Erromantizismoa. Estilo-ezaugarriak
- Melodia zabalak, lirikoak eta kartsuak.
- Erritmoa. Malgutu egiten da. Rubatoak egiten dira; hau da, interpretazioan, askatasun pixka batez jotzen dira tempoa eta noten balio erlatiboak. Konpas bera mantentzen da mugimendu osoan.
- Harmonia aberatsa. Kromatismoak, modulazio arinak eta disonantziak erabiltzen dira. Musika-lanaren klimaxa lanaren bukaera aldean ezartzen da. Ondorioz, tentsio harmonikoak eragiten dira, lanaren amaiera arte.
- Konposizio-baliabideak:
o Dinamika: aldaketa dinamikoak bat-batekoak eta kontrastanteak izango dira.
o Tonalitatea: tonala da. Garaiaren bukaeran, erromantizismo ostean, agortu egiten dira tonalitate-baliabideak; eta, ondorioz, tonalitatea deuseztatu eta atonalitatea sortzen da.
o Literaturarekin lotura: musika programatikoa (esteka) garatzen da. Leit-motiva erabiltzen hasten da (ziklikoki errepikatzen den musika-ideia).
o Birtuosismoa; batez ere, pianoan eta biolinean.
- Instrumentazioa:
o Orkestra: instrumentista kopurua handitu egiten da. Ez dago tresna berri askorik, baina zeudenak ugaritu egiten dira; izan ere, orkestrak 95 musikaritik gora izango du. Hariaren sekzioa bikoiztu egiten da, eta haize- eta perkusio-sekzioak ere handitzen dira.
- Harian: 30 biolin, 12 biola, 10 biolontxelo eta 8 kontrabaxu.
- Haize-metalean: 4 tronpa, 3 tronpeta eta 3 tronboi egongo dira. Baita tresna berri bat ere: tuba.
- Haize-zuraren sekzioan, tresna berriak agertzen dira: piccoloa, kontrafagota, adar ingelesa, klarinete baxua eta saxofoia. Guztira, 2 flauta, piccolo bat, 2 oboe, 2 klarinete, klarinete baxu bat, saxofoi bat, adar ingeles bat, fagot bat eta kontrafagot bat egongo dira.
- Perkusiozko musika-trenak ere ugaritzen dira: 4 tinbal, tam-tama, danborra, karilloia, zelesta eta marinba.
o Industria-iraultzari esker, hobekuntza tekniko hauek ezartzen dira musika-tresnetan:
- Haize-zuraren familiako tresnetan, giltzak.
- Haize-metalaren familiako tresnetan, pistoiak.
- Harpen pedalak ezartzen dira eta guztiz kromatikoa izango da.
- Pianoaren hariak tenkatu eta loditu egiten dira. Ondorioz, soinuaren intentsitatea areagotu egiten da.
- Testura. Konplexua eta dentsoa.
- Forma. Aurreko garaiko forma berak erabiliko dira, baina askatasun gehiagorekin. Emozioen adierazpen askea nabarmentzen da.
Formak:
o Orkestrarako forma handiak: sinfonia eta poema sinfonikoa.
o Pianorako forma txikiak: impromptua, rapsodia, nokturnoa, balada, mazurka, polonesa, etab.
o Ahozko musikarako forma handiak: opera eta oratorioa.
o Ahozko musikarako forma txikiak: lieda.
NAZIONALISMOA:
- Melodia. Lehen momentuan, musikagileek beren jatorrizko lurraldeetako melodiak eta dantza folklorikoak erabiltzen dituzte; geroago, folklorearen esentzia jasotzen dituzten melodiak asmatuko dituzte.
- Erritmoa. Aberatsa. Herri-musikako erritmoak erabiltzen dira.
- Tonalitatea. Eskala modalak erabiltzen dira, gehienbat.
- Ordura arte kultura-gune garrantzitsuak izan ez diren lurralde europarretako musika garatzen da: Hungaria, Errusia, Suedia, Norvegia, Polonia eta Espainia, besteak beste.