แหล่งเรียนรู้ ป่าชายเลนชุมชนบ้านแหลมฉบัง

(ศูนย์การเรียนรู้และการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติป่าชายเลน)

ประวัติความเป็นมา

ด้วยจิตอาสามุ่งมั่นอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติป่าชายเลนจากปัญหาที่พบ จ่าเอกอภิวิชญ์ นวลแก้ว เรียนรู้ ประยุกต์ใช้ความรู้ร่วมสร้างจิตสำนึกให้ชุมชนได้ร่วมกันพัฒนาระบบนิเวศน์ของชุมชนในรูปแบบต่าง ๆ อาทิ การใช้ธรรมชาติ บำบัดน้ำในคลองให้สะอาด การปลูกป่าชายเลน สร้างอาชีพและรายได้ให้ชุมชน รวมทั้ง จัดทำหลักสูตร เปิดศูนย์เรียนรู้สิ่งแวดล้อม สร้างแรงบันดาลใจ ร่วมคิดร่วมทำ

การที่จ่าเอกอภิวิขญ์ นวลแก้ว ได้นำความรู้ ความสามารถด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ชุมชนกับการอนุรักษ์ป่าชายเลน) ที่ตนเองได้รับการถ่ายทอด ศึกษาค้นคว้า ฝึกจนประสบความสำเร็จปลูกจิตสำนึกให้ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน เป็นประโยชน์โดยรวมแก่สังคม ปลูกจิตสำนึกให้ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน และทำให้ป่าชายเลนเป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชน

ตำแหน่งที่ตั้ง : ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลนครแหลมฉบัง หมู่ 3 ชุมชนบ้านแหลมฉบัง ตำบลทุ่งสุขลา อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี

การเดินทาง : ออกจากเทศบาลนครแหลมฉบัง ไปทางชุมชนบ้านแหลมฉบัง 3 กิโลเมตร เข้าทางวัดแหลมฉบังเก่า อยู่อาคารศูนย์เรียนรู้ป่าชายเลน

ความสัมพันธ์ของชุมชนกับการส่งเสริมความยั่งยืนของแหล่งเรียนรู้

ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน เป็นประโยชน์โดยรวมแก่สังคม ปลูกจิตสำนึกให้ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน และทำให้ป่าชายเลนเป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชน และกศน.ตำบลทุ่งสุขลา ก็ได้นำนักนักศึกมาทำกิจกรรมในแหล่งเรียนรู้ เพื่อเรียนรู้และปลูกจิตสำนึกในการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ป่าชายเลนร่วมกับชุมชน

ป่าชายเลนเป็นกลุ่มสังคมพืชซึ่งขึ้นอยู่ในเขตน้ำลงต่ำสุดและน้ำขึ้นสูงสุด บริเวณตีนเขา อีกความหมายหนึ่ง หมายถึง สังคมพืชที่ประกอบด้วยพันธุ์ไม้หลายชนิดหลายตระกูล และเป็นพวกที่มีใบเขียวตลอดปี (evergreen species) ซึ่งมีลักษณะทางสรีรวิทยาและความต้องการสิ่งแวดล้อมที่คล้ายกัน ซึ่งส่วนใหญ่ประกอบด้วยพันธุ์ไม้สกุลโกงกาง (Rhizophora spp.) เป็นไม้สำคัญและมีไม้ตระกูลอื่นบ้าง

ได้มีการค้นพบป่าประเภทนี้มาตั้งแต่เมื่อโคลัมบัส เดินทางมาบริเวณชายฝั่งตะวันตกของเกาะคิวบา

ต่อมา เซอร์ วอลเตอร์ เรลห์ ได้พบป่าชนิดเดียวกันนี้อยู่บริเวณปากแม่น้ำในตรินิแดดและเกียนา

