ความสำคัญของแผนธุรกิจ

• ทำให้ผู้ประกอบการมีเป้าหมายที่ชัดเจน โดยกำหนดแนวทางในการประกอบธุรกิจ

• เป็นเครื่องมือที่ใช้แสวงหาเงินทุนจากผู้ร่วมลงทุนและสถาบันการเงินต่าง ๆ

• ทำให้ทราบรายละเอียดของกิจกรรมต่าง ๆ ที่จะนำการประกอบธุรกิจไปสู่เป้าหมายที่ตั้งไว้ และสามารถใช้กำหนดแนวทางการปฏิบัติงานที่ต่อเนื่องในอนาคต

แผนธุรกิจที่สมบูรณ์ควรมีองค์ประกอบ ดังนี้

1. ปกหน้าและสารบัญ

แสดงให้เห็นเกี่ยวกับชื่อธุรกิจที่ตั้ง หมายเลขโทรศัพท์ และโทรสาร ป้ายสัญลักษณ์หรือเครื่องหมายการค้าของธุรกิจ ช่องทางการติดต่อสื่อสาร และสารบัญ แสดงที่อยู่ของรายละเอียดในแผนธุรกิจ เพื่อให้สามารถค้นหาข้อมูลได้สะดวกรวดเร็ว

2. บทสรุปผู้บริหาร เป็นการสรุปสาระสำคัญของการดำเนินธุรกิจ ซึ่งประกอบด้วย

• แนวคิดและขอบเขตของธุรกิจ เป็นรายละเอียดที่แสดงให้เห็นถึงระยะเวลาการก่อตั้งธุรกิจ ขนาดของธุรกิจ โอกาสการเจริญเติบโตของธุรกิจ จุดเด่นของสินค้าและบริการที่แตกต่าง หรือดีกว่าคู่แข่ง

• สถานการณ์ปัจจุบันของธุรกิจ เป็นข้อมูลเกี่ยวกับขนาดและอัตราการเจริญเติบโตของธุรกิจในตลาด และสภาพการแข่งขันของธุรกิจในอนาคต

• โอกาสทางธุรกิจ เป็นการแสดงส่วนแบ่งทางการตลาดที่คาดว่าจะครอบครองได้ รวมทั้งแนวโน้มของธุรกิจในอนาคต

• กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย เป็นการกำหนดลูกค้ากลุ่มหลักและอัตราการขยายตัวของกลุ่มลูกค้าให้ชัดเจน

• ลักษณะของสินค้า เป็นการแสดงจุดเด่น และลักษณะเฉพาะของสินค้าที่แตกต่างจากที่อื่น

• ทีมผู้บริหาร เป็นการแสดงโครงสร้างขององค์กร โดยเน้นความรู้ ประสบการณ์และความชำนาญของผู้บริหารเป็นสำคัญ

3. ลักษณะของกิจการ เป็นข้อมูลเกี่ยวกับประวัติของกิจการตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน รูปแบบของกิจการ แนวทางการดำเนินงาน และกิจกรรมต่างๆ ขอบเขตของการดำเนินธุรกิจ และสิ่งที่เป็นลักษณะเฉพาะของบริษัท รวมทั้งข้อมูลเกี่ยวกับสภาพของธุรกิจโดยรวม ซึ่งพิจารณาจากประเภทของธุรกิจที่เกี่ยวข้อง

4. สินค้าและบริการ เป็นการแสดงข้อมูล จุดเด่นของสินค้าและบริการ ซึ่งประกอบด้วย

• ข้อมูลรายละเอียดของสินค้าและบริการ เช่น จุดเด่น เอกลักษณ์หรือคุณสมบัติพิเศษของสินค้าและบริการ

• โอกาสในการพัฒนาสินค้า และบริการ ให้ตรงกับความต้องการของผู้บริโภคมากที่สุด

• สินค้าที่เป็นนวัตกรรมหรือเพิ่งเกิดขึ้นใหม่ จะต้องแสดงลักษณะของสินค้าต้นแบบด้วย

• หากมีสิทธิบัตร ต้องแสดงสิทธิบัตรด้วย

5. การวิจัยตลาด เป็นการเก็บข้อมูลทางการตลาด เพื่อสร้างความน่าเชื่อถือให้กับธุรกิจ โดยเฉพาะกับแหล่งเงินทุน เช่น ธนาคารหรือสถาบันการเงิน เพื่อใช้ประกอบการพิจารณาด้านเงินทุน

