ป่าโกงกางบ้านย่าหมี

ป่าโกงกางบ้านย่าหมี อยู่ที่บ้านย่าหมี ตำบลเกาะยาวใหญ่ อำเภอเกาะยาว เป็นป่าโกงกางที่สมบูรณ์ และงดงามที่สุดของอำเภอเกาะยาว เป็นผืนป่าที่ได้รับรางวัล “ลูกโลกสีเขียว” จาก ปตท. สามารถที่จะพายเรือชมความงาม และศึกษาระบบนิเวศของป่าโกงกางได้ ซึ่งมีทั้งระบบนิเวศของพรรณไม้ชนิดต่างๆ และสัตว์ในป่าโกงกางนานาชนิด ซึ่งจะมีชนพื้นเมืองนำเที่ยวชมโดยใช้เรือแจวแบบพื้นบ้าน พร้อมทั้งแสดงวิถีชีวิตในการจับปูดำด้วยเครื่องมือที่เป็นภูมิปัญญาชาวบ้าน ป่าชายเลนบ้านย่าหมี มีเนื้อที่ประมาณ 3,000 ไร่ และมีป่าชายหาดที่ชาวบ้านใช้เป็นพื้นที่ประกอบพิธีกรรมต่างๆ เช่น เป็นที่พักแรมของนักเรียนและนักศึกษา สถานที่ประกอบพิธีกรรมทางศาสนาในวันฮารีรายอ เป็นต้น และด้วยความอุดมสมบูรณ์และความหลากหลายของทรัพยากรธรรมชาติได้แก่ หญ้าทะเล 3 ชนิด ปลา 31 ชนิด หอยกว่า 30 ชนิด กุ้ง 7 ชนิด ปู ปลิงทะเล ความสมบูรณ์ของป่าชายเลนก็มีมาก โดยชาวบ้านจากพื้นที่ใกล้เคียง ได้แก่ ชาวบ้านจากแหลมสัก อำเภออ่าวลึก จังหวัดกระบี่ บ้านคลองเคียน อำเภอตะกั่วทุ่ง และชาวบ้านจากเกาะปันหยี อำเภอเมือง จังหวัดพังงา ได้อาศัยหาปลาในบริเวณอ่าวรอบนอกของบ้านย่าหมี ซึ่งชาวบ้านในชุมชนจะหาในคลองของป่าชายเลนในชุมชน การบริหารจัดการป่าชายเลนชุมชนของบ้านย่าหมีนั้น โครงสร้างการบริหารแบบคณะกรรมการลอย ซึ่งไม่มีตำแหน่ง ใช้ระบบจารีตประเพณี นำมาสู่การระดมพลังชาวบ้าน ผ่านการประชุมปรึกษาหารือในมัสยิด ทำให้ชุมชนมีความเข้มแข็งเพราะต่างคนก็ให้ความสำคัญและเคารพซึ่งกันและกัน มีกิจกรรมในโรงเรียนบ้านย่าหมี ให้นักเรียนทำแผนที่ทางความคิด (Mine map) ว่าได้เรียนรู้อะไรจากการลงพื้นที่ป่าชายเลนในแต่ละครั้ง และโรงเรียนได้รวบรวมเอกสารไว้ สร้างการเรียนรู้และสืบทอดแนวคิดไปสู่เยาวชนในชุมชน