รายละเอียด : สานต่อตำนานศิลปหัตถกรรมไม้แกะสลักบ้านถวาย ความภาคภูมิใจของชาวล้านนา ซึ่งบ้านถวาย เป็นชุมชนที่อยู่มายาวนานกว่า 100 ปี หมู่บ้านหัตถกรรมไม้แกะสลัก ตั้งอยู่ในอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ จากชุมชนที่ทำการเกษตรกรรม กลายมาเป็นชุมชนที่ทุกคนร่วมใจกันสร้างสรรค์งานหัตถกรรมจากไม้ จนเป็นชุมชนต้นแบบ และยกระดับไม้แกะสลักให้เป็นงานศิลปหัตถกรรมระดับชาติ
ภูมิปัญญาด้าน : ศิลปหัตถกรรม
ที่อยู่ปัจจุบัน : บ้านถวาย ตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ 50340
ช่องทางการติดต่อ : -
ขอขอบคุณวิดีโอ : Thai Media Fund
รายละเอียด : พระครูสีลานุรักษ์ได้รับการแต่งตั้งจากเจ้าคณะอำเภอหางดง ให้เป็นเจ้าอาวาส วัดขุนคงหลวง หมู่ที่ 5 ตำบลขุนคง เมื่อวันที่ 10 ธันวาคม 2546 เป็นภูมิปัญญาด้านการทำพิธีทางศาสนา และเป็นผู้นำด้านการปฏิบัติติธรรมของคนในชุมชนหรือต่างพื้นที่
ภูมิปัญญาด้าน : พิธีทางศาสนา
ที่อยู่ปัจจุบัน : วัดขุนคงหลวง หมู่ที่ 5 ตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัด เชียงใหม่ 50230 โทร. 083-061-4346
ช่องทางการติดต่อ : วัดขุนคงหลวง
รายละเอียด : "น้ำพริกตาแดง" เป็นหนึ่งในภูมิปัญญาท้องถิ่นที่สะท้อนเอกลักษณ์และวัฒนธรรมของชุมชนไทยอย่างชัดเจน โดยเฉพาะในพื้นที่ชุมชนบ้านแม่ขนิลใต้ ซึ่งตั้งอยู่ในอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ วิสาหกิจชุมชนบ้านแม่ขนิลใต้ได้พัฒนาการทำน้ำพริกตาแดง ให้กลายเป็นผลิตภัณฑ์สำคัญที่สร้างรายได้และชื่อเสียงให้กับชุมชน ต้นกำเนิดของน้ำพริกตาแดงน้ำพริกตาแดงเป็นสูตรอาหารที่สืบทอดมาจากบรรพบุรุษในพื้นที่ โดยใช้วัตถุดิบท้องถิ่น เช่น พริกแห้ง กระเทียม หอมแดง และกะปิ ผสมผสานกันอย่างลงตัว จนกลายเป็นรสชาติที่เป็นเอกลักษณ์ของชุมชน
ต่อมาได้การจัดตั้งวิสาหกิจชุมชน เพื่อสร้างรายได้และพัฒนาคุณภาพชีวิตของคนในพื้นที่ ชาวบ้านแม่ขนิลใต้ได้รวมตัวกันจัดตั้งวิสาหกิจชุมชนขึ้น โดยมุ่งเน้นการผลิตน้ำพริกตาแดงในรูปแบบที่ได้มาตรฐาน มีการพัฒนาบรรจุภัณฑ์ให้ทันสมัย และเน้นความปลอดภัยของอาหารเพื่อตอบสนองต่อความต้องการของตลาด และพัฒนาตัวเองให้เป็นแหล่งเรียนรู้ด้านภูมิปัญญาและการประกอบอาชีพ โดยจัดกิจกรรมอบรม การสาธิตการทำน้ำพริกตาแดง และการให้คำปรึกษาแก่ผู้สนใจ ไม่ว่าจะเป็นนักท่องเที่ยวหรือกลุ่มชุมชนจากพื้นที่อื่น ๆ
ภูมิปัญญาด้าน : สาขาอุตสาหกรรมและหัตถกรรม
ที่อยู่ปัจจุบัน : วิสาหกิจชุมชนบ้านแม่ขนิลใต้ 38 หมู่ 8 ต.น้ำแพร่ อ.หางดง จ.เชียงใหม่
ช่องทางการติดต่อ : 097-4456492
รายละเอียด : การขยายพันธ์และแปรรูปอาโวคาโด้ บ้านแม่ขนิลเหนือตำบลบ้านปงเป็นหมู่บ้านที่มีพื้นที่มีความเหมาะสมต่อการปลูกอโวคาโด้ทั้งในด้านภูมิอากาศและภูมิประเทศ เป็นผลไม้ที่สามารถสร้างรายได้และมีมูลค่าสูงเกษตรกรผู้ปลูกต้องมีทักษะในการปลูกการดูแลรักษา ไปจนถึงการแปรรูปผลิตภัณฑ์จากอโวคาโด้เพื่อเพิ่มมูลค่า ซึ่งทางภูมิปัญญาเป็นเกษตรที่มีประสบการณ์ ความรู้ ความสามารถในการปลูกและแปรรูปและสามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ให้กับผู้สนใจได้อย่างชัดเจนและถูกต้อง
