Karel V
Gebeurtenissen zonder eigen pagina buiten Friesland.
1515
Karel V meerderjarig.
1517
Pest in den Bosch.
Spanje importeert slaven in Amerika.
1519
Magelhaan begint aan zijn reis om de wereld. Karel V keizer.
1522
1 van de 5 schepen van Magelhaan keert terug.
Pest in Rome.
1527
Sacco di Roma.
1530
St Felixvloed, Vooral Zeeland.. 100.000 doden.
1531
Maria van Hongarije landvoogdes
De stichting van het Schmalkaldisch Verbond van protestantse vorsten in Duitsland komt neer op een breuk tussen keizer Karel V en de Duitse vorsten
1532
Allerheiligenvloed in Holland en Zeeland
1536
Stadhouder Georg Schenck van Toutenburg verslaat Karel van Gelre in de slag bij Heiligerlee. Karel moet zijn aanspraken op Groningen en Drenthe opgeven
September.
Keizer Karel V wordt leenheer en graaf van de gewesten Groningen en Drenthe.
1538
De Gelderse hertog Karel van Egmond sterft, waarop de Gelderse successieoorlog uitbreekt.
1540
De zomer van 1540, ook wel het grote Zonnejaar genoemd, is uitzonderlijk lang, warm en droog en duurt zeven maanden. Naar aanleiding hiervan besluiten veel boeren wijn aan te planten.
1543
7 septemberr - het Tractaat van Venlo bezegelt het einde van de Gelderse Oorlogen en de overdracht van het hertogdom Gelre aan de Habsburgse keizer Karel V.
1544
24 januari - In Leuven ontwikkelt Reinerus Gemma Frisius de camera obscura.
23 mei - Tijdens de rijksdag van Spiers (Duitsland) opent koning Christiaan III van Denemarken, onder druk gezet door de keizer Karel V, de Sont weer voor Nederlandse scheepvaart, zodat de Nederlanders hun handelsdominantie in de landen rond de Oostzee verder kunnen uitbouwen. De Nederlanders krijgen vrijstelling van de zware tolheffing die Christiaan III op passerende schepen heeft geplaatst in een poging om de Nederlandse handelsdominantie in te dammen.
1545
Ruzie tussen Roomse en Protestantse vorsten in Duitsland
1552
13 januari - De Sint-Pontiaansvloed aan de Nederlandse westkust leidt tot overstromingen in Holland, Zeeland en Brabant..
1555
Stadsbrand in Medemblik. Karel V treedt af als heer der Nederlanden.
Gebeurtenissen zonder eigen pagina in Friesland.
1518
Willem van Roggendorf stadhouder in Friesland.
1525
Friesland valt onder Karel V.
1535
Maart: Een groep van circa 300 doopsgezinden onder leiding van Menno Simons' oudere broer Pieter neemt de Cisterciënser abdij van Oldeclooster nabij Bolsward in en richt versterkingen op. Zij vernielen de altaren en beelden en stichten er hun Nieuw Jeruzalem. Stadhouder Schenk von Tautenburg neemt de abdij in. De overlevenden worden gehangen, onthoofd of indien vrouwelijk, verdronken.
Karel van Gelre probeert met steun van de Vetkopers de burgeroorlog in Groningen in zijn voordeel te beslissen en de stad te bezetten, maar de raad van de Stad verhindert dat.
1539
Auwerk hoofdstad van Oost-Friesland
1542
Worp van Ropta grietman van Dongeradeel.
1549
Jan van Ligne, graaf van Aremberg, wordt stadhouder van Friesland.
1550
Worp van Ropta wordt ouderman van Dokkum.
1551
Pieter Dekema begint met vervenen.
1554
Menno Simons in veiligheid in Wüstenfelde, Sleeswijk-Holstein.
1555
De Heeresloot werd in 1555 in opdracht van Pieter van Dekema, één van de heeren van het veen, gegraven ten behoeve van het vervoer van turf.