1. Ang pagsulat ay pagsasalin sa papel o paggamit ng anumang kasangkapang

maaaring magamit na mapagsasalinan ng mga nabuong salita, simbolo at ilustrasyon ng isang tao. ( Bernales, et al., 2001)

2. Ito ay kapwa pisikal at mental na aktibiti na ginagawa para sa iba’t ibang layunin. (Bernales, et al., 2002)

3. Ayon kina Xing at Jin (1989), ang pagsulat ay isang komprehensib na kakayahang naglalaman ng wastong gamit, talasalitaan, pagbubuo ng kaisipan, retorika at iba pang elemento.

4. Ayon naman kay Keller (1985), ang pagsulat ay isang biyaya, isang

pangangailangan at isang kaligayahan ng nagsasagawa nito.

Para kay James Kinneavy (1971) may limang kategorya sa pagsulat na naging rason kung bakit nagsusulat ang tao. Ito ay ang mga sumusunod:

1. Ekspresiv - Personal na pagsulat upang maipahayag ang sarili

2. Formulari - Isang mataas at istandardisadong pasulat katulad ng kasulutan o kasunduan sa negosyo o bisnes at iba pang transyong legal, politikal, at pang- ekonomiya

3. Imaginativ- ginagamit upang mabigyang-ekspresyon ang mapanilikhang

imahinasyon ng manunulat sa pagsulat ng mga dula, awit, tula, isksrip atbp.

4. Informativ- Upang magbigay ng mahahalagang inpormasyon at ebidensya

5. Persweysiv- Upang makapanghikayat, mapaniwala ang mambabasa dahil sa mga ebidensya katibayang ipinahayag

Akademik – Ito ay isang intelektwal na pagsulat dahil layunin nitong pataasin ang antas at kalidad ng kaalaman ng mga estudyante sa paaralan.

• kritikal na sanaysay

• lab report

• eksperimento

• term paper o pamanahong papel

Teknikal – isang uri ng tekstong ekspositori na nagbibigay ng impormasyon para sa teknikal o komersyal na layunin.

• ulat panlaboratoryo

• kompyuter

Jornalistik – saklaw nito ang pagsulat ng balita, editoryal, kolum, anunsiyo at iba pang akdang karaniwang makikita sa mga pahayagan o magasin.

Referensyal – uri ng pagsulat na naglalayong magrekomenda ng iba pang sanggunian hinggil sa isang paksa.

• Bibliography, index, note cards

Profesyonal – uri ng pagsulat na nakatuon o ekslusiv sa isang tiyak na propesyon.

•  police report

• investigative report

• legal forms

• medical report

Malikhain – masining ang uring ito ng pagsulat. Ang fokus dito ay ang

imahinasyon ng manunulat bagamat maaaring fiksyonal at di- fiksyonal ang akdang isinusulat.

• pagsulat ng tula

•  nobela

•  maikling katha

PROSESO NG PAGSULAT

1. Panimulang Pagsusulat (Pre-writing)

• Brainstorming

• Mapping at webbing

• Pagbasa ng sinulat na akda ng iba

• Paggamit ng larawan, texts tuwirang sipi upang gumana ang isipan

2. Aktwal na pagsulat (drafting) (actual writing)

• Pagkuha ng pinakamahalagang ideya mula sa panimulang pagsulat at pagpapalusog ng mga ideyang ito.

• Pagkilala sa awdyens o babasa; layunin sa pagsulat at ang paggamit nito upang makalikha ng draft o balangkas

• Pakikipag-komperensya sa kasamahan

• Pag-organisa ng mga ideya

3. Muling pagsulat (rewriting)

• Rebisyon

• Pagbasa sa teksto at paglilimi sa kasapatan o kakulangan ng pagkakasulat

• Pagkuha ng fidbak mula sa kasamahan

• Pagtatanong sa sarili kung nasagot ng sulatin ang kailangan masagot sa paksa

• Nagawa ba ang lohikal na presentasyon- simula, gitna at wakas

4. Pagrerebisa (revising)

• Nasunod ba ang panuntunan sa pagsulat tulad ng talataan, sintaks,

pagpili ng mga salita, ispeling, bantas at gamit ng malalaking titik at

kabuuan

Ang isang mabisang sulatin ay dinadaan sa iba't ibang hakbang na bumubuo sa proseso ng pagsulat.

Ang hakbang na ito ay sumasaklaw sa pangongolekta ng mga impormasyon at ideya para sa sulatin. Dito isinasagawa ang pagpaplano na binubuo ng paglikha, pagtuklas, pagdebelop, pagsasaayos at pagsubok sa mga ideya. Ito ang hakbang na maghahanda sa manunulat bago niya buuin ang kanyang burador.

Sa hakbang na ito isinasalin na ng manunulat ang kanyang mga ideya sa mga pangungusap at talata. Nag-eeksperimento na ang manunulat sa pagbuo ng kanyang sulatin. Malaya siyang gumamit ng iba't ibang pamamaraan o istilo sa paglalahad ng kanyang mga ideya. Sa hakbang na ito, malaya niyang inaalis, dinadagdagan o isinasaayos muli ang mga detalye. Gayun paman, hindi parin niya binibigyan ng gaanong pansin ang pagwawasto sa mga kamalian sa gramatika, sa gamit ng wika at sa mekaniks. 

Ang pagrerebisa na tinatawag ding pag-eedit ay nangangahulugan ng muling pagtingin, muling pagbasa, muling pag-iisip, muling pagbubuo ng mga kaisipang nasa sulatin upang tumugma sa iniisip ng manunulat. ang hakbang na ito ay nasasangkot sa maraming pagbabago sa nilalaman, sa organisasyon ng mga ideya at sa istraktura ng mga pangungusap at talata. Maaari pa ring baguhin sa hakbang na ito ang paksa, magdagdag g mga detalye at muling isaayos ang buong sulatin.

Sanggunian:

Cruz, Isagani R.. 1997. “Pagsulat, Maituturo.” Sa Buhay at Lipunan: Filipino para sa mga

Agham Pantao ni Teresita Fortunato. Manila: De La Salle University Press

Eisenberg, Bryan. 2003. “Effective Skimming and Scanning.” http:

//www.clikz.com/experts/crm/traffic/article.ph/1555633.

Garcia, L. et al. (2010). Tinig: Komunikasyon sa akademikong Filipino. (ika-3 ed).

Cabanutuan City: Jimcy Publishing House.

Pagkalinawan, et al. (2004). Filipino I: Komunikasyon sa akademikong Filipino.

Valenzuela City: Mutya Publishing House, Inc.

Villarin, Jose T., S.J. “Kung Susulat ka” sa Likha. Benilda S. Santos (ed.). Lungsod

Quezon: 2000