ภูมิปัญญาด้าน : สาขาเกษตรกรรม
ที่อยู่ปัจจุบัน : วิสาหกิจชุมชนกลุ่มแม่บ้านเกษตรกร พื้นที่สูงบ้านแม่ขนิลเหนือ เลขที่ 30 หมู่ที่ 6 ถนนเชียงใหม่-สะเมิง ตำบลบ้านปง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
ช่องทางการติดต่อ : 081-2883282
รายละเอียด : ชุมชนเครื่องปั้นดินเผาบ้านเหมืองกุง เป็นแหล่งเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นสำคัญของอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ มีชื่อเสียงด้านการทำเครื่องปั้นดินเผาแบบดั้งเดิมที่สืบทอดมายาวนานกว่า 200 ปี ชาวบ้านใช้ดินเหนียวในและนอกท้องถิ่นมาปั้น ขึ้นรูป และตกแต่งด้วยลวดลายเฉพาะถิ่น ก่อนเผาด้วยเตาฟืนแบบโบราณ ผลงานมีเอกลักษณ์ แข็งแรง ทนทาน และงดงาม ทั้งยังเป็นศูนย์กลางการเรียนรู้ด้านหัตถกรรม ดึงดูดนักท่องเที่ยว และสร้างรายได้ให้กับชุมชนอย่างยั่งยืน
ภูมิปัญญาด้าน : ศิลปหัตถกรรม
ที่อยู่ปัจจุบัน : หมู่ที่ 7 บ้านเหมืองกุง ตำบลหนองควาย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
ช่องทางการติดต่อ : 086-3184732
ขอขอบคุณวิดีโอ : chiangmainews
รายละเอียด : ประธานชมรมผู้สูงอายุตำบลหนองตองพัฒนา อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ท่านมีบทบาทในการทำงานดูแลคุณภาพชีวิตผู้สูงอายุในชุมชนภายใต้แนวคิด “ร่วมแรง ร่วมใจ ผู้สูงอายุ” และได้เข้าร่วมกิจกรรมต่างๆ เช่น การพูดคุยเกี่ยวกับ ธนาคารเวลา กับกรมกิจการผู้สูงอายุ
ภูมิปัญญาด้าน : ด้านการจัดสภาพแวดล้อมที่เหมาะสมกับผู้สูงอายุ
ที่อยู่ปัจจุบัน : 107 หมู่ 3ตำบลหนองตอง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ 50340
ช่องทางการติดต่อ : 091 774 0103
ขอขอบคุณวิดีโอ : Theakhayu Boonkong
รายละเอียด : ศูนย์จัดการศัตรูพืชตำบลบ้านแหวน เป็นหน่วยงานที่ให้บริการให้คำปรึกษาและช่วยเหลือเกษตรกรในการจัดการศัตรูพืชและโรคพืชในพื้นที่ตำบลบ้านแหวน ซึ่งอยู่ในอำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ และเป็นเครือข่ายศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงระดับตำบลมาก่อน และดำเนินการเรื่อยมาจนประกวดศูนย์จัดการศัตรูพืชระดับจังหวัด
ภูมิปัญญาด้าน : สาขาเกษตรกรรม
ที่อยู่ปัจจุบัน : เลขที่ 17 หมู่ 10 บ้านจอมทอง ตำบลบ้านแหวน อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
ช่องทางการติดต่อ : 080-1332918
รายละเอียด : แม่ครูจิดาภา นามศรีแก้ว หรือที่รู้จักชื่อว่า “แม่ครูเอ” โดยครูเอได้รับคัดเลือกเป็นแม่ครูเครือข่ายครูภูมิปัญญาจังหวัดเชียงใหม่ ปัจจุบันแม่ครูเปิดศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาฟ้อนเมืองบ้านครูเอจิดาภา ตั้งอยู่หมู่ 5 ตำบลหารแก้ว อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ โดยอุทิศตนให้กับการอนุรักษ์และสืบสานศิลปะการฟ้อนล้านนามาตลอดช่วงชีวิต
