ขั้นตอนการเตรียมความพร้อมให้กับผู้เรียน

ด้วยการประกาศแจ้งเตือนผู้เรียนล่วงหน้าเกี่ยวกับกิจกรรมการประเมินผลที่จะเกิดขึ้นในคาบเรียนผ่านไลน์กลุ่ม (LINE Group) ด้วยแอปพลิเคชัน LINE (LINE App) หรือประกาศของห้องเรียน (Teams) ด้วยโปรแกรม Microsoft Teams เพื่อให้ผู้เรียนวางแผนเรื่องเวลาในการเข้าร่วมกิจกรรมในชั้นเรียน เตรียมเอกสารที่เกี่ยวข้องกับการประเมิน และศึกษารายละเอียดต่างๆ เช่น เกณฑ์ประเมิน ขั้นตอนการประเมิน เป็นต้น

ขั้นตอนการชี้แจงวัตถุประสงค์ของการประเมิน

ขอบเขตการประเมิน ขั้นตอนการประเมิน และเกณฑ์การประเมินผลการเรียนรู้อย่างละเอียด สังเกตและเปิดโอกาสให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมด้วยการให้ผู้เรียนตั้งข้อสังเกต ซักถาม สรุปสิ่งที่ต้องปฏิบัติ สร้างข้อตกลงร่วมกัน รวมถึงปรับเปลี่ยนคำชี้แจงในเกณฑ์ประเมินให้เป็นภาษาของตนเอง หรือเพิ่มตัวอย่างประกอบคำอธิบายในเกณฑ์แต่ละข้อ

ขั้นตอนการตรวจสอบความพร้อมในการประเมินผล

โดยการสังเกต สอบถาม หรือให้ผู้เรียนทวนความ หากพบว่า ผู้เรียนยังเข้าใจคลาดเคลื่อน หรือไม่ชัดเจน ผู้สอนจำเป็นต้องให้ข้อมูลที่ถูกต้อง หรือให้ผู้เรียนศึกษาตัวอย่างที่เกี่ยวข้อง หรือให้ผู้เรียนได้ฝึกซ้อม/ทดลองดำเนินการตามขั้นตอนการประเมินผล

ด้านผู้เรียน : เน้นรายงานความก้าวหน้าในการเรียนรู้ของตนเอง เช่น ได้ทำสิ่งใดหรือขั้นตอนใดไปแล้วบ้าง ผลของการดำเนินการเป็นอย่างไร พบปัญหาอุปสรรคใดหรือไม่ อย่างไร ดำเนินการแก้ไขได้หรือไม่ อย่างไร ต้องการความช่วยเหลือหรือคำแนะนำจากอาจารย์ผู้สอนหรือไม่ อย่างไร มีแผนสำหรับดำเนินการต่อไปอย่างไร เป็นต้น นอกจากนี้ผู้เรียนยังต้องตรวจสอบผลงานของตนเองเทียบกับเกณฑ์การประเมินอย่างต่อเนื่อง หรือในบางกิจกรรมการเรียนรู้ อาจให้ผู้เรียนได้ตรวจสอบผลงานของเพื่อนเทียบกับเกณฑ์การประเมิน ซึ่งช่วยให้ผู้เรียนได้เปรียบเทียบผลงานของตนกับผู้อื่น เพื่อวางแผนต่อยอดหรือพัฒนางานของตนต่อไปได้

ขั้นตอนการสรุปประเด็นการเรียนรู้จากการประเมินผล

ภายหลังกิจกรรมการเรียนรู้และการประเมินผลเสร็จสิ้นลง อาจารย์ผู้สอนและผู้เรียนร่วมกันสะท้อนคิดการเรียนรู้ หรือถอดบทเรียนร่วมกัน เช่น องค์ความรู้ กระบวนการทางการคิด ทักษะ และคุณลักษณะที่ได้รับจากกิจกรรมประเมินผลการเรียนรู้แบบ Formative Assessment แนวทางการนำสิ่งที่ได้เรียนรู้ไปปรับใช้ในการเรียน การทำงาน หรืออยู่ร่วมกับผู้อื่นในสังคม เป็นต้น

