๗.ชื่อภูมิปัญญา/แหล่งเรียนรู้: ศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นวัดแม่หล่าย

ประเภทภูมิปัญญาท้องถิ่น: “ภูมิปัญญาที่เกี่ยวกับความเชื่อและศาสนา”

โทรศัพท์ : -

ข้อมูลการติดต่อ: วัดแม่หล่าย ม.๖ ต.แม่หล่าย อ.เมือง จ.แพร่

เนื้อหา:

ความเป็นมาของศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นวัดแม่หล่าย

ศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นวัดแม่หล่าย ก่อตั้งขึ้น เมื่อวันที่ ๑๙ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๕๐ โดยการรวมกลุ่มกันของกลุ่มผู้สูงอายุที่รักษ์ในวัฒนธรรม ภูมิปัญญาท้องถิ่นในชุมชนบ้านเกิดของตน ร่วมกันรวบรวมบันทึกเรื่องราวที่เกี่ยวกับวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นจากอดีตถึงปัจจุบันของชุมชนแม่หล่าย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อรักษาขนบธรรมเนียมประเพณีพื้นบ้าน สืบทอดสืบสาน และส่งเสริมการเรียนรู้ของวัฒนธรรมประเพณีพื้นบ้านแก่เยาวชนรุ่นหลัง เพื่ออนุรักษ์วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นที่บรรพบุรุษได้สร้างสรรค์ผนวกไว้ซึ่งข้อคิด คติธรรม ในการดำเนินชีวิตแก่รุ่นลูกรุ่นหลานสืบไป

กิจกรรมในศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นวัดแม่หล่าย

วัดแม่หล่าย ถือเป็นวัดเก่าแก่ของตำบลแม่หล่าย มีอายุไม่น้อยกว่า ๒๐๐ ปี ที่มีทั้งประวัติศาสตร์และเรื่องราวมากมาย อีกทั้งยังเป็นที่ตั้งศูนย์เรียนรู้วัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นของชุมชนแม่หล่าย โดยมีกิจกรรมภายในศูนย์ซึ่งผู้สูงอายุได้รวมกลุ่มกันทำกิจกรรมร่วมกันหลากหลายด้าน เช่น กลุ่มทำตะแหล๋วหลวง ซึ่งตะแหล๋วหลวง นิยมใช้ในงานศพโดยมีความเชื่อว่าก่อนที่จะทำการฌาปนกิจศพ ญาติพี่น้องจะต้องลอดตะแหล๋วหลวงและนำไปเผาพร้อมกับศพเพื่อเอาสิ่งชั่วร้ายออกจากตัว และยังช่วยป้องกันสิ่งชั่วร้าย ภูตผี ปีศาจ ด้วย

นอกจากนี้ ยังมีการรวมกลุ่มของผู้สูงอายุในชุมชนแม่หล่ายจัดตั้งกลุ่มคุณธรรมและจริยธรรม

กลุ่มวัฒนธรรม กลุ่มพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน กลุ่มสารสนเทศ และห้องสมุด เพื่อถ่ายทอดองค์ความรู้ด้านวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นแก่คนในชุมชนแม่หล่ายอีกด้วย

วัสดุอุปกรณ์การทำตะแหล๋วหลวง

๑.ไม้ไผ่สีสุก

๒.มีด(ขนาดใหญ่สำหรับผ่าไม้)

๓.หญ้าคา (เป็นความเชื่อของคนโบราณที่อยากให้เกิดความกลมเกลียว สามัคคี จึงนำหญ้าคามาพันเป็นเกลียว)

วิธีการทำตะแหล๋วหลวง

๑.นำกระบอกไม้ไผ่มาผ่าเป็นซี่เล็กๆ

๒.เหลาไม้ไผ่ให้บาง เพื่อนำมาสาน

๓.สานโดยวางทับกันเป็น ๗ ชั้น มีลักษณะคล้ายรูปดาว

๔.นำเชือกฟางมัดแต่ละมุมของตะแหล๋วหลวง

๕.เก็บรายละเอียดให้แต่ละมุมตรงกัน และสามารถให้คนลอดได้ โดยขยายให้วงตรงกลางกว้างๆ

๖.นำหญ้าคาที่พันเป็นเกลียว มาพันตะแหล๋วหลวงตกแต่ง