ครูเอเติบโตมาในครอบครัวที่เปี่ยมด้วยศิลปวัฒนธรรมล้านนา โดยปู่เป็นสล่าเจิง (เชิง) และสล่ากลอง ผู้เชี่ยวชาญด้านดนตรีพื้นบ้านล้านนา ส่วนย่าเป็นผู้ชำนาญด้านหัตถกรรม ประเพณี และพิธีกรรมทางศาสนา โดยเฉพาะการทำเครื่องสักการะ 5 ประการและอาหารมงคลในงานบุญต่าง ๆ ซึ่งเป็นส่วนสำคัญในวิถีชีวิตของชาวล้านนาที่ผูกพันกับวัด โดยเฉพาะวัดศรีสว่างบ้านกวน ซึ่งเป็นวัดใกล้บ้าน
ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาฟ้อนเมืองบ้านครูเอจิดาภา มีกิจกรรมการเรียนรู้ที่สำคัญคือการถ่ายทอดความรู้ด้านการฟ้อนเมือง หรือ การฟ้อนพื้นเมือง และมีกิจกรรมการเรียนรู้เกี่ยวกับภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่น่าสนใจ ได้แก่ การทำเครื่องสักการะล้านนา 5 ประการ การตัดตุงไส้หมู ตุงรูปคน และอาหารพื้นเมืองเพื่อสุขภาพ นอกจากนี้ยังมีเครือข่ายครูภูมิปัญญาในพื้นที่ที่สามารถถ่ายทอดความรู้ให้กับคนในชุมชน ได้แก่ ครูภูมิปัญญาด้านงานหัตถกรรม การจักสาน การทำสวยดอก พับดอกไม้จากใบเตย ครูภูมิปัญญาด้านเครื่องปั้นดินเผา ครูภูมิปัญญาด้านลวดลายประดับตกแต่งภายในวัด ครูภูมิปัญญาด้านศาสนา พิธีกรรม การเขียนตัวเมือง และครูภูมิปัญญาด้านปูนปั้น
ภูมิปัญญาด้าน : สาขาการอนุรักษ์และสืบสานศิลปวัฒนธรรม
ที่อยู่ปัจจุบัน : ศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาฟ้อนเมืองบ้านครูเอจิดาภา หมู่ที่ 5 ตำบลหารแก้ว อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
ช่องทางการติดต่อ : 083 568 3454
ห้องสมุดประชาชนอำเภอหางดง ดำเนินการจัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้ตลอดชีวิต โดยมีการนำนโยบายและจุดเน้นของกระทรวงศึกษาธิการ/กรมส่งเสริมการเรียนรู้/สำนักงาน สกร.ประจำจังหวัดเชียงใหม่ มาเป็นกรอบแนวทางในการจัดทำแผนการปฏิบัติการ มีการนำแนวคิดเชิงระบบ ( System Concept - IPO) มาใช้ในกระบวนการทำงาน มีการเก็บข้อมูลย้อนกลับ ประเมินผลความพึงพอใจของผู้รับบริการ เพื่อนำข้อมูลมาพัฒนาปรับปรุง การจัดกิจกรรมให้ตรงกับความต้องการของผู้รับบริการมากที่สุด
ห้องสมุดประชาชนอำเภอหางดง ดำเนินการจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่าน โดยใช้ HangDong Learning Community Model เป็นแนวทางในการส่งเสริมให้ประชาชนในพื้นที่อำเภอหางดงมีนิสัยรักการอ่าน นำไปสู่การเป็นเมืองแห่งการเรียนรู้
สถานที่ตั้ง : 295/1 ถนนเชียงใหม่-ฮอด, ตำบลหางดง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่, 50230
โทรศัพท์ : 053441994
"วัดขุนคง" เป็นวัดเก่าแก่ ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 บ้านขุนคง ตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ เป็นโบราณสถาน ลำดับ 003640
