๕.ชื่อภูมิปัญญา/แหล่งเรียนรู้: ศูนย์เรียนรู้ไร่นาสวนผสม

ประเภทภูมิปัญญาท้องถิ่น: “ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับการดำรงชีวิตตามสภาพแวดล้อมตามธรรมชาติ”

โทรศัพท์ : ๐๘๑๕๕๖๕๖๗๙

ข้อมูลการติดต่อ: นายสวิง วุฒิ ม.๒ ต.แม่หล่าย อ.เมือง จ.แพร่

เนื้อหา:

ความเป็นมาของศูนย์เรียนรู้ไร่นาสวนผสม

ศูนย์เรียนรู้ไร่นาสวนผสม ของคุณลุงสวิง วุฒิ ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนพฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๑ ซึ่งก่อนหน้าที่จะมาทำไร่นาสวนผสมนั้น คุณลุงเคยทำนาปีละ ๑ ครั้ง หลังจากนั้นก็ปล่อยให้ที่นารกร้างว่างเปล่าไม่ได้ทำอะไร วันหนึ่งได้ดูรายการโทรทัศน์ เรื่องโครงการ พระราชดำริ ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว (เดินตามรอยพ่อ) จึงรู้สึกสนใจเกิดเป็นแรงบันดาลใจจากแนวพระราชดำริขององค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ซึ่งพระองค์ทรงชี้นำแนวทางแบบพอเพียง พออยู่ พอกิน มีใช้ และหลังจากนั้น ลุงสวิง วุฒิ จึงเริ่มคิดและลงมือทำโดยเริ่มจากสิ่งที่มีอยู่ในพื้นที่แล้วค่อยๆขยายกิจกรรมจนกลายเป็นศูนย์เรียนรู้ไร่นาสวนผสมดั่งปัจจุบัน

กิจกรรมในศูนย์เรียนรู้ไร่นาสวนผสม

แบ่งพื้นที่ศูนย์เรียนรู้ไร่นาสวนผสม เป็น ๔ ส่วน ดังนี้

๑.พื้นที่สำหรับเก็บน้ำไว้ใช้ในฤดูแล้ง ซึ่งนอกจากจะเป็นแหล่งน้ำไว้ใช้ในครัวเรือนและใช้ในการทำการเกษตรในพื้นที่แล้วยังใช้แหล่งน้ำนี้สำหรับการเลี้ยงปลา เลี้ยงกุ้งฝอยด้วย หลังจากเหลือรับประทานก็นำไปขายเพื่อเป็นรายได้เสริมให้กับครอบครัว

๒.พื้นที่สำหรับการเลี้ยงสัตว์ ได้แก่ การเลี้ยงหมู เลี้ยงกบในบ่อซีเมนต์ เลี้ยงไก่ไข่ และการเลี้ยงไก่เนื้อบนบ่อปลาโดยให้มูลไก่เป็นอาหารแก่ปลาโดยใช้วิถีอินทรีย์

๓.พื้นที่สำหรับการทำนาปลูกข้าวด้วยวิถีอินทรีย์เพื่อรับประทานเอง หากเหลือจากรับประทานเองก็นำไปขายเป็นรายได้เสริม

๔.พื้นที่สำหรับการปลูกพืชผักสวนครัว ส่วนใหญ่ได้แก่ ผักบุ้ง ตำลึง ผักปัง ถั่วฝักยาว ฝักเขียว พริก กระเพรา ตะไคร้ บวบ แตงกวา แตงล้าน และปลูกไม้ผล บริเวณรอบๆบ่อน้ำ ได้แก่ กล้วย มะม่วง ขนุน พุทรา ชมพู่ มะละกอ ลางสาด ลองกอง ฝรั่ง มะพร้าว เป็นต้น

สิ่งที่ได้รับจากศูนย์เรียนรู้ไร่นาสวนผสม

๑.สุขอย่างพอดี ด้วยวิถีพอเพียง : พออยู่ พอกิน พอใช้ ความสุขที่เราสร้างได้

๒.วามสุขจากการเป็นเจ้านายตัวเอง และได้ออกกำลังกายจากการทำสวน ทำนา ทำไร่

๓.ปลูกในสิ่งที่กิน กินในสิ่งที่ปลูก ลดรายจ่าย เพิ่มรายได้ ประหยัดและปลอดภัยโดยไม่ต้องใช้สารเคมี