ประวัติความเป็นมาของอำเภอทองผาภูมิ :
แต่เดิมอำเภอทองผาภูมินั้นมีฐานะเป็น กิ่งอำเภอทองผาภูมิ ขึ้นกับอำเภอสังขละบุรี ต่อมาจึงได้มีการยกฐานะขึ้นมาเป็น อำเภอทองผาภูมิ ตามประกาศสำนักนายกรัฐมนตรีลงวันที่  20 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 ซึ่งในขณะเดียวกันอำเภอสังขละบุรีได้ถูกยุบลงเป็นกิ่งอำเภอสังขละบุรีอีกด้วย
ที่ตั้งและอาณาเขต :
อำเภอทองผาภูมิ  ตั้งอยู่ทางทิศเหนือของจังหวัด มีอาณาเขตติดต่อกับเขตการปกครองข้างเคียงดังต่อไปนี้
ทิศเหนือ             ติดกับ  อำเภออุ้มผาง (จังหวัดตาก) และ อำเภอสังขละบุรี
ทิศตะวันออก       ติดกับ  อำเภอบ้านไร่ (จังหวัดอุทัยธานี) และ อำเภอศรีสวัสดิ์
ทิศใต้                ติดกับ  อำเภอไทรโยค
ทิศตะวันตก         ติดกับ  เขตตะนาวศรี (ประเทศพม่า)
พื้นที่ : 3,655.171 ตารางกิโลเมตร
ประชากร : 58,908 คน (พ.ศ. 2557)
ความหนาแน่น : 16.11 คน / ตารางกิโลเมตร
การปกครองส่วนภูมิภาค : อำเภอทองผาภูมิ แบ่งพื้นที่การปกครองออกเป็น แบ่งพื้นที่การปกครองตามพระราชบัญญัติ ลักษณะปกครองท้องที่ออกเป็น 7 ตำบล  44 หมู่บ้าน
ที่ตั้ง : ที่ว่าการอำเภอทองผาภูมิ หมู่ที่ 1 ตำบลท่าขนุน อำเภอทองผาภูมิ จังหวัดกาญจนบุรี 71180 
โทรศัพท์ : 034-599745 
โทรสาร : 034-599745

ทองผาภูมิ ได้ชื่อว่าเป็นสวิตเซอร์แลนด์ของเมืองกาญจนบุรีเพราะทองผาภูมิล้อมรอบด้วยขุนเขาและทะเลหมอก โดยเฉพาะในช่วงหน้าฝนและหน้าหนาวหมอกจะหนาและมีทั่วไปหมด

ทองผาภูมินอกจากจะมีสถานที่ท่องเที่ยวตามธรรมชาติมากมาย ไม่ว่าจะเป็นภูเขา น้ำตก อุทยานแห่งชาติ แล้ว ทองผาภูมิยังเป็นอำเภอที่มีสวนผลไม้อร่อยๆ หลากหลายชนิดและราคายังไม่แพง เงาะทองผาภูมิอร่อยไม่แพ้เงาะโรงเรียนจากภาคใต้ เพราะหวาน ร่อน กรอบ และแห้ง ทุเรียนทองผาภูมิโดยเฉพาะหมอนทอง ก็มีรสชาติหวาน มัน อร่อย มังคุดและลองกองทองผาภูมิก็อร่อยมากเช่นเดียวกัน

นอกจากผลไม้แล้ว ในตลาดทองผาภูมิก็ยังมีปลาสดๆ จากเขื่อนวชิราลงกรณ์วางขายเต็มไปหมด และมีผักพื้นบ้านสดๆ จากสวนที่ชาวบ้านนำมาขายทุกเช้า

ทองผาภูมิอยู่ห่างจากกรุงเทพฯประมาณ 270 กิโลเมตร หรือห่างจากตัวเมืองกาญจนบุรีเพียง 120 กิโลเมตรเท่านั้น โดยขับรถมาทางน้ำตกไทรโยค ผ่านน้ำตกไทรโยคน้อย และน้ำตกไทรโยคใหญ่ ตามถนนหมายเลข 323 ไปจนถึงอำเภอทองผาภูมิ เราสามารถไปเที่ยวทองผาภูมิแบบไปเช้าเย็นกลับได้ ถนนจากตัวเมืองกาญจนบุรีไปยังทองผาภูมิดีและสวยมาก คดเคี้ยวขึ้นเขา สองข้างทางจะเป็นวิวภูเขาไปตลอดทาง

อำเภอทองผาภูมิ อำเภอที่ได้ชื่อว่าเป็น เมืองแห่งทะภูเขา จนได้รับการขนานนามว่าเป็น สวิสเซอร์แลนด์แห่ง เมืองกาญจนบุรี อำเภอทองผาภูมิเป็นสิ่งท้าทายให้นักเดินทางผู้ถวิลหาธรรมชาติและการผจญได้มาสัมผัส ธรรมชาติและความงดงามแห่งขุนเขาของที่นี่ เมืองแห่งหุบเขา ที่ อ.ทองผาภูมิ นอกจากนี้ การได้มาสัมผัสเรื่อง ราวของตำนานรัก อันยิ่งใหญ่ของป้าเกล็นกับเหมืองสมศักดิ์ แห่ง ต.ปิล๊อก ยังเป็นอีกมนต์เสน่ห์ที่เล่าขานถึง ตำนานอันทรงคุณค่าและมนต์ ขลังของเหมืองแห่งนี้กลายเป็นที่รู้จัก ของคนทุกสารทิศ ความสำคัญอีกอย่างหนึ่ง ของทองผาภูมิก็คืออำเภอแห่งนี้เมื่อ หลายสิบปีที่แล้วโด่งดังมากในฐานะ "เมืองเหมือง" โดยเฉพาะกับเหมือง ปิล๊อกนั้น ชื่อชั้นจัดอยู่ในระดับตำนานเลย ทีเดียว ส่วนสาเหตุที่ทองผาภูมิได้รับการขนานนามว่าเป็นหนึ่งในสวิส เมืองไทยก็เพราะอำเภอ นี้ตั้ง อยู่กลางขุนเขาที่ หลายรอบ ซึ่งท่ามกลางขุนเขาที่โอบล้อมนี่แหละทำให้อำเภอนี้ มีสภาพอากาศที่สุดโต่ง คือหน้าร้อนร้อนจัดหน้าหนาว หนาวยะเยือก หน้าฝนฝนตกชุก แต่นั่นก็ไม่ทำให้มนต์เสน่ห์ ของอำเภอแห่งนี้ดูด้อยค่าลงแต่อย่างใด นอกจากนี้ อำเภอทองผาภูมิมิมีแหล่งท่องเที่ยวประเภทธรรมชาติเป็น จำนวนมาก เช่น อุทยานแห่งชาติท่องผาภูมิ เหมืองปิล๊อก เขื่อนเขาแหลม น้ำตกผาตาดน้ำพุร้อนหินดาด เป็นต้น