วัดขุนคง เดิมเป็นวัดร้างชื่อว่าวัดบ้านหง และต่อมาในยุคพระเจ้ากาวิละ ช่วงยุคเก็บผ้าใส่ซ้าเก็บผ้าใส่เมือง พระองค์ได้นำพวกละว้า จากอำเภอสันป่าตอง มาอยู่ที่หมู่บ้านร้างหมู่บ้านหง โดยมีผู้นำหมู่บ้านคือ ปู่ขุนคง ได้นำชาวบ้านมาพัฒนาสร้างหมู่บ้านขึ้น พร้อมบูรณะวัดร้างบ้านหงและเปลี่ยนชื่อเป็น วัดขุนคงหลวง ตามชื่อผู้นำหมู่บ้าน
ลักษณะความสำคัญ/จุดเด่น วัดขุนคงหลวง (Khun Khong Luang Temple มีศิลปะลายปูนปั้นที่ประดิษฐานโขงพระพุทธรูปตั้งแต่สมัยมอญและหริภุญชัยผสมอยู่ รวมถึงยังมีพระวิหารโบราณและตลอดจนถึงเครื่องราชกกุภัณฑ์เครื่องสูงของพระเจ้าองค์ดำ กษัตริย์ราชวงค์มังรายซึ่งพระเจ้ากาวิละนำมาถวายอยู่คู่กับวัดปรากฏอยู่มาจนถึงปัจจุบันนี้
แหล่งเรียนรู้ : ด้านศาสนา ศิลปและวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง : ตั้งอยู่หมู่ที่ 5 บ้านขุนคง ตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
พิกัด : วัดขุนคงหลวง
"บ้านทิพย์มณี" พิพิธภัณฑ์และศูนย์การเรียนรู้ไม้แกะสลัก ตั้งอยู่ที่ อ.หางดง จ.เชียงใหม่ เป็นแหล่งรวมงานไม้แกะสลักชั้นครูและงานศิลปะจากช่างฝีมือ รวมถึงเป็นที่ประดิษฐานองค์พระพิฆเนศที่แกะสลักจากไม้จำนวนมาก ที่นี่มีชื่อเสียงด้านงานแกะสลักที่วิจิตรสวยงาม ทั้งแบบนูนต่ำ นูนสูง และลอยตัว
เป็นศูนย์การเรียนรู้ที่รวบรวมงานไม้แกะสลักชั้นครูจากช่างฝีมือ จัดแสดงงานแกะสลักนับร้อยชิ้น ทั้งงานศิลปะแนวพุทธศิลป์ สัตว์ในวรรณคดี และงานแบบ 3 มิติ เป็นที่ประดิษฐานองค์พระพิฆเนศที่ทำจากไม้แกะสลักอย่างงดงาม มีครบทั้ง 108 ปาง และเป็นอีกหนึ่งจุดศักดิ์สิทธิ์ที่ผู้คนนิยมเดินทางไปกราบไหว้ขอพร
แหล่งเรียนรู้ : ด้านศิลปหัตกรรม
สถานที่ตั้ง : บ้านถวายสองฝั่งคลอง ตำบลขุนคง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
พิกัด : บ้านทิพย์มณี
“อุทยานแห่งชาติออบขาน" เป็นอุทยานแห่งชาติที่ตั้งอยู่ในเขตพื้นที่อำเภอแม่วาง อำเภอสะเมิง อำเภอสันป่าตอง และอำเภอหางดง ในจังหวัดเชียงใหม่ของประเทศไทย มีพื้นที่ 236.17 ตารางกิโลเมตร เป็นอุทยานมีเกิดจากนโยบายเพิ่มพื้นที่ป่าอนุรักษ์ใน พ.ศ. 2532 ปัจจุบันที่ทำการของอุทยานตั้งอยู่ในอำเภอหางดง
อุทยานแห่งชาติออบขานตั้งอยู่ในเขตพื้นที่ป่าสงวนแห่งชาติป่าสะเมิง และป่าแม่ขาน-แม่วาง ลักษณะภูมิประเทศเป็นภูเขาสูงสลับซับซ้อนอยู่ในแนวเทือกเขาถนนธงชัยที่เชื่อมต่อมาจากดอยอินทนนท์ ภูเขาสูงที่สุด คือ ขุนเตียน สูง 1,550 เมตร และเนื่องด้วยภูเขาที่สูง-ต่ำสลับซับซ้อนกันนี้เอง ทำให้สภาพป่ามีหลายประเภท ได้แก่ ป่าเต็งรัง ป่าเบญจพรรณ ป่าดิบแล้ง ป่าดิบเขา และป่าสนเขา
แหล่งเรียนรู้ : ด้านการท่องเที่ยวและการอนุรักษ์ธรรมชาติ
สถานที่ตั้ง : อุทยานแห่งชาติออบขาน ตำบลน้ำแพร่ อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ 50230
พิกัด : อุทยานแห่งชาติออบขาน
“วัดอรัญญาวาส" (ชื่อเรียกอีกชื่อว่า วัดบ้านปง) มีพระธาตุเก่าแก่คือ พระธาตุศรีเมืองปง ซึ่งปัจจุบันมีการสร้างอาคาร/ปราสาทขึ้นครอบพระธาตุในรูปแบบ โลหะปราสาท (Lohaprasat) ที่โดดเด่นด้วยโทนสีขาว-ทอง วางตัวเด่นบนยอดเนินหรือเขา ทำให้เป็นแลนด์มาร์กที่มองเห็นได้จากไกลและมีมุมถ่ายรูปพาโนรามาสวยงาม
