พิธีกรรมผูกข้อมือ
การผูกข้อมือเรียกขวัญของพี่น้องชาวปกาเกอะญอ ปีนึงจะมีอยู่ 2 ครั้ง ครั้งแรกช่วงระหว่างเดือนมกราคมหรือกุมภาพันธ์ขึ้นอยู่กับปฏิทินของชาวปกาเกอะญอเพื่อจะลงการเกษตรในฤดูกาลใหม่เพื่อเป็นการขอพรขอฝนให้การทำงานราบรื่น
ลักษณะพิธีกรรม ฮีโข่ (ผู้นำทางธรรมชาติ) จะบอกลูกบ้านของเขาว่าถึงเวลาที่จะมีการทำพิธีผูกข้อมือ ซึ่งเป็นเดือน ทีแพะ ขึ้น 1 ค่ำ จะเริ่มพิธีต้มเหล้า ฮีโข่จะมีการต้มเหล้าก่อน 1 วันและลูกบ้าน จะได้ต้มในวันถัดไปในระหว่างพิธีกรรมจะไม่มีการขายสัตว์ที่เลี้ยงในหมู่บ้าน จนกว่าพิธีกรรมจะเสร็จ โดยฮีโข่จะเริ่มพิธีและเสร็จพิธีกรรมหลังลูกบ้านเสมอในระหว่างพิธีแต่ละครอบครัวจะเรียกสมาชิกกลับมาให้มากที่สุดเท่าที่ทำได้เพื่อสร้างกำลังใจและเสริมแรงในการใช้ชีวิตในการทำงาน
พิธีกรรมผูกข้อมือเรียกขวัญครั้งที่ 2 ( ลาคุ) เดือนสิงหาคมหรือกันยายน ลาคุ ขึ้น 2 ค่ำ ซึ่งทางฮีโข่หรือผู้นำทางธรรมชาติ ได้ไปขอขมาเจ้าแม่โพสพทั้งในไร่และนา และขอเพื่อให้ปกป้องรักษาดูแลไร่นา แล้วกลับมาทำพิธีต้มเหล้าในวันวันเดียวกัน เป็นคนแรกของหมู่บ้าน
จากนั้นวันถัดมาในวันที่ 2 ลูกบ้านจะเริ่มพิธีไปขอขมาและขอพรพระแม่โพสพของเจ้าของที่นาและที่ไร่ในแต่ละที่ แล้วกลับมาทำพิธีต้มเหล้าตามฮีโข่ (ผู้นำทางธรรมชาติและจิตวิญญาน) ทุกครัวเรือน เพราะชาวปกาเกอะญอถือว่าเป็นเดือนที่ไม่ดี เป็นเดือนเดียวดายหรือเดือนคี่ เมื่อเราพิธีกรรมเสร็จทุกบ้านก็จะมีการเริ่มทำพิธีผูกข้อมือ โดยฮีโข่หรือผู้นำทางธรรมชาติ จะเริ่มก่อนลูกบ้านและเสร็จหลังลูกบ้านเสมอ
ผู้ให้ข้อมูล นายสุยง แก้วจีโว
ผู้เรียบเรียง นางสาวนภาลัย มโนมัย
ภาพถ่าย นางสาวนภาลัย มโนมัย