ข้อมูลการวิจัยตลาดประกอบด้วย

• กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย โดยการสำรวจพฤติกรรมการบริโภค การตัดสินใจซื้อสินค้าและบริการ

• ขนาดของตลาดปัจจุบัน และการขยายตัวของตลาดในอนาคต รวมทั้งการคาดหมายอัตราการเจริญเติบโตของตลาด ภายใต้สถานการณ์เศรษฐกิจ สังคม และการเมือง สิ่งแวดล้อม กฎหมาย และวัฒนธรรม

• การแข่งขันกันในตลาดของธุรกิจหรือสินค้าชนิดเดียวกัน หรือสินค้าที่สามารถใช้ทดแทนกันได้

• การประมาณยอดขาย โดยพิจารณาส่วนแบ่งทางการตลาดที่จะครอบครองได้เป็นร้อยละ

6. การวิเคราะห์ด้านการตลาด เป็นการวิเคราะห์การเจริญเติบโตของธุรกิจ โดยพิจารณาสิ่งต่อไปนี้

• ขนาดของตลาดว่ามีขนาดเล็กหรือใหญ่เท่าใด และมีโอกาสขยายเพิ่มขึ้นได้หรือไม่

• อุปสงค์และอุปทาน เพราะหากอุปสงค์หรือความต้องการซื้อมีมากกว่าอุปทานหรือความต้องการขาย ย่อมทำให้สินค้าได้ราคาดี แต่หากอุปทานมีมากกว่าอุปสงค์ ย่อมทำให้สินค้าราคาถูกลง

• กลุ่มลูกค้าเป้าหมาย เป็นการกำหนดกลุ่มลูกค้าเพื่อนำไปคำนวณการผลิตสินค้า และบริการได้ถูกต้อง

• การแข่งขันในตลาด เป็นการเปรียบเทียบคู่แข่งสินค้าประเภทเดียวกัน โดยอาจวิเคราะห์ด้วยหลัก SWOT ดังนี้

S มาจาก strengths หมายถึง จุดแข็ง

เป็นผลมาจากปัจจัยภายในองค์กร เช่น ความพร้อมด้านการเงิน ความสามารถของบุคลากร

W มาจาก weakness หมายถึง จุดอ่อน

มาจากปัจจัยภายในองค์กร

O มาจาก opportunities หมายถึง โอกาส

เป็นผลมาจากสภาพแวดล้อมภายนอกที่จะทำให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ เช่น ภาวะเศรษฐกิจ กฎหมาย สภาพสังคมและการเมือง

T มาจาก threats หมายถึง อุปสรรค

เกิดจากปัจจัยและสิ่งแวดล้อมภายนอก ที่จะขัดขวางไม่ให้ธุรกิจประสบความสำเร็จ เช่น คู่แข่ง ภาวะเศรษฐกิจ

7. แผนการตลาด เป็นแนวทางการดำเนินงานที่จะทำให้ธุรกิจมีความเจริญก้าวหน้า การวางแผนการตลาดประกอบด้วย

• การตั้งราคาสินค้าและบริการ โดยพิจารณาจากต้นทุนการผลิต ค่าใช้จ่ายในการทำกิจกรรม ผลกำไรที่จะได้รับ และราคาของสินค้าประเภทเดียวกันในตลาด

• การทำกิจกรรมส่งเสริมการขายที่เหมาะสมกับกลุ่มลูกค้า เช่น การมีบริการส่งถึงบ้าน การแจกใบปลิว ติดตั้งโปสเตอร์โฆษณา การโฆษณาทางอินเทอร์เน็ต

• การจัดจำหน่าย โดยพิจารณาเลือกช่องทางการจัดจำหน่าย หรือ การกระจายสินค้าที่เข้าถึงกลุ่มลูกค้ามากที่สุด เช่น การฝากขาย การเปิดร้านของตนเอง การขายตามงานแสดงสินค้าต่างๆ