โลหะปราสาทแห่งนี้ถูกนำเสนอว่าเป็น “หนึ่งในโลหะปราสาทของโลก” และเป็นงานสถาปัตยกรรมทรงล้านนา-ประยุกต์ ที่น่าสนใจ (มีการกล่าวถึงว่าเป็นโลหะปราสาททรงล้านนาหลังแรกของโลก/ลำดับที่สำคัญ) ทำให้มีความพิเศษเชิงวัฒนธรรมและสถาปัตยกรรมที่ดึงดูดนักท่องเที่ยวและผู้สนใจศิลปวัฒนธรรมล้านนา
สถานที่ตั้ง : วัดอรัญญวาส (วัดบ้านปง) ถนนสายหางดง-สะเมิง หมู่ที่ 2 ตำบลบ้านปง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
โทร. 086-1891948
พิกัด : วัดอรัญญวาส (วัดบ้านปง)
"วัดโขงขาว" เป็นวัดราษฎร์สังกัดคณะสงฆ์ฝ่ายมหานิกาย ตั้งอยู่ในตำบลบ้านแหวน อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ วัดโขงขาว มีความหมายว่า วัดที่มีซุ้มประตูสีขาวหรืออุโมงค์สีขาว ตั้งวัดเมื่อ พ.ศ. 1999 ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมาเมื่อ พ.ศ. 2525 เป็นวัดที่สร้างขึ้นสมัยพระนางจามเทวี กษัตริย์ผู้ครองเมืองหริภุญชัย และต่อมาในสมัยพระราชพรหมยาน (วีระ ถาวโร) (หลวงพ่อฤๅษีลิงดำ) (วัดท่าซุง จังหวัดอุทัยธานี) ท่านทรงมีชีวิตอยู่ ท่านได้ทรงมาบูรณปฏิสังขรณ์และสร้างโบราณสถานต่าง ๆ ขึ้นมาใหม่หลายแห่งภายในวัดโขงขาว และถือเป็นวัดสาขาย่อยของวัดท่าซุง จังหวัดอุทัยธานี เดิมอุโบสถเก่ามีช่องขนาดเท่าตัวคนลอดลงไปสู่ถ้ำเล็ก ๆ ได้ ปากทางเข้าคล้ายทางเข้าอุโมงค์ทาสีขาวภายในอุโมงค์ ท่านเจ้าอาวาสพระครูปิยรัตน์ (หลวงพ่อบุญรัตน์ กันตจาโร) ได้บูรณะพระอุโบสถสร้างพระสถูป หรือ เจดีย์สีทองงดงามครอบไว้เหมือนเดิม
เสนาสนะและสิ่งก่อสร้าง ได้แก่ วิหารพระราชพรมยานไพศาลภาวนานุสิฐเยาลักษณ์มิตรศรัทธา เป็นวิหารร่วมสมัย หลังคาทรงจั่วซ้อน 3 ชั้น เจดีย์ กุฏิพักสงฆ์ หอฉัน ศาลาพระราชพรหมยาน ศาลารายรอบพระอุโบสถ กำแพงวัดก่อสร้างด้วยศิลาแลง มีรูปปั้นสิงห์ที่ซุ้มประตู หน้าวิหารยังมีรูปปั้นมกรคายนาค ภายในวัดหารประดิษฐานพระประธานปางมารวิชัยทรงเครื่อง ด้านหลังพระประธานเป็น ภาพเขียนพระธาตุประจำราศีต่าง ๆ ทั้ง 12 ราศี มีรูปปั้นเหมือนของหลวงพ่อปาน วัดบางนมโค และหลวงพ่อฤๅษีลิงดำ วัดท่าซุง
แหล่งเรียนรู้ : ด้านศาสนา ศิลปและวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง : เลขที่ 71 หมู่ที่ 2 บ้านโขงขาว ตำบลหนองแก๋ว อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
พิกัด : วัดโขงขาว
“ตุ๊กตาดินยิ้ม” มีแหล่งผลิตในหมู่บ้านป่าตาล หมู่ 4 ตำบลสันผักหวาน ในอดีตชาวบ้านมีอาชีพการปั้นดินมาก่อนหลายชั่วอายุคน เช่น การปั้นอิฐมอญ(ดินกี่), คนโฑ , แจกัน , ออมสิน สืบทอดมาจากบรรพบุรุษมาแทบทุกหลังคาเรือน ปัจจุบัน คงเหลือการปั้นอิฐมอ , คนโฑ เพียงไม่กี่ราย เพราะประสบกับปัญหาทางด้านการตลาด ประกอบกับเทคโนโลยีมีความก้าวหน้ามากขึ้นและความเจริญทางด้านวัตถุเริ่มกระจายเข้ามาในกลุ่มคนวัยทำงาน และกลุ่มหนุ่ม-สาวมีโอกาสเล่าเรียนในระดับที่สูงขึ้น ทำให้สามารถเลือก ประกอบอาชีพหรืองานตามที่ตนเองมีความถนัดทำให้การประกอบ เกี่ยวกับการปั้นลดน้อยลงไป และหันไปประกอบอาชีพอื่นแทน