เทคนิคการตั้งคำถาม

ทั้งรูปแบบคำถามปลายเปิดและปลายปิด โดยเป้าหมายของการตั้งคำถามมีหลายลักษณะ เช่น คำถามเพื่อกระตุ้นให้ผู้เรียนตื่นตัวที่จะเริ่มกิจกรรมการเรียนรู้ คำถามเพื่อให้ผู้เรียนแสดงความคิดเห็นโดยไม่มีคำตอบที่ถูกเพียงคำตอบเดียว คำถามเพื่อตรวจสอบภูมิหลังหรือประสบการณ์ของผู้เรียน คำถามเพื่อตรวจสอบความรู้ความจำหรือการดำเนินงานของผู้เรียน คำถามเพื่อวิเคราะห์และประเมินค่าสำหรับการแก้ไขปัญหา เป็นต้น โดยการตั้งคำถามของอาจารย์ผู้สอนเกิดขึ้นทั้งแบบ Synchronous และแบบ Asynchronous ทั้งนี้คำตอบที่ได้จากผู้เรียนช่วยให้อาจารย์ผู้สอนมีแนวทางปรับกิจกรรมการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับสภาพปัจจุบันของผู้เรียน

เทคนิคการสอบถาม

รูปแบบการสอบถามเพื่อติดตามความก้าวหน้าในการเรียนรู้ของผู้เรียน ได้แก่ การสอบถามทางวาจาหรือการพูดคุย การใช้แบบฟอร์มออนไลน์ต่างๆ การใช้ Chat ของ LINE App/ Meeting Chat ของโปรแกรม Microsoft Teams ทั้งเวลาในคาบเรียนและนอกคาบเรียน และทั้งในลักษณะกลุ่มและรายบุคคล ทั้งนี้ข้อมูลที่ได้จากผู้เรียนช่วยให้อาจารย์ผู้สอนมีแนวทางปรับกิจกรรมการเรียนรู้ให้สอดคล้องกับสภาพปัจจุบันของผู้เรียน

เทคนิคการระดมสมอง

โดยการมอบหมายให้ผู้เรียนร่วมกันอภิปรายประเด็นที่เกี่ยวข้องกับกิจกรรมการเรียนรู้หรือการดำเนินงานของกลุ่ม ซึ่งเป็นการมอบหมายทั้งเวลาในคาบเรียนและนอกคาบเรียน และเป็นการระดมสมองทั้งที่มีอาจารย์ผู้สอนอยู่ร่วมด้วยและผู้เรียนดำเนินการเองทั้งหมด เมื่อครบเวลาที่กำหนด อาจารย์ผู้สอนให้ผู้เรียนนำเสนอข้อมูล และให้ผู้เรียนร่วมกันสรุปองค์ความรู้ ในขณะที่อาจารย์ผู้สอนให้ข้อมูลป้อนกลับเกี่ยวกับการระดมสมองและเพิ่มเติมประเด็นสำคัญต่างๆ ให้ผู้เรียนเข้าใจ หรือมีแนวทางต่อยอดการเรียนรู้ของตนมากยิ่งขึ้น

เทคนิคการทดสอบ

ในเนื้อหาสาระที่ผู้เรียนได้เรียนรู้ในรายวิชา โดยกำหนดเกณฑ์การประเมินผล (Rubrics) ในการทดสอบ และชี้แจงวัตถุประสงค์ของการทดสอบอย่างชัดเจน ซึ่งเป็นการทดสอบจัดขึ้น ทั้งแบบ Synchronous และ แบบ Asynchronous ด้วยการใช้แอปพลิเคชันการเรียนรู้ต่าง ๆ เช่น

• Padlet (https://th.padlet.com)

• Quizizz (https://quizizz.com)

• Mentimeter (https://www.mentimeter.com)

• Microsoft Forms ( แอปพลิเคชันของ Microsoft 365 https://www.microsoft.com/th-th/microsoft-365/online-surveys-polls-quizzes)

• Google Forms ( แอปพลิเคชันของ Google https://workspace.google.com/intl/th/products/forms )

รวมถึงการใช้ Microsoft Teams ส่วนแชท ในการประชุม Teams (Meeting chat) และ กลุ่มย่อย (Channel)

เทคนิคการสังเกต

ร่วมกับเทคนิคการตั้งคำถามและเทคนิคการระดมสมอง เพื่อให้ได้ข้อมูลเกี่ยวกับความรู้สึกของผู้เรียน กระบวนการทำงานของผู้เรียน พฤติกรรมการเรียนรู้ของผู้เรียน ซึ่งข้อมูลที่ได้รับนี้ อาจารย์ผู้สอนนำมาสะท้อนให้ผู้เรียนได้ตระหนักรู้ และร่วมกันวางแผนสำหรับการต่อยอดหรือพัฒนาคุณลักษณะสำคัญของผู้เรียนต่อไป

