เทศกาลวันฮารีรายอ

ประเพณีวันฮารีรายอ หรืองานฉลองการเลิกถือศีลอด ประเพณีวันฮารีรายอ เป็นประเพณีที่จัดขึ้นภายหลังการชำระล้างกายใจให้บริสุทธิ์จากการถือศีลอดในเดือนรอมฎอน มุสลิมจะมีการเฉลิมฉลองและงานรื่นเริงประจำปี ซึ่งในรอบหนึ่งปีมุสลิมจะมีวันการฉลองรื่นเริง 2 ครั้ง คือ วันอีดิ้ลฟิตรี(รายอปอซอ) และวันอีดิ้ลอัฎฮา(รายอฮายี) วันอีดิ้ลฟิตรี รื่นเริงรับวันใหม่ หลังใจกายบริสุทธิ์ ตรงกับวันขึ้น 1 ค่ำ เดือนเชาว์วาล(เดือน 10 ของปฏิทินอิสลาม) วันนี้ถือเป็นวันออกบวช หลัง จากที่มุสลิมถือศีลอด(ปอซอ) มาแล้วในเดือนรอมฎอนเป็นเวลา 1 เดือน ดังนั้นเมื่อพ้นจากการถือศีลอด ก็จะมีงานเฉลิมฉลอง คือ วันอีดี้ลฟิตรี หรือวันรายอปอซอตามภาษามลายูถิ่นของคนในพื้นที่สามจังหวัดชายแดนภาคใต้ซึ่งหมายถึง วันที่เวียนมาสู่สภาเดิม ซึ่งในวันนี้จะเป็นวันที่มุสลิมมีความรื่นเริง โดยจะเห็นรูปแบบลักษณะเฉพาะพิเศษในวันนี้ คือ เสียงตักบีร(เชิญชวนละหมาด) ตั้งแต่ช่วงกลางคืนที่มีการเห็นดวงจันทร์คืนรายอ จนกระทั่งเช้าก่อนละหมาดรายอ ตามแนวทางท่านศาสดามูฮำมัด (ซ.ล.) ให้มีการอาบน้ำสุหนัตวันรายอ ผู้ที่มีรายได้มีการแจกข้าวสารฟิตเราะห์แก่คนยากจน การแจกสิ่งของ เงิน แก่เด็ก ๆ และในวันนี้ท่านจะได้เห็นความสวยงาม และหลากหลายของแพรพรรณ เนื่องด้วยมุสลิมทุกคนจะแต่งกายด้วยชุดที่ดีที่สุด ความบาดหมางที่เคยมีระหว่างกันจะต้องมีการลบเลือนให้หายไปด้วยการสลามขอโทษกับทุกคนต่อความผิดทั้งที่เรารู้และไม่รู้ ผู้ที่เป็นเพื่อน ญาติพี่น้องจะมีการเยี่ยมเยียนไปมาหาสู่กัน พร้อมรับประทานอาหารพื้นเมืองที่หลากหลาย เช่น “ตูป๊ะ” (ข้าวเหนียวต้ม) จึงถือได้ว่าเป็นวันแห่งการรวมตัวและความสุขของมุสลิมในชายแดนใต้มุสลิมทั่วโลก วันอีดิ้ลอัฎฮา สู่ความใกล้ชิดกับอัลลอฮ์ คำว่า อัฎฮา แปลว่า การเชือดพลี เป็นการเชือดสัตว์เพื่อเป็นอาหารแก่ประชาชนและคนยากจน อีดิ้ลอัฎฮาหรือรายอฮัจญ์ จึงหมายถึงวันรื่นเริงเนื่องในวันเชือดสัตว์พลี ตรงกับวันที่ 10 เดือนซุลฮิจญะฮฺ (เดือนที่ 12 ของปฏิทินอิสลาม) เป็นเวลาเดียวกับการประกอบพิธีฮัจญ์ ที่เมืองเมกกะของชาวอิสลามทั่วโลก ชาวไทยอิสลามจึงนิยมเรียกวันตรุษนี้ว่า วันอีดใหญ่ ซึ่งนอกเหนือจากการละหมาดวันรายอฮัจญ์แล้ว ยังมีพิธีกรรมกุรบาน คือ การเชือดสัตว์เป็นพลีทาน แก่กลุ่มมุสลิมผู้ยากไร้ และญาติสนิทมิตรสหาย สัตว์ที่ใช้ในการเชือดได้แก่ แพะ แกะ จำนวน 1 ตัว ถือเป็น 1 ส่วน วัว ควาย จำนวน 1 ตัว ถือเป็น 7 ส่วน ซึ่งการทำกุรบานเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างความใกล้ชิดกัยอัลลอฮ์ รวมทั้งเป็นแนวทางการรำลึงถึงความรักและความยำเกรงต่ออัลลอฮ์ที่ท่านศาสดาอิบรอฮีม(อ.ล.) และท่านศาสดาอิสมาอีล โดยการเสียสละที่จะเชิดบุตรชายตนเอง อันเป็นบททดสอบหนึ่งจากพระเจ้า และอัลลอฮ์ได้มีการเปลี่ยนจากลูกชาย(ท่านนบีอิสมาอีล) มาเป็นการเชือดแกะแทนดังกล่าว การปฏิบัติตนในวันนี้ คือ

1. อาบน้ำสุหนัต ทั้งชายและหญิง และเด็กที่สามารถไปละหมาดได้ เวลาดีที่สุดคือหลังจากแสงอรุณขึ้นของวันฮารีรายอ

2. แต่งกายด้วยเสื้อผ้าที่สะอาดสวยงาม

3. บริจาคซะกาดฟิตเราะห์ก่อนละหมาด อิฎิลฟิตรี

4. ให้ทุกคนไปละหมาดรวมกันกลางแจ้งหรือที่มัสยิด และฟังการบรรยายธรรมหลังละหมาด

5. การกล่าวสรรเสริญ อัลเลาะห์

6. ทำกรุบาน ถ้ามีความสามารถด้านการเงิน

7. เยี่ยมเยียนพ่อแม่ ญาติ และครูอาจารย์ เพื่อเป็นการประชับความสัมพันธ์กับขออภัยซึ่งกันและกันในความผิดพลาด ที่อาจเกิดขึ้นทั้งที่รู้ตัวและไม่รู้ตัว