ต่อมาได้มีการพัฒนารูปแบบผลิตภัณฑ์เพื่อขยายการตลาดให้กว้างขึ้น โดยมีการออกแบบผลิตภัณฑ์ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น ตุ๊กตารูปคนหรือสัตว์ในอิริยาบถต่างๆ ลักษณะที่โดดเด่นของเครื่องปั้นดินเผาบ้านป่าตาล คือ ใช้เนื้อดินเหนียวผสมทรายปั้น และเผาโดยไม่มีการเคลือบน้ำยา การออกแบบท่าทางรูปแบบผลิตภัณฑ์มีเอกลักษณ์เฉพาะบุคคล ขึ้นอยู่กับจินตนาการ ความคิดของช่างปั้น ทำให้ผลิตภัณฑ์ที่ออกมามีลักษณะอิริยาบถที่ต่างกันไป แต่มีอัตลักษณ์ที่โดดเด่นเหมือนกันทุกชิ้นนั่นก็คือ “รอยยิ้ม” และทุกชิ้นปั้นด้วยมือ ไม่ใช้เครื่องจักรหรือแบบพิมพ์ใด ๆ อาจเรียกได้ว่าเป็นตุ๊กตาที่มีชิ้นเดียวในโลก เป็นที่สนใจและรู้จักของชาวไทยและชาวต่างชาติ
ปัจจุบันได้มีการจัดตั้ง “กลุ่มประติมากรรมดินเผาบ้านป่าตาล” เป็นการรวมกลุ่มผู้ผลิตงานปั้นในหมู่บ้านเพื่อสร้างมาตรฐานของผลิตภัณฑ์และความเข้มแข็งของชุมชน นอกจากนี้ยังเป็นหมู่บ้านเศรษฐกิจพอเพียงต้นแบบและเป็นศูนย์การเรียนรู้ภูมิปัญญาท้องถิ่นให้แก่เด็กนักเรียนและผู้ที่สนใจในศิลปะการปั้นได้เข้ามาศึกษาและสืบทอดต่อไป
แหล่งเรียนรู้ : ด้านอุตสาหกรรมและศิลปกรรม
สถานที่ตั้ง : กลุ่มประติมากรรมดินเผาบ้านป่าตาล 109/2 หมู่ที่ 4, ตำบลสันผักหวาน อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่, 50230
"วัดศรีสุพรรณ์" ตำบลหนองแก๋ว อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ สังกัดคณะสงฆ์มหานิกาย ทีดินตั้งวัดมีเนื้อที่ 5 ไร่ 2 งาน 66 ตารางวา มีที่ธรณีสงฆ์ 2 แปลง เนื้องที่ 1 ไร่ 3 งาน 82 ตารางวา เสนาสนะประกอบด้วย วิหาร ศาลาการเปรียญ และกุฎิสงฆ์ ปูชนียวัตถุ มี พระพุทธรูป วัดศรีสุพรรณ์ สร้างเมื่อ พ.ศ. 2320 ตามประวัติวัดแจ้งว่า สร้างเมื่อปี พ.ศ. 2300 โดยครูบาเจ้ามโนวงศ์ พร้อมด้วยชาวบ้านร่วมกันสร้างวัดขึ้น ชื่อของวัดตามคัมภีร์ใบลาน เดิมชื่อวัดศรีช่างเคิง ต่อมาประมาณ พ.ศ. 2426 เป็นชื่อวัดเป็นวัดหัวข่วงหลวง ปี พ.ศ. 2488 เปลี่ยนชื่อเป็นวัดศรีสุพรรณ์ การบริหารและการปกครอง มีเจ้าอาวาส ดังนี้ รูปที่ 1 พระอธิการมโนวงศ์รูปที่ 2 พระอธิการอินตา วิสาโร รูปที่ 3 พระอธิการญาณรังษี รูปที่ 4 พระอธิการโสมโน รูปที่ 5 พระอธิการวงศ์ รูปที่ 6 พระอธิการคันธา รูปที่ 7 พระอธิการใจ๋ คุณวฑฺฒโน และเจ้าอาวาสรูปปัจจุบัน คือ พระครูปัญญาวัชราวุธ รองเจ้าคณะอำเภอหางดง
แหล่งเรียนรู้ : ด้านศาสนา ศิลปและวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง : เลขที่ 131 หมู่ที่ 2 ตำบลหนองแก๋ว อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
พิกัด : วัดศรีสุพรรณ์