เทคนิคการให้ข้อมูลป้อนกลับ

จัดขึ้นในแบบ Synchronous และแบบ Asynchronous ทั้งในคาบเรียนและนอกคาบเรียน โดยการให้ข้อมูลป้อนกลับของอาจารย์ผู้สอน ประกอบด้วย รายละเอียดเกี่ยวกับสิ่งที่ผู้เรียนทำได้ดี สิ่งที่ผู้เรียนจำเป็นต้องปรับปรุง/พัฒนา ข้อแสนอแนะที่เป็นรูปธรรมในการปรับปรุง/พัฒนา ตัวอย่างผลงาน (กรณีที่ผู้เรียนต้องการ) ข้อความสนับสนุนหรือให้กำลังใจ ทั้งนี้การปรับปรุง/พัฒนาตามข้อมูลป้อนกลับหรือไม่ เป็นการตัดสินใจของผู้เรียน โดยผู้เรียนสามารถพิจารณาตามข้อจำกัดและศักยภาพที่มีด้วยตนเอง โดยแจ้งให้อาจารย์ผู้สอนทราบและยอมรับในผลการตัดสินใจนั้น

เทคนิคการประเมินตนเอง

จัดขึ้นในแบบ Synchronous และแบบ Asynchronous โดยให้ผู้เรียนพิจารณาผลงานของตนเอง หรือระดับความรู้ความเข้าใจ กระบวนการทางการคิด ทักษะ หรือคุณลักษณะของตนเองเทียบกับแผนการดำเนินกิจกรรมที่วางไว้ หรือเทียบกับเกณฑ์การประเมินที่ได้ทำข้อตกลงร่วมกันระหว่างผู้เรียนกับอาจารย์ผู้สอน จากนั้นให้ผู้เรียนสรุปประเด็นความสำเร็จ ปัญหาอุปสรรค และแนวทางปรับปรุง/พัฒนาต่อไป ทั้งนี้การประเมินตนเองมักเกิดควบคู่กับการใช้เทคนิคการทดสอบ การสอบถาม หรือการสังเกต และมักมีการใช้เทคนิคการให้ข้อมูลป้อนกลับต่อท้ายการประเมินตนเอง

เทคนิคการประเมินโดยเพื่อน

จัดขึ้นในแบบ Synchronous และแบบ Asynchronous โดยมอบหมายให้ผู้เรียนได้พิจารณาผลงานของเพื่อนร่วมชั้นเรียนเทียบกับเกณฑ์การประเมินได้ทำข้อตกลงร่วมกันระหว่างผู้เรียนกับอาจารย์ผู้สอน ซึ่งผู้เรียนต้องตัดสินให้คะแนนเชิงตัวเลข และให้ข้อเสนอแนะเชิงบรรยายความ แก่ผลงานของเพื่อนที่ได้ประเมิน ทั้งนี้การประเมินโดยเพื่อนมีทั้งการประเมินผลงานกลุ่มและผลงานรายบุคคล ขึ้นอยู่กับวัตถุประสงค์ของรายวิชาที่กำหนดไว้ นอกจากนี้การประเมินโดยเพื่อนมักเกิดขึ้นก่อนการส่งผลงานฉบับสมบูรณ์ เพื่อเปิดโอกาสให้ผู้เรียนได้ปรับปรุง/พัฒนาผลงานให้เต็มความสามารถของแต่ละกลุ่ม/แต่ละบุคคลก่อน

เทคนิคการสะท้อนคิดการเรียนรู้

จัดขึ้นในแบบ Synchronous และแบบ Asynchronous และจัดขึ้นทั้งแบบกลุ่มและแบบรายบุคคล ซึ่งอาจารย์ผู้สอนสลับสับเปลี่ยนไปตามลักษณะกิจกรรมการเรียนรู้และความพร้อมของผู้เรียน เพื่อลดความซ้ำหรือภาระงานของผู้เรียน โดยประเด็นการสะท้อนคิดการเรียน ประกอบด้วย การสะท้อนคิดอย่างลึกซึ้งเกี่ยวกับกระบวนการ (Process) เนื้อหา (Content) และแนวคิดรวบยอดที่เกิดขึ้น (Premise)

เทคนิคการนำเสนอร่วมกับการถามตอบ

เมื่อให้ผู้เรียนรายงานความก้าวหน้า หรือนำเสนอผลงาน ผู้สอนหรือผู้เรียนจะตั้งคำถาม เพื่อให้ผู้นำเสนออธิบายขยายความข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับการนำเสนอเพิ่มเติม หรือแสดงความคิดเห็นเพิ่มเติม ซึ่งช่วยให้ผู้เรียนได้ทบทวนตรวจสอบตนเอง และได้ข้อมูลป้อนกลับหรือข้อเสนอแนะที่เป็นประโยชน์