กิจกรรมทำกระเป๋าหนังเพื่อประกอบอาชีพ
ปัจจุบันธุรกิจที่ทำจากหนังสัตว์มีมากมายหลายชนิดนอกจากเฟอร์นิเจอร์ เช่น กระเป๋าถือของผู้หญิง กระเป๋าใส่ธนบัตรของผู้ชาย กระเป๋าใส่เอกสาร กระเป๋าใส่เศษสตางค์ พวงกุญแจ ส่วนหนึ่งขายในประเทศอีกส่วนส่งขายยังต่างประเทศ ผลิตภัณฑ์เครื่องหนังที่มีคุณภาพ ราคาแพง มักจะทำจากหนังนำเข้า เพราะไร้ลอยขีดข่วน เนื่องจากงานกระเป๋าหนังทำมือเป็นงานละเอียดผู้ที่สนใจทำงานกระเป๋าหนังทำมือ จึงจำเป็นต้องมีความอดทน และความประณีต อาศัยการฝึกฝนจนเกิดความชำนาญในการทำงาน จึงจะทำกระเป๋าหนังทำมือได้สวยงาม และรวดเร็ว เมื่อมีพื้นฐานการเย็บกระเป๋าหนังแล้ว สามารถนำความรู้ในงานทำกระเป๋าหนังไปสร้างสรรค์ชิ้นงานได้อีกหลากหลายรูปแบบ อาทิ ซองใส่นามบัตร ซองใส่โทรศัพท์ พวงกุญแจ สร้อยคอ สร้อยข้อมือ ตุ้มหู เข็มขัด จากหนัง สามารถนำไปใช้ในครัวเรือนหรือเป็นสินค้าจำหน่ายได้
ปัจจุบันธุรกิจที่ทำจากหนังสัตว์มีมากมายหลายชนิดนอกจากเฟอร์นิเจอร์ เช่น กระเป๋าถือของผู้หญิง กระเป๋าใส่ธนบัตรของผู้ชาย กระเป๋าใส่เอกสาร กระเป๋าใส่เศษสตางค์ พวงกุญแจ ส่วนหนึ่งขายในประเทศอีกส่วนส่งขายยังต่างประเทศ ผลิตภัณฑ์เครื่องหนังที่มีคุณภาพ ราคาแพง มักจะทำจากหนังนำเข้า เพราะไร้ลอยขีดข่วน เนื่องจากงานกระเป๋าหนังทำมือเป็นงานละเอียดผู้ที่สนใจทำงานกระเป๋าหนังทำมือ จึงจำเป็นต้องมีความอดทน และความประณีต อาศัยการฝึกฝนจนเกิดความชำนาญในการทำงาน จึงจะทำกระเป๋าหนังทำมือได้สวยงาม และรวดเร็ว เมื่อมีพื้นฐานการเย็บกระเป๋าหนังแล้ว สามารถนำความรู้ในงานทำกระเป๋าหนังไปสร้างสรรค์ชิ้นงานได้อีกหลากหลายรูปแบบ อาทิ ซองใส่นามบัตร ซองใส่โทรศัพท์ พวงกุญแจ สร้อยคอ สร้อยข้อมือ ตุ้มหู เข็มขัด จากหนัง สามารถนำไปใช้ในครัวเรือนหรือเป็นสินค้าจำหน่ายได้
วัสดุ / อุปกรณ์
วัสดุ / อุปกรณ์
1.เครื่องมือตอกลาย
1.เครื่องมือตอกลาย
2.เหล็กดุนและเหล็กตอก
2.เหล็กดุนและเหล็กตอก
3.ค้อนสลัก
3.ค้อนสลัก
4.กรรไกร
4.กรรไกร
5.สิ่วสลัก
5.สิ่วสลัก
6.สิ่วเจาะ
6.สิ่วเจาะ
7.เหล็กเจาะรู หนัง
7.เหล็กเจาะรู หนัง
8.สีย้อมหนัง
8.สีย้อมหนัง
9.เข็ม
9.เข็ม
10.หนังเส้น
10.หนังเส้น
11.ผ้าซับ
11.ผ้าซับ
12.น้ำยาขัดเงา และกาวหนัง
12.น้ำยาขัดเงา และกาวหนัง
ขั้นตอนการทำ
ขั้นตอนการทำ
1.ออกแบบรูปทรงกระเป๋าลงในกระดาษตามต้องการ แล้วลอกแบบลงบนแผ่นหนัง
1.ออกแบบรูปทรงกระเป๋าลงในกระดาษตามต้องการ แล้วลอกแบบลงบนแผ่นหนัง
2.ใช้มีดหรือกรรไกรตัดริมหนังให้เท่ากับแบบที่ลอกไว้
2.ใช้มีดหรือกรรไกรตัดริมหนังให้เท่ากับแบบที่ลอกไว้
3.ใช้สำลีชุบน้ำลูบบนผิวของหนังให้ทั่ว เพื่อให้หนังอิ่มตัว สะดวกในการดุนหรือสลักลวดลาย
3.ใช้สำลีชุบน้ำลูบบนผิวของหนังให้ทั่ว เพื่อให้หนังอิ่มตัว สะดวกในการดุนหรือสลักลวดลาย