“ชุมชนบ้านเหมืองกุง" เป็นชุมชนที่มีภูมิปัญญาท้องถิ่นและความเชี่ยวชาญด้านงานหัตถกรรมเครื่องปั้นดินเผาอันเป็นเอกลักษณ์สืบทอดกันมาหลายชั่วอายุคน ศิลปะเครื่องปั้นดินเผานอกจากจะสะท้อนถึงความคิดสร้างสรรค์และวิถีชีวิตของคนในชุมชนแล้ว ยังเป็นมรดทางวัฒนธรรมที่ทรงคุณค่า มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นอาชีพ และ สร้างรายได้ให้กับชุมชนได้อย่างยั่งยืน อย่างไรก็ตามด้วยการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคมและเทคโนโลยี ส่งผลให้ความนิยมในงานหัตถกรรมดั้งเดิมลดลง คนรุ่นใหม่บางส่วนขาดความสนใจในการสืบสานภูมิปัญญาท้องถิ่น ประกอบกับรูปแบบของผลิตภัณฑ์ที่ยังไม่สามารถตอบโจทย์ตลาดสมัยใหม่ได้อย่างเต็มที่ จึงเกิดความจำเป็นที่จะต้องมีการฟื้นฟู อนุรักษ์ และพัฒนาองค์ความรู้ด้านเครื่องปั้นดินเผาในลักษณะที่ร่วมสมัย โดยการผสมผสานระหว่างภูมิปัญญาท้องถิ่นกับความคิดสร้างสรรค์ของคนรุ่นใหม่
สถานที่ตั้ง : “ชุมชนบ้านเหมืองกุง" ตำบลหนองควาย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ 50230
"วัดต้นเกว๋น หรือ วัดอินทราวาส" ตำบลหนองควาย
เป็นวัดเก่าแก่ของเชียงใหม่ ปัจจุบันเป็นวัดที่ไม่มีพระอยู่จำพรรษา ตั้งอยู่ในตำบลหนองควาย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ สร้างขึ้นเพื่อใช้เป็นที่พักแรมของขบวนพระบรมธาตุศรีจอมทองในประเพณีแห่พระเจ้าเข้าเวียง วัดต้นเกว๋นมีศิลปกรรมล้านนาดั้งเดิมที่สมบูรณ์และทรงคุณค่ามาก ถูกขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานเมื่อ ปี พ.ศ. 2526 และได้รับการประกาศโดยสมาคมสถาปนิกสยามเป็นอาคารอนุรักษ์ดีเด่นเมื่อปี พ.ศ. 2532
สถานที่ตั้ง : วัดอินทราวาส (วัดต้นเกว๋น) ตำบลหนองควาย อำเภอหางดงจังหวัดเชียงใหม่
“บ้านตองกาย” ตำบลหนองควาย
ชุมชนเก่าแก่มีอาชีพกลึงไม้มากว่า 100 ปี ในตำบลหนองควาย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ ซึ่งเป็นแหล่งผลิตไม้กลึงสำคัญของจังหวัดเชียงใหม่ โดยผลิตภัณฑ์ที่ขึ้นชื่อและเป็นที่นิยมมีผู้สั่งสินค้ามากที่สุดคือ ขันโตก ถึงวันนี้ น่าเสียใจและเสียดายที่งานไม้กลึง ซึ่งต้องใช้คนที่มีความสามารถเชี่ยวชาญในอาชีพ ถือเป็นมรดกล้ำค่าทางอาชีพงานไม้กำลังจะสูญหายไป เพราะขาดคนรับช่วงสืบทอด น่าวิตกแม้กระทั้งคนในจังหวัดเชียงใหม่เองก็ยังไม่รู้จักชุมชนแห่งนี้ “บ้านตองกาย”
สถานที่ตั้ง : หมู่ที่ 1 บ้านตองกาย ตำบลหนองควาย อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่ 50230
แหล่งเรียนรู้ : ด้านการท่องเที่ยว และการอนุรักษ์ศิลปและวัฒนธรรม
"วัดพระเจ้าเหลื้อม" สร้างเมื่อ พ.ศ. 1100 ตามประวัติวัด แจ้งว่าประวัติความเป็นมาของวัดโดยแท้จริงนั้นไม่มีใครทราบ แต่ที่ผู้เฒ่าผู้แก่เล่ามา คือเมื่อปีจุลศักราช 1221 ตรงกับ พ.ศ. 2393 ท่านครูบาคันธา ได้ปฎิสังขรณ์ พระวิหารขึ้น และบูรณะจนถึงจุลศักราช 2181 ตรงกับพ.ศ. 2464 ปัจจุบันพระครูจิรบุญวัฒน์ จิรปุญฺโญ เจ้าอาวาสวัดพระเจ้าเหลื้อม
