de normale stations callsign, die gebruikt wordt voor zowel AX25 als VARA FM verbindingen.
Op HF wordt hier enkel de callsign zonder SSID gebruikt
SSID-11 is de Xdigi crossband digipeater en enkel bruikbaar in AX25 (Packlink)
SSID-12 is de single frequency DIGIPEATER(papegaai), die zowel voor AX25 als voor VARA FM gebruikt wordt.

Page updated

Report abuse