Door de opkomst van zeer goedkope meetinstrumenten, zoals de nanoVNA wordt het uitmeten van RF componenten haalbaar voor iedere radio-amateur. Zie ook onze korte handleiding: NanoVNA
Software die je zeker moet bekijken is de PC versie nanoVNASaver met de export in s1p formaat, die nadien kan ingelezen worden in SimSmith, zodat je met simulatie kan spelen voor het maken van aanpassingsnetwerken.
Nog handiger is de Android App NanoVNA Webapp die je samen met een USB-OTG kabel toe laat om op je smartphone de bediening te doen van de nanoVNA en de files te bewaren in een S1p of S2p formaat(op je Google Drive) voor later gebruik in SimSmith of nanoVnaSaver.
Zo kan je een "in the field" meetingen doen en bewaren om later te bekijken of te gebruiken voor het berekenen van aanpassingsnetwerken.
De video voor het aanpassen van een 80m antenne laat dit mooi zien.
Dikwijls worden bij experimenten benodigde karakteristieke impedantie waardes bekomen, die niet voor de hand liggen en moeilijk commercieel te verkrijgen zijn in het gamma van bestaande transmissielijnen.
Echter met de nodige kennis, kan je veel “recuperatie” materiaal gebruiken voor de constructie ervan.
Dit is een fundamenteel voordeel als HAREC licentie houder, waardoor het experimenteren met antennes en hoogfrequent systemen, zowat het meest universele en haalbare onderzoeksdomein vormt van de hedendaagse radio-amateur.
Met het uitmeten van recuperatie kabels en draad, kan je heel wat geld uitsparen.
Ook niet alledaagse kabels, zoals normale stroomdraad (splitsbare luchterdraad ed) kan je als een transmissielijn gebruiken.
Het hoeft niet altijd coax of “gekocht” te worden.
Het maken van een twin-line of “kippenladder” kan je eveneens met normale draad uitvoeren.
Zelf zoeken naar “alternatieve draden” kan een mooie bezigheid zijn om je verder te bekwamen in het gebruik van je meetapparatuur.
Silicone draad, vooral gebruikt in de vliegtuigmodelbouw, is vlot verkrijgbaar op het internet en laat je toe om in kleine ruimtes te solderen zonder de isolatie te beschadigen.
De meeste PVC geïsoleerde draden voor laagspanning geven een impedantie van ongeveer 120 ohm.
Doordat de isolatie voor lagere spanningen dunner is, kan je ook lagere impedanties vinden. Teflon/Silicone geïsoleerde draden kunnen een andere waarde geven.
De volgende meetprincipes kunnen je op weg helpen.
Het meten van de impedantie van een transmissielijn op onze HF banden is zeer goed doenbaar, vermits de hoogte van de frequenties beperkt blijven.
Neem een potentiometer van maximaal 1k (niet draadgewonden) en je VNA.
Neem een lengte van kabel (2 of meer aders) en sluit aan één zijde van de kabel, op twee geïsoleerde geleiders de VNA aan en aan de ander zijde de potmeter op dezelfde geleiders.
Vermits binnen een kabel meestal de geleiders kort bij elkaar liggen, kan je deze grove meting gebruiken om in te schatten of een draadpaar in deze kabel kan gebruikt worden als een twin-line met een bepaalde impedantie.
Stel de VNA in op “Smith chart”, span 40Mhz en regel de potmeter totdat je nagenoeg een punt krijgt (of de kleinste groene cirkel).
Het meten van de waarde van de potentiometer met een ohmmeter, geeft je de karakteristieke impedantie van de transmissielijn.
Je kan deze waarde ook aflezen op je VNA. (groen-smith-chart in onderstaande foto)
Omdat wikkeldraad meestal niet in “een paar” wordt geleverd is het moeilijk om de impedantie van een twin-line gemaakt ervan te bepalen op de bovenstaande manier.
Een simpele oplossing is om op een FT240 kern zo veel mogelijk wikkelingen te leggen bestaande uit twee naast elkaar liggende draden en deze te meten met hetzelfde principe zoals boven beschreven.
Zo kom je al gauw aan een lengte van meer dan 1m parallel gelegde draden.
Het gebruik van de kern laat je toe om de draden mooi naast elkaar te leggen. Je kan hetzelfde resultaat bekomen door de draden te "twisten".
De ferrietkern zal de elektrische lengte van een twin-line niet beïnvloeden, noch de karakteristieke impedantie veranderen, op voorwaarde dat beide geleiders dicht bij elkaar liggen.
Coax wordt wel beïnvloed door het gebruik van ferrietkernen.