วัดพระเจ้าเหลื้อม เป็นวัดเก่าแก่ที่มีศิลปะล้านนา เป็นวัดโบราณงดงามอ่อนช้อยมีพระที่ศักดิ์สิทธิ์อยู่ภายในอุโบสถ มีพระพุทธรูปที่ทำจากหวาย การแกะสลักหรืองานฝีมือต่างๆ ที่รวบรวมไว้ และมีภาพเขียนสีผนัง ที่บันทึกประวัติศาสตร์สังคม สะท้อนสภาพชีวิตความเป็นอยู่ของผู้คนในแต่ละถิ่น ไม่ว่าจะเป็นการทำมาหากิน การครัว หลับนอน ขับถ่าย การงาน เครื่องนุ่งห่ม การละเล่น พิธีกรรมทางศาสนา พิธีศพ สัตว์เลี้ยง ประเพณีความเชื่อ พาหนะขนส่ง ได้เป็นที่สนใจของผู้ที่ศึกษาและนักวิชาการที่ต้องการทราบความเป็นมาและการเชื่อมโยงของถิ่นกำเนิดของชุมชนในท้องถิ่นต่าง ๆ ซึ่งมีประวัติความเป็นมาที่ยาวนานควรแก่การอนุรักษ์และสืบทอดไว้ในชุมชน
แหล่งเรียนรู้ : ด้านศาสนา ศิลปและวัฒนธรรม
สถานที่ตั้ง : 198 หมู่ที่ 2 ตำบลหนองตอง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
พิกัด: วัดพระเจ้าเหลื้อม
โรงเรียนการนวดไทยหางดง เป็นแหล่งเรียนรู้เรื่องการนวดไทยก่อตั้งโดยพ่อหมอบุญชู จันทรบุตร เป็นทั้งศาสตร์และศิลปะที่มีมาแต่โบราณ เกิดจากสัญชาตญาณเบื้องต้นของการอยู่รอด เมื่อมีอาการปวดเมื่อยหรือเจ็บป่วยตนเองหรือผู้ที่อยู่ใกล้เคียงมักจะลูบไล้บีบนวดบริเวณดังกล่าว ทำให้อาการปวดเมื่อยลดลง เริ่มแรก ๆ ก็เป็นไปโดยมิได้ตั้งใจ ต่อมาเริ่มสังเกตเห็นผลของการบีบนวดในบางจุด หรือบางวิธีที่ได้ผลจึงเก็บไว้เป็นประสบการณ์ และกลายเป็นความรู้ที่สืบทอดกันต่อ ๆ มา จากรุ่นหนึ่งไปสู่อีกรุ่นหนึ่ง ความรู้ที่ได้จึงสะสมจากลักษณะง่าย ๆ ไปสู่ความสลับซับซ้อน จนสามารถสร้างเป็นทฤษฎีการนวด จึงกลายมาเป็นศาสตร์แขนงหนึ่งที่มีบทบาทบำบัดรักษาอาการและโรคบางอย่าง
ภูมิปัญญาด้าน : แพทย์แผนไทย
สถานที่ตั้ง : 239 หมู่ที่ 2 ตำบลหางดง อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่
โทร. 086-4297100
ศูนย์การเรียนรู้ระดับตำบลหารแก้ว ร่วมกับผู้นำชุมชนและภาคีเครือข่าย ได้สำรวจสภาพปัญหาและความต้องการของชุมชน บ้านทุ่งอ้อ หมู่ที่ 3 ตำบลหารแแก้ว พบว่ามีภูมิปัญญาพื้นบ้านในการแปรรูปปูนาที่มีคุณค่าและเอกลักษณ์เฉพาะตัว ซึ่งสะท้อนให้เห็นถึงวิถีชีวิต ความรู้ท้องถิ่นและการใช้ทรัพยากรในชุมชนอย่างยั่งยืน อย่างไรก็ตามในปัจจุบันความรู้เกี่ยวกับการแปรรูปอาหารจากปูนา เนื่องจากการเปลี่ยนแปลงของวิถีชีวิต การลดลงของทรัพยากรธรรมชาติ ขาดการถ่ายทอดองค์ความรู้สู่คนรุ่นใหม่
ดังนั้น ศูนย์การเรียนรู้ระดับตำบลหารแก้ว จึงได้ระดมความคิดเห็นผู้มีส่วนเกี่ยวข้องและประชาชนในชุมชน เพื่ออนุรักษ์ภูมิปัญญานี้ให้คงอยู่ การถอดองค์ความรู้ วิถีการเลี้ยงปูนาของวิสาหกิจชุมชนกลุ่มผู้เลี้ยงปูนาตำบลหารแก้ว และการแปรรูปและการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากปูนา จึงเกิดขึ้น เพื่อเป็นพื้นที่ในการถ่ายทอดความรู้ให้แก่คนในชุมชน เยาวชน และผู้สนใจทั่วไป รวมถึงการพัฒนาผลิตภัณฑ์จากปูนา ให้สอดคล้องกับความต้องการของตลาดในปัจจุบัน อีกทั้งยังช่วยสร้างความตระหนักถึงความสำคัญของการอนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติและวัฒนธรรมวิถีชีวิตดั้งเดิมให้ยั่งยืนต่อไป
แหล่งเรียนรู้ : ด้านการส่งเสริมอาชีพและวิสาหกิจชุมชน
สถานที่ตั้ง : บ้านทุ่งอ้อ หมู่ 3 ตำบลหารแก้ว อำเภอหางดง จังหวัดเชียงใหม่