คำว่า "mangrove" เป็นคำจากภาษาโปรตุเกสคำว่า "mangue" ซึ่งหมายถึงกลุ่มสังคมพืชที่ขึ้นอยู่ตามชายฝั่งทะเลดินเลน และใช้กันแพร่หลายในประเทศแถบลาตินอเมริกา ส่วนประเทศอื่น ๆ ก็ใช้เรียกตามภาษาของตัวเอง เช่น ประเทศมาเลเซียใช้คำว่า "manggi-manggi" ประเทศที่ใช้ภาษาฝรั่งเศสเรียกป่าชายเลนว่า "mangrove" ส่วนภาษาไทยเรียกป่าชนิดนี้ว่า "ป่าชายเลน" หรือ "ป่าโกงกาง"

บริเวณที่พบป่าชายเลนโดยทั่วไป คือตามชายฝั่ง ทะเล บริเวณปากน้ำ อ่าว ทะเลสาบ และเกาะ ซึ่งเป็นบริเวณที่น้ำทะเลท่วมถึงของประเทศ ในแถบภูมิภาคเขตร้อน ส่วนเขตเหนือหรือใต้เขตร้อน จะพบป่าชายเลนอยู่บ้างแต่ไม่มาก โดยพื้นที่ที่พบป่าชายเลน เช่น ในกลุ่มประเทศของภูมิภาคเอเชีย ตะวันออกเฉียงใต้ โดยเฉพาะในประเทศอินโดนีเซีย มาเลเซีย พม่า ไทย เป็นต้น

ประวัติความเป็นมา

ด้วยจิตอาสามุ่งมั่นอนุรักษ์และฟื้นฟูทรัพยากรธรรมชาติป่าชายเลนจากปัญหาที่พบ จ่าเอกอภิวิชญ์ นวลแก้ว เรียนรู้ ประยุกต์ใช้ความรู้ร่วมสร้างจิตสำนึกให้ชุมชนได้ร่วมกันพัฒนาระบบนิเวศน์ของชุมชนในรูปแบบต่าง ๆ อาทิ การใช้ธรรมชาติ บำบัดน้ำในคลองให้สะอาด การปลูกป่าชายเลน สร้างอาชีพและรายได้ให้ชุมชน รวมทั้ง จัดทำหลักสูตร เปิดศูนย์เรียนรู้สิ่งแวดล้อม สร้างแรงบันดาลใจ ร่วมคิดร่วมทำ การที่จ่าเอกอภิวิขญ์ นวลแก้ว ได้นำความรู้ ความสามารถด้านการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม (ชุมชนกับการอนุรักษ์ป่าชายเลน) ที่ตนเองได้รับการถ่ายทอด ศึกษาค้นคว้า ฝึกจนประสบความสำเร็จปลูกจิตสำนึกให้ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน เป็นประโยชน์โดยรวมแก่สังคม ปลูกจิตสำนึกให้ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน และทำให้ป่าชายเลนเป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชน

ตำแหน่งที่ตั้ง : ตั้งอยู่ในเขตเทศบาลนครแหลมฉบัง หมู่ 3 ชุมชนบ้านแหลมฉบัง ตำบลทุ่งสุขลา อำเภอศรีราชา จังหวัดชลบุรี

การเดินทาง : ออกจากเทศบาลนครแหลมฉบัง ไปทางชุมชนบ้านแหลมฉบัง 3 กิโลเมตร เข้าทางวัดแหลมฉบังเก่า อยู่อาคารศูนย์เรียนรู้ป่าชายเลน

ความสัมพันธ์ของชุมชนกับการส่งเสริมความยั่งยืนของแหล่งเรียนรู้

ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน เป็นประโยชน์โดยรวมแก่สังคม ปลูกจิตสำนึกให้ประชาชนในพื้นที่ได้มีส่วนร่วมในการดูแลรักษาป่า รวมทั้งให้ชุมชนอยู่ร่วมกับป่าในเชิงอนุรักษ์ป่าอย่างยั่งยืน และทำให้ป่าชายเลนเป็นแหล่งเรียนรู้ในชุมชน และกศน.ตำบลทุ่งสุขลา ก็ได้นำนักนักศึกมาทำกิจกรรมในแหล่งเรียนรู้ เพื่อเรียนรู้และปลูกจิตสำนึกในการมีส่วนร่วมในการอนุรักษ์ป่าชายเลนร่วมกับชุมชน