วิวทองผาภูมิยามเช้า

ถ้าอยากเที่ยวแบบสบายๆ ชมทะเลหมอกยามเช้าก็อาจจะค้างคืนที่ทองผาภูมิ 1 คืน ตอนเช้าตื่นขึ้นมาชมทะเลหมอกและแช่น้ำแร่ ก่อนที่จะไปเที่ยวน้ำตก ภูเขาหรือสวนผลไม้ต่อไป

แหล่งท่องเที่ยวที่น่าสนใจในอำเภอทองผาภูมิ

จุดชมวิวเหมืองแร่ปิล๊อก (อบต.ปิล๊อก) อยู่ก่อนถึงที่ทำการอุทยานแห่งชาติทองผาภูมิประมาณ 9 กม.

http://www.pilok.go.th/

เหมืองแร่สมศักดิ์ หรือบ้านป้าเกลน ที่นี่ไว้ไปกินเค้ก และอาหารกลางวัน http://www.parglen.com

บ้านอีต่อง ชายแดนไทย-พม่า ที่นี่เราไปซื้อปูทะเลกัน งงล่ะสิ ว่าทำไมบนยอดเขามีปูทะเล

เจดีย์พระบรมสารีริกธาตุวัดเหมืองแร่ปิล๊อก (บริเวณหมู่บ้านอีต่อง)

เส้นทางเดินชมวิถีชีวิตและวัฒนธรรมพม่าหมู่บ้านอีต่อง (ติดต่อมัคคุเทศก์ท้องถิ่น ผู้ใหญ่ทินกร ทรายทอง เบอร์โทรศัพท์ 034-546661)

บริเวณจุดชมวิว กม.15 เส้นทางบ้านไร่-อีต่อง (ทางหลวงหมายเลข 3272) มีห้องน้ำและจุดกางเต๊นท์ไว้คอยบริการนักท่องเที่ยว

จุดชมวิวเนินช้างศึก (ฐานช้างศึก) หรือบางคนเรียก ยอดดอยปิล็อก บ้างก็เรียก ต่องปะแล เป็นฐาน ตชด. บริเวณจุดชมวิวเขาสูง (เนินช้างศึก) หมู่ที่ 1 บ้านอีต่อง ตำบลปิล๊อก (ระหว่างกิโลเมตรที่ 29-30) มีห้องน้ำและจุดกางเต๊นท์ไว้คอยบริการนักท่องเที่ยว สอบถามเพิ่มเติมได้ที่ กองร้อยตระเวนชายแดนที่ 135 โทร. 0 3459 9118

อุโมงค์เหมืองแร่ (เส้นทางเดียวกับเนินช้างศึก เลี้ยวขวาอีกประมาณ 50 เมตร)

เนินเสาธง ชมทัศนียภาพของประเทศพม่า

น้ำตกจ๊อกกระดิ่น น้ำตกขนาดเล็กแต่สูงเชียว น้ำใส ไหลเย็น

จุดชมวิวเนินกูดดอย (บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ)

จุดชมวิวเนินช้างเผือก (บริเวณที่ทำการอุทยานแห่งชาติทองผาภูมิ)

พระอาทิตย์ลับขอบฟ้าเหนือทะเลอันดามันที่เนินช้างศึก

ณ. บริเวณจุดชมวิวเนินช้างศึก ในช่วงทีทัศนวิสัยดีสามารถมองเห็นทะเลอันดามัน ฝั่งประเทศพม่าได้ และอาจได้เห็นพระอาทิตย์ลับขอบฟ้าเหนือทะเลอันดามันได้ แต่ในช่วงฤดูหนาวคงเห็นได้ยากหน่อย เพราะบรรยากาศโดยรอบจะปกคลุมไปด้วยหมอกบางๆตลอดเวลา ถึงแม้จะเป็นตอนกลางวันที่แดดแรงก็ตาม แต่ก็ทำให้ลืมไปชั่วขณะว่าอยู่เมืองกาญฯ นึกว่ายืนอยู่ยอดดอยแถวเชียงใหม่

เมืองกาญฯ ก็มีทะเลหมอก!!!

รับแสงอรุณยามเช้าจากฝั่งไทย สัมผัสอากาศหนาวเย็นสบายๆ และชมทะเลหมอกที่ปลกคลุมเหนือทิวเขาในฝั่งพม่า ผสมกับเสียงสวดมนต์ที่ลอยมาจากวัดในหมู่บ้านอีต่อง เบื้องล่างทำให้รู้สึกผ่อนคลายสบายๆไปอีกแบบ