8. แผนการผลิต เป็นการวางแผนเพื่อควบคุมวัตถุดิบ แรงงาน หรือเงินทุนที่ใช้เพื่อผลิตสินค้าให้เพียงพอกับความต้องการของกลุ่มลูกค้า การบริหารสินค้าคงคลัง รวมทั้งการควบคุมคุณภาพของสินค้าและบริการเพื่อสร้างความพึงพอใจให้กับลูกค้า

9. ทีมผู้บริหาร เป็นการแสดงรายละเอียดเกี่ยวกับโครงสร้างองค์กร โดยมีการระบุตำแหน่งและหน้าที่ความรับผิดชอบของผู้บริหารและทีมที่ปรึกษาของธุรกิจ มีการแสดงประวัติและผลงานที่ประสบความสำเร็จ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในการสร้างความน่าเชื่อถือให้กับธุรกิจ

10. แผนปฏิบัติการ เป็นการระบุแผนการทำงานในแต่ละส่วนงาน เพื่อให้เห็นว่าจะบรรลุเป้าหมายที่ตั้งไว้อย่างไร เช่น แผนการผลิต แผนการส่งสินค้า แผนการจำหน่าย

11. การวิเคราะห์ความเสี่ยง เป็นการประเมินโอกาสประสบความสำเร็จ และความล้มเหลวของธุรกิจ จากความเสี่ยงของปัจจัยภายนอกเช่น ภาวะเศรษฐกิจ สภาพสังคม การเมือง รวมทั้งความเสี่ยงจากปัจจัยภายในองค์กรเช่น การขาดเงินทุนซื้อวัตถุดิบ การขาดบุคลากรที่มีความสามารถ จึงต้องมีการวางแผนเพื่อจัดการกับความเสี่ยงต่างๆ

12. ประโยชน์ต่อชุมชน เป็นการแสดงให้เห็นถึงประโยชน์ที่ชุมชนจะได้รับจากการประกอบธุรกิจ เช่น ช่วยให้คนในชุมชนมีงานทำ ช่วยให้มีเงินหมุนเวียนในชุมชน พัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในชุมชน

13. แผนการเงิน เป็นการวางแผนด้านการเงินสำหรับใช้ประกอบธุรกิจซึ่งประกอบด้วย

• แหล่งเงินทุนที่สามารถให้ความช่วยเหลือด้านเงินทุนเช่น ธนาคาร สถาบันการเงิน

• งบดุล แสดงสินทรัพย์ หนี้สิน และส่วนของเจ้าของ

• งบกำไรขาดทุนที่แสดงรายได้ รายจ่าย กำไรหรือขาดทุนของกิจการ

• งบกระแสเงินสดที่แสดงรายได้ รายจ่าย และเงินสดที่คงเหลือของกิจการ

• การวิเคราะห์จุดคุ้มทุน

14. รายละเอียดอื่น ๆ (ภาคผนวก) เป็นการรวบรวมข้อมูลอื่นๆ ที่อาจมีรายละเอียดมาก มาไว้ถ่ายแผนธุรกิจเช่น แผนที่แสดงที่ตั้งกิจการ รายชื่อผู้ถือหุ้น รายชื่อลูกค้า รายชื่อสินค้า

ที่มา: ดวงฤทัย ธำรงโชติ และศุภโชค ธำรงโชติ. 2559. หนังสือเรียนการงานอาชีพและเทคโนโลยีชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 5. กรุงเทพมหานคร : สำนักพิมพ์บริษัทพัฒนาคุณภาพวิชาการ (พว.) จำกัด

ตัวอย่าง Business Model Canvas ที่น่าสนใจอีกมากมาย คลิกที่นี่

นักเรียนเขียนแผนธุรกิจ ด้วย Business Model Canvas

สามารถเลือกได้ว่าจะทำเป็นงานเดี่ยว หรือ งานคู่

ส่งงานเป็นรูปภาพในอัลบั้มกลุ่มไลน์วิชาเรียน

***พิมพ์ชื่อผู้จัดทำลงมาในงานก่อนส่งด้วยนะคะ