SCHRIFTELIJK PWS VERSUS DOCUMENTAIRE
verschillen van een docu tov een schriftelijk PWS
Het begeleiden van een documentaire is heel leuk omdat de leerlingen vaak gemotiveerd zijn voor deze vorm en creatief bezig zijn. Het maakt het natuurlijk wel wat anders dan een geschreven werkstuk. Wat zijn de specifieke verschillen en hoe kan je daar begeleiding aan geven?
Hieronder behandelen we de volgende verschillen:
De planning
Grote valkuilen
Research voor een definitief filmplan: hoe bereik ik mensen voor interviews?
Apparatuur voor opname en montage
De beoordeling
de planning
De planning van het maken van een documentaire is op sommige punten wat anders dan een schriftelijk werk. Voor de kwaliteit maakt het veel uit om goed te plannen en die planning te halen. Het zorgt er bijvoorbeeld voor dat je belangrijke mensen voor de camera krijgt en een preview kan doen waarna je de definitieve versie van de documentaire maakt. We hebben voor de planning een aparte pagina gemaakt, zie de tabjes boven of klik op deze link.
grote valkuilen
Er zijn een aantal valkuilen waar je jouw leerlingen voor kunt behoeden die de kwaliteit van hun docu omhoog tilt.
De planning, zoals hierboven besproken. Door het traject in te kaderen met een aantal begeleidingsmomenten kan je een mooie balans creeeren tussen vrijheid en verantwoordelijkheid.
Bij het onderdeel 'Voorstel voor je docu': hebben de leerlingen een onderwerp waarvoor ze genoeg motivatie hebben? Hebben ze een onderzoeksvraag waar ze zelf graag een antwoord op willen vinden? Soms moeten leerlingen eraan wennen dat ze hierbij, vergeleken bij veel andere schoolopdrachten, veel vrijheid krijgen. En soms moeten ze er ook een tijdje op kauwen, komen ze er pas na een paar flinke brainstormsessies op.
Bij het onderdeel 'Opbouw en vormgeving': film is een beeldend medium. Toch denk je bij een documentaire al snel aan interviews. Bespreek dit bij hun 'Eerste opbouw van je docu'. Hebben ze ook gedacht aan andere creatieve vormen? Hebben ze de lijst van creatieve middelen bekeken?
Bij het onderdeel 'Definitief filmplan': mailen en wachten. Het is best spannend om mensen, zoals bij voorbeeld een deskundige, die je ook nog eens niet kent, te vragen of je hem of haar mag interviewen, en dan ook nog eens voor camera! Wat er veel gebeurt: leerlingen durven wel te mailen, horen vervolgens niets, en geven dan op. We hebben hiervoor een apart hoofdstukje gemaakt, zie hieronder.
Bij het tabje 'Filmen', onderdeel 'Shotlist': een veel voorkomende valkuil is het hebben van teveel 'talking heads': pratende hoofden. Je maakt een interview interessant door andere beelden door het interview 'heen te snijden': je plakt ze over het 'talking head' heen. Het maken van die beelden zet je op de shotlist en daar ruim je tijd voor in bij je bezoek. Het tijdschema bespreekt je met degene die je gaat interviewen, zodat die zich daarop kan voorbereiden.
research voor een definitief filmplan: hoe bereik ik mensen voor interviews?
Zoals bij het kopje Grote valkuilen al besproken, het bereiken van mensen die je wilt interviewen kan best spannend zijn. Op de pagina Definitief filmplan geven we onder het kopje 'Filmafspraak regelen' de leerlingen aan aantal handreikingen. Toch blijft het spannend, zeker voor de wat meer verlegen leerlingen, om af en toe door te pakken. Heb je gemaild, bel dan een paar dagen later als je nog niets gehoord hebt.
Onze ervaring is dat de verreweg meeste mensen het heel erg goed vinden dat leerlingen een documentaire aan het maken zijn over een onderwerp waar zij mee te maken hebben. Ze willen helpen waar ze kunnen. Maar ze hebben ook gewoon een baan en dit is niet hun prioriteit. Daarom verdwijnt die mail vaak weer onder de andere mail. Ook moeten ze het soms bespreken met hun organisatie, vooral omdat het opnames betreft. Dat kost dan weer tijd, soms vergeten ze dat dan, enz.
Wat hier helpt: hoe beter de mail is die wordt opgesteld, des te professioneler kom je over. Het refereren aan de mail bij het bellen versterkt dan nog eens het beeld van de leerling dat deze serieus bezig is.
apparatuur voor opname en montage
Een aantal tips wat betreft opnameaparatuur:
Over mobieltjes:
Veel mobieltjes hebben tegenwoordig een prachtige beeldkwaliteit. Een mobieltje heeft wel een paar lastige dingetjes:
Monteren op je mobiel is voor een documentaire heel lastig. Voor een lengte van een documentaire is het beeldscherm veel te klein.
Een deskundige interviewen met een mobieltje.. tja, je kan er wat gene voor hebben dat je met een mobieltje aankomt. Maar dit is helemaal aan de filmers zelf wat ze daarvan vinden!
Het geluid op een mobieltje is niet optimaal. Buiten hoor je al snel de wind. Je kunt het geluid op een ander mobieltje opnemen. Weet dan wel dat je het beeld en geluid in de montage gelijk moet gaan leggen. Dan kan een behoorlijke klus zijn als je meerdere opnames doet.
Vergeet niet horizontaal te filmen!
Over camera's:
Het is heel prettig om je camera goed te kennen. Zo zorg je ervoor dat je geen stress hebt over de techniek tijdens de opnames. Moeilijke instellingen, knopjes, moeilijke statieven, ze maken je zenuwachtig. Dat is zonde, want je bent daar om iets te leren en plezier te hebben.
Goed geluid is wel belangrijk. Een externe microfoon op de camera is wel aan te raden. Interne microfoons zijn minder goed en pakken bovendien vaak ook veel omgevingsgeluid.
Over montageaparatuur:
De montageprogramma's zijn tegenwoordig veel makkelijker in gebruik en leerlingen zijn er vaak enorm vaardig mee, komen er snel uit of pikken het snel op. Op de mac staat meestal wel iMovie dat beperkt is maar wat wel gebruikt wordt. Adobe heeft Adobe Premier Pro dat in de basis redelijk goed te doen is. Bij montage is het vervelend als je de hele tijd naar functies moet zoeken. Het overgrootte gedeelte van het monteren van een documentaire bestaat uit het uitkiezen van materiaal en dat zo achter elkaar zetten dat het verhaal goed over komt.
Je kunt monteren op een pc, Mac, laptops, en iPads, tablets. Die moeten wel genoeg ruimte hebben op de harde schijf en sterk genoeg zijn voor zo'n 200 minuten aan beeldmateriaal. Het is verstandig even de ICT afdeling van je school te raadplegen of jullie zulke computers hebben.
de beoordeling
De beoordeling is natuurlijk wat anders. We hebben er een aparte pagina aan besteedt. Ga naar de pagina Beoordeling of klik op deze link.