4.ออกแบบลวดลายแล้วลอกลงผืนหนังที่ตัดเป็นรูปทรงกระเป๋า ซึ่งจะเลือกใช้วิธีก๊อบปี้หรือเขียนให้เหมือนแบบก็ได้ 5.สลักหรือดุนลวดลายไปตามลายที่ลอกไว้ ซึ่งลายที่สลักจะสวยงามหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับทักษะและความชำนาญ ขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่สำคัญ เพราะถ้าสลักลายไม่สวย จะทำให้การลงสีหรือย้อมสีไม่สวยงาม ดังนั้น จึงควรระมัดระวังให้มาก แต่ในปัจจุบันนี้ มีเครื่องมือที่ใช้ตอกลาย ซึ่งจะลดความยุ่งยากได้มาก โดยจะต้องออกแบบให้ดีว่าจะมีลายอะไร ตรงไหนบ้าง เพื่อความสวยงาม
4.ออกแบบลวดลายแล้วลอกลงผืนหนังที่ตัดเป็นรูปทรงกระเป๋า ซึ่งจะเลือกใช้วิธีก๊อบปี้หรือเขียนให้เหมือนแบบก็ได้ 5.สลักหรือดุนลวดลายไปตามลายที่ลอกไว้ ซึ่งลายที่สลักจะสวยงามหรือไม่ก็ขึ้นอยู่กับทักษะและความชำนาญ ขั้นตอนนี้เป็นขั้นตอนที่สำคัญ เพราะถ้าสลักลายไม่สวย จะทำให้การลงสีหรือย้อมสีไม่สวยงาม ดังนั้น จึงควรระมัดระวังให้มาก แต่ในปัจจุบันนี้ มีเครื่องมือที่ใช้ตอกลาย ซึ่งจะลดความยุ่งยากได้มาก โดยจะต้องออกแบบให้ดีว่าจะมีลายอะไร ตรงไหนบ้าง เพื่อความสวยงาม
6.หลังจากสลักหรือดุนลายเรียบร้อยแล้ว ใช้สำลีชุบสีอ่อนซึ่งเป็นสีพื้นทาบนหนังให้ทั่ว แล้วใช้สีเข้มทับลงไป โดยใช้สำลีแตะเบาๆ บนลวดลาย ระวังอย่าให้สีตกลงไปในร่องลาย เพราะจะทำให้ลายไม่เด่น ดังนั้น ขั้นตอนการลงสีจึงเป็นขั้นตอนที่สำคัญมาก ผู้ที่จะทำงานอาชีพนี้ จึงควรเป็นคนช่างสังเกตและทำบ่อย ๆ จะได้เกิดทักษะความชำนาญ
6.หลังจากสลักหรือดุนลายเรียบร้อยแล้ว ใช้สำลีชุบสีอ่อนซึ่งเป็นสีพื้นทาบนหนังให้ทั่ว แล้วใช้สีเข้มทับลงไป โดยใช้สำลีแตะเบาๆ บนลวดลาย ระวังอย่าให้สีตกลงไปในร่องลาย เพราะจะทำให้ลายไม่เด่น ดังนั้น ขั้นตอนการลงสีจึงเป็นขั้นตอนที่สำคัญมาก ผู้ที่จะทำงานอาชีพนี้ จึงควรเป็นคนช่างสังเกตและทำบ่อย ๆ จะได้เกิดทักษะความชำนาญ
7.ในกรณีที่ใช้เครื่องมือตอกลาย ควรลงสีก่อนตอก
7.ในกรณีที่ใช้เครื่องมือตอกลาย ควรลงสีก่อนตอก
8. หลังจากลงสีเรียบร้อยแล้ว นำไปตากให้สีแห้ง จากนั้นใช้สำลีชุบน้ำมันขัดเงาทา ให้ทั่ว จะทำให้หนังเป็นเงางาม และยังช่วยให้สีและหนังทนทาน
8. หลังจากลงสีเรียบร้อยแล้ว นำไปตากให้สีแห้ง จากนั้นใช้สำลีชุบน้ำมันขัดเงาทา ให้ทั่ว จะทำให้หนังเป็นเงางาม และยังช่วยให้สีและหนังทนทาน
9.เย็บขอบ โดยมีหนังชิ้นเล็กกุ้นรอบๆ ซึ่งขั้นตอนนี้ต้องมีจักรใหญ่สำหรับเย็บหนังอีก 1 ตัว หรืออาจใช้วิธีถักด้วยหนังเส้นสำหรับเย็บโดยเฉพาะ ซึ่งเป็นเส้นบางๆ โดยร้อยไปตามรูที่เจาะไว้
9.เย็บขอบ โดยมีหนังชิ้นเล็กกุ้นรอบๆ ซึ่งขั้นตอนนี้ต้องมีจักรใหญ่สำหรับเย็บหนังอีก 1 ตัว หรืออาจใช้วิธีถักด้วยหนังเส้นสำหรับเย็บโดยเฉพาะ ซึ่งเป็นเส้นบางๆ โดยร้อยไปตามรูที่เจาะไว้
ติดต่อ : นางสมลักษณ์ เชาวน์สินธุ์ วิทยากร โทร. 092-5946535
ผู้บันทึกข้อมูล : นางสาวภัทร์สินี สุขจันทร์เทาะ ครู กศน.ตำบล