ความเป็นมา

การปลูกถั่วลิสงในเขตพื้นที่ตำบลเมืองมาย ซึ้งเป็นอาชีพหลักของเกษตรกร ด้วยถั่วลิสงสามารถปลูกทั้งในสภาพไร่และสภาพหลังนาได้ ในฤดูฝนเกษตรกรจะปลูกในสภาพไร่ ส่วนในฤดูแล้งจะปลูกในพื้นที่สภาพนา แต่ในการปลูกของเกษตรกรพบว่ามีปัญหาที่สำคัญ ได้แก่ พันธุ์ที่ใช้ปนหรือเมล็ดพันธุ์ไม่บริสุทธิ์ ปัญหาเมล็ดลีบ

นอกจากนี้ ยังพบว่าเกษตรกรเน้นการขายถั่วลิสงแบบฝักสด เนื่องจากสามารถจำหน่ายได้ง่าย ตลาดมีความต้องการสูง ส่วนการขายถั่วลิสงแบบฝักแห้งจะมีปริมาณที่น้อย เนื่องจากเกษตรกรต้องนำไปตากเพื่อลดความชื้น ซึ่งเป็นการเพิ่มความยุ่งยากให้แก่เกษตรกร ทำให้เกิดการขาดแคลนเมล็ดพันธุ์

การแปรรูปถั่วลิสง

กลุ่มวิสาหกิจชุมชนถั่วคั่วทราย เริ่มจากแม่บ้านเกษตรกรบ้านหนองโน ได้ปลูกถั่วลิสงเป็นอาชีพเสริมในฤดูแล้งและมีการปลูกกันในปริมาณมาก ทำให้เกิดปัญหาการจำหน่ายผลผลิต เมื่อผลผลิตมีมากพ่อค้าคนกลางที่เข้ามารับซื้อก็จะกดราคา ยังผลให้ไม่คุ้มกับการลงทุนของเกษตรกร

จากปัญหาดังกล่าวกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร จึงนำเอาถั่วลิสงมาทดลองคั่วและจำหน่ายภายในหมู่บ้านเป็นรายได้เสริม ผลปรากฏว่าได้รับความสนใจจากผู้บริโภคเป็นอย่างมาก ผลิตเท่าไหร่ขายได้หมด ต่อมาเจ้าหน้าที่หน่วยราชการเข้ามาสนับสนุนให้นำถั่วลิสงไปแปรรูปเพื่อเพิ่มมูลค่า และจัดหาตลาดให้กลุ่มไปจำหน่าย เป็นอาชีพเสริมเพิ่มรายได้ให้กับครอบครัว และเป็นการแก้ไขปัญหาผลผลิตล้นตลาด โดยดูแลและให้คำแนะนำอย่างใกล้ชิด

ปัจจุบันกลุ่มได้เติบโตขึ้นไปอย่างรวดเร็ว มีการพัฒนาระบบการผลิตที่มีความทันสมัย ถูกสุขลักษณะ ด้วยการนำเทคโนโลยีที่ทันสมัยมาใช้ในการผลิต ทำให้หน่วยงานต่าง ๆ ทั้งภาครัฐและเอกชนให้ความสนใจและเห็นความสำคัญในการส่งเสริมอาชีพให้กับเกษตรกร ต่างได้เข้ามาส่งเสริมสนับสนุนเพิ่มเติม ทำให้ผลผลิตจากถั่วลิสงของกลุ่มมีการพัฒนาในหลากหลายรูปแบบ เช่น ถั่วคั่วทราย ถั่วทอดสมุนไพร เพื่อตอบสนองความต้องการของผู้บริโภค

การปลูกถั่วลิสงในพื้นที่ บ้านไผ่ทอง บ้านไผ่งาม บ้านไผ่แพะ บ้านนางาม และบ้านนาไหม้

ผลิตภัณฑ์ข้าวก่ำ

สำหรับผลิตภัณฑ์ข้าวก่ำ ซึ่งเป็นผลิตภัณฑ์ที่เป็นที่นิยม และมีชื่อเสียงในเขตพื้นที่ตำบลเมืองมาย เป็นผลิตภัณฑ์ของกลุ่มอาชีพบ้านแม่เบิน ข้าก่ำหรือข้าวเหนียวดำหรือข้าวสีนิล คือข้าวสายพันธ์ุข้าวเหนียวที่มีสีแดงอมม่วงโดยธรรมชาติ โดยมีคุณประโยชน์ ในข้าวก่ำมีสารที่เรียกว่า OPC ( Oligomeric Proanthocyanidins ) สารต้านอนุมูลอิสระที่ได้จากธรรมชาติ สาร OPC พบมากในส่วนของผิวและเมล็ดของผลไม้พวกองุ่น บลูเบอรี่ พลัมและเปลือกสน โดยเฉพาะในเมล็ดองุ่น สาร OPC ที่พบในข้าวก่ำเป็นสารชนิดเดียวกับที่สกัดได้จากองุ่นดำและองุ่นแดง เปลือกสน เป็น Superantioxidant มีประสิทธิภาพมากกว่าวิตามินซีและวิตามินอี มากกว่า antioxidant ที่มีในผักและผลไม้ คุณประโยชน์ของสาร OPC ได้แก่ ⇓

• OPC จะช่วยยับยั้งการเกาะตัวของคอเลสเตอรอล ( Cholesterol ) ที่ผนังหลอดเลือดจึงป้องกันหลอดเลือดอุดตัน ช่วยให้โลหิตหมุนเวียนได้ดีลดความเสี่ยงของโรคหัวใจ
• OPC ช่วยป้องกันการเสื่่อมของดวงตา ปกป้องอาการเสื่อมของดวงตาจากเบาหวาน ป้องกันจอประสาทตาเสื่อม
• ป้องกันสมองเสื่อม
• ปกป้องผิวจากรังสี UV ป้องกันการเสื่อมสภาพของผิวและริ้วรอย

จากประโยชน์ข้าวก่ำ จึงมีผู้นิยมบริโภค และด้วยทรัพยากรแร่ธาตุในดินในพื้นที่ที่มีมาก ทำให้ข้าวก่ำบ้านแม่เบินมีความพิเศษ หอม อร่อย และปลอดสารพิษ