การแต่งกายแบบไทย

ต้นแบบการแต่งกายชุดไทย

     สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ ทรงได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ที่ทรงฉลองพระองค์งามที่สุดในโลก  พระองค์ทรงเป็นตัวแทนสุภาพสตรีไทยและตัวแทนประเทศไทย ที่ทรงนำความงดงามตามแบบไทยออกไปเผยแพร่ให้ชาวโลกได้รับรู้และชื่นชม  จนเครื่องแต่งกายของไทยได้รับการยอมรับจากทั่วโลก  ขณะเสด็จฯ เยือนต่างประเทศทรงฉลองพระองค์แบบสากลที่เรียบง่ายแต่สง่างาม ซึ่งสร้างความภาคภูมิใจให้กับคนไทยทั้งชาติ

    สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถทรงโปรดการใช้ผ้าไหมทำฉลองพระองค์ทั้งแบบไทยและแบบสากลไว้ใช้ในเวลาเสด็จฯ ประกอบพระราชกรณียกิจต่างๆ ทั้งภายในและต่างประเทศ ทรงเป็นผู้นำการแต่งกายชุดไทยพระราชนิยมในโอกาสต่างๆ เสมอมา ทำให้ประชาชนต่างตามเสด็จใช้ชุดไทยพระราชนิยมกันแพร่หลายยิ่งขึ้น ก่อเกิดกระแสความนิยมกันแพร่หลายยิ่งขึ้น  ก่อเกิดกระแสความนิยมแต่งกายแบบไทย และการใช้ผ้าไทยในวงสังคมอย่างกว้างขวาง ทั้งยังโปรดเกล้าฯ ให้ข้าราชบริพารใช้ด้วย เพื่อช่วยให้ราษฎรมีรายได้เพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ด้วยน้ำพระทัยอันล้ำเลิศของพระองค์ ผ้าไหมไทยจึงได้รับการเผยแพร่จนเป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายทั้งในและต่างประเทศ

พระราชทานชุดการแต่งกายประจำชาติ

     เมื่อครั้งที่สมเด็จพระนางเจ้าฯ พระบรมราชินีนาถ  ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวในต่างประเทศอย่างเป็นทางการ  มีพระราชดำริว่า  จะสร้างสรรค์รูปแบบการแต่งกายชุดไทยที่แสดงเอกลักษณ์ความเป็นไทย  ทรงคิดใช้ไหมไทย  ผ้าไทย  และผ้ายกต่างๆ มาประดิษฐ์ตกแต่งเป็นฉลองพระองค์เพื่อให้แสดงถึงลักษณะของความเป็นไทย  ทรงคิดค้นเครื่องแต่งกายสำหรับสตรีไทยขึ้นใช้ในโอกาสต่างๆ โดยนำแบบการแต่งกายของสตรีไทยในสมัยโบราณมาประยุกต์  และทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานชื่อชุดไทยสำหรับสตรีแบบต่างๆ โดยใช้ชื่อพระตำหนักและพระที่นั่ง ได้แก่ ชุดไทยเรือนต้น ชุดไทยจิตรลดา ชุดไทยอมรินทร์ ชุดไทยบรมพิมาน ชุดไทยจักรี ชุดไทยดุสิต ชุดไทยจักรพรรดิ และชุดไทยศิวาลัย และยังพระราชทานแบบเสื้อซึ่งเป็นฉลองพระองค์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเป็นชุดประจำชาติไทยของบุรุษด้วย

     ชุดไทยพระราชนิยมทั้ง 8 ชุด มีรูปแบบลักษณะและโอกาสการใช้ ดังนี้

1. ชุดไทยเรือนต้น เป็นชุดสำหรับการใช้ลำลองไม่เป็นพิธีการและต้องการความสบาย หรือใช้เป็นชุดลำลองในงานเลี้ยงที่ไม่เป็นพิธีการ หากต้องการให้เป็นพิธีการ สามารถใช้ผ้านุ่งเป็นผ้าไหม ผ้าไหมยกดอก ตกแต่งเครื่องประดับตามโอกาสอันควร เช่น สร้อยคอ สร้อยข้อมือ เข็มกลัด แหวน และต่างหู

2. ชุดไทยจิตรลดา เป็นชุดไทยสำหรับพิธีตอนกลางวัน ใช้ในงานพิธีการมากกว่าชุดไทยเรือนต้น เช่น ใช้ในงานพิธีบุรุษแต่งเต็มยศ ต่อมามีผู้ใช้ในเวลากลางคืนด้วย โดยใช้ผ้าไทยยกเงิน ผ้าไหมยกทอง เป็นผ้านุ่ง

3. ชุดไทยอมรินทร์ เป็นชุดสำหรับงานพิธีตอนค่ำ งานเลี้ยงรับรอง หรืองานพระราชพิธีสวนสนามในวันเฉลิมพระชนมพรรษา เป็นชุดสำหรับผู้ที่ไม่ประสงค์จะคาดเข็มขัด

4. ชุดไทยบรมพิมาน เป็นชุดไทยสำหรับพิธีตอนค่ำที่ใช้เข็มขัด เช่น ในงานเลี้ยงรับรองตอนค่ำ ใช้เข็มขัดแบบไทยที่มีแบบและลวดลายประณีตสวยงาม ประดับเพชรนิลจินดามีค่า แสดงฝีมือของช่างทอง ช่างอัญมณี และเข้ากับผ้ายกได้อย่างงดงามยิ่ง เหมาะสำหรับผู้ที่มีรูปร่างแบบบางและเวลาอากาศเย็น เพราะเสื้อปิดคอและแขนยาวกระชับพอดีตัว

5. ชุดไทยจักรี เป็นชุดไทยห่อมสไบ เปิดไหล่ข้างหนึ่ง ใช้สำหรับงานกลางคืนที่อากาศไม่เย็นมากนัก

6. ชุดไทยดุสิต  เป็นชุดสำหรับสตรีสวมสายสะพายในงานพระราชพิธีที่กำหนดให้แต่งกายเต็มยศตอนค่ำ หรือสำหรับเป็นชุดเจ้าสาวในงานเลี้ยงฉลองสมรสหรือในงานเลี้ยงรับรองตอนค่ำซึ่งจะตกแต่งเครื่องประดับแบบไทยได้อย่างครบครัน

7. ชุดไทยจักรพรรดิ เป็นชุดสำหรับสตรีในงานพิธีที่กำหนดให้แต่กายเต็มยศตอนค่ำอีกแบบหนึ่ง

8. ชุดไทยศิวาลัย เป็นชุดที่ใช้ในพิธีการ ใช้ได้ทั้งในเวลากลางวันและกลางคืน เหมาะกับเวลามีอากาศเย็น แต่งเครื่องประดับแบบไทย