หน่วยการเรียนรู้ที่ 5
งานประดิษฐ์
งานประดิษฐ์
ความรู้ทั่วไปเกี่ยวกับงานประดิษฐ์
งานประดิษฐ์ หมายถึง งานที่เกิดจากการใช้ความคิดสร้างสรรค์ของมนุษย์สร้างหรือ ประดิษฐ์ขึ้นตามวัตถุประสงค์ที่หลากหลาย เพื่อความสวยงาม เพื่อประดับตกแต่ง หรือเพื่อประโยชน์ใช้สอย
ประโยชน์ของงานประดิษฐ์
เป็นการใช้เวลาว่างให้เกิดประโยชน์และประหยัดค่าใช้จ่าย
ผลงานจากงานประดิษฐ์มีประโยชน์ใช้สอยที่หลากหลาย
สร้างความเพลิดเพลินให้กับผู้ประดิษฐ์
สร้างสมาธิ ทำให้ผู้ประดิษฐ์มีจิตใจที่สงบ ไม่ฟุ้งซ่าน เพราะจิตใจจดจ่อกับการสร้างผลงาน
รักษาวัฒนธรรมอันดีงามที่สืบทอดกันมาแต่โบราณ เช่น มาลัย บายศรี การแกะสลักผักและผลไม้ กระทง เป็นต้น
สร้างทักษะงานประดิษฐ์ที่สามารถถูกพัฒนาไปสู่การนำผลงานออกจำหน่ายเป็นรายได้เสริมให้แก่ครอบครัว
ฝึกการวางแผนการทำงานของตนเองและการทำงานร่วมกับผู้อื่น
วัสดุกับงานประดิษฐ์
วัสดุ คือ สิ่งที่นำมาใช้งาน โดยวัสดุที่ใช้ในการสร้างสิ่งประดิษฐ์มีมากมาย แบ่งตามลักษณะที่เด่นชัดได้ 3 ชนิด
วัสดุธรรมชาติ จากพืช (ฟางข้าว มะพร้าว กล้วย ผักตบชวา กระจูด ไม้ไผ่ ฯลฯ) สัตว์ (ไหม เปลือกไข่ เกล็ดปลา ขนสัตว์) และแร่ธาตุ (ดินขาว หิน ทราย อัญมณี)
วัสดุสังเคราะห์หรือวัสดุที่ถูกปรุงแต่งขึ้นใหม่ ได้แก่ พลาสติก กระดาษ และเส้นใยสังเคราะห์
วัสดุเหลือใช้หรือเศษวัสดุ ได้แก่ เศษผ้า เศษไม้ เศษกระดาษ เศษพลาสติก และเศษโลหะ
รูปแบบของงานประดิษฐ์
1. รูปแบบ 2 มิติ คือ ผลงานประดิษฐ์ที่แสดงให้เห็นด้านหน้าเพียงด้านเดียวอย่างชัดเจน โดยมองเห็นความกว้างและความยาว ได้แก่ ภาพวาด กรอบรูปติดฝาผนังห้อง
2. รูปแบบ 3 มิติ คือ ผลงานประดิษฐ์ที่แสดงให้เห็นได้หลายด้านมีความกว้าง ความยาว ความหนาหรือความลึก เช่น รูปปั้น แจกันดอกไม้ ตุ๊กตาปูนปั้น
ประเภทของงานประดิษฐ์
งานประดิษฐ์แบ่งออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่ งานประดิษฐ์ที่เป็นเอกลักษณ์ไทย และงานประดิษฐ์ทั่วไป
งานประดิษฐ์ที่เป็นเอกลักษณ์ไทย แสดงให้เห็นคุณค่าของศิลปะ และเกี่ยวข้องกับวัฒนธรรมประเพณีวิถีชีวิตของคนไทย ซึ่งบรรพบุรุษได้ถ่ายทอดสู่ลูกหลานโดยการประดิดประดอย ด้วยฝีมือที่มีความประณีตได้อย่างสวยงาม บ่งบอกถึงความเป็นเอกลักษณ์ไทย และเป็นสิ่งที่ประทับใจของผู้ที่ได้ชมผลงาน มีดังนี้
งานประดิษฐ์จากดอกไม้สด
งานประดิษฐ์จากใบตอง
งานแกะสลักพืชผักและผลไม้
งานจักสาน
งานปั้น
งานแกะสลักไม้
งานประดิษฐ์ทั่วไป เกิดจากความคิดสร้างสรรค์หรือเลียนแบบจากของจริง นำมาประดิษฐ์โดยใช้กระบวนการเทคโนโลยี หรือวิธีการประดิษฐ์ในรูปแบบต่างๆ สามารถเลือกใช้วัสดุที่หลากหลาย อาจจะเป็นวัสดุท้องถิ่นหรือจากการนำเศษวัสดุที่เหลือใช้ มาประดิษฐ์เป็นผลงาน เพื่อนำมาใช้ประโยชน์ในชีวิตประจำวันตามความต้องการ แบ่งตามลักษณะการนำไปใช้ ได้แก่
งานประดิษฐ์เพื่อเป็นของเล่นหรือเครื่องเล่น เพื่อสนองตอบความต้องการ ด้านความ สนุกสนาน เพลิดเพลิน และของเล่นบางชนิดยังช่วยเสริมสร้างทักษะด้านการเคลื่อนไหว และด้านสติปัญญาให้แก่ผู้ เล่นอีกด้วย
งานประดิษฐ์เพื่อเป็นของใช้หรือเครื่องใช้ มุ่งเน้นด้านประโยชน์ใช้สอยเป็นสำคัญ โดยทั่วไปนิยมใช้ วัสดุที่มีในท้องถิ่น หรือเศษวัสดุ มาประยุกต์ ดัดแปลง หรือแปรรูป เพื่อให้เกิดผลงานที่เป็นประโยชน์ มีคุณค่า และ มีรูปแบบที่แปลกใหม
งานประดิษฐ์เพื่อเป็นเครื่องประดับตกแต่ง มุ่งเน้นด้านความสวยงาม ใช้ประดับสถานที่ ประดับ ตกแต่งร่างกายและเสื้อผ้า หรือประกอบเข้ากับสิ่งของอื่นเพื่อทำให้มีความสวยงามมากยิ่งขึ้น มีทั้งที่ทำมาจากวัสดุ ทางธรรมชาติ วัสดุสังเคราะห์ หรือเศษวัสดุ
ปฏิบัติงานประดิษฐ์กระทงสี่มุม