Privacy




Hoe gaan jongeren om met privacy op het internet? Wat zijn persoonsgebonden gegevens? Wat is de GDPR? Moeten we SABAM eigenlijk wel betalen?

Wat is privacy?

Privacy betekent dat iemand dingen kan doen zonder dat de buitenwereld daar weet van heeft, inbreuk op maakt, of invloed op heeft. Ook gaat om de afscherming van persoonsgegevens, het eigen lichaam, de woning of leefruimte, familie- en gezinsleven. Privacy omvat ook het recht vertrouwelijk te communiceren, zoals via brief, telefoon, e-mail.

Wat is de AVG / gdpr?

De AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) of GDPR (General Data Protection Regulation) is de nieuwe Europese privacywetgeving die op 25 mei 2018 definitief van kracht is gegaan. De AVG of GDPR heeft als doel persoonsgegevens beter te beschermen en die bescherming in de gehele EU gelijk te trekken.

Organisaties (Scholen, bedrijven...) moeten duidelijk maken waarom ze persoonsgegevens verzamelen, waarvoor ze die gebruiken en hoe lang de data wordt bewaard. Ook moeten ze iedereen inzage geven in de opgeslagen data als hier expliciet achter gevraagd wordt.

Geldt de AVG/GDPR voor elke organisatie?

Elke organisatie dat persoonsgegevens verwerkt, moet zich houden aan de regels die de AVG/GDPR voorschrijft. Onder verwerken valt niet alleen ‘opslaan’, maar ook gebruiken, analyseren, combineren of verwijderen.

Wat zijn nu eigenlijk persoonsgegevens?

Persoonsgegevens zijn alle gegevens die betrekking hebben op een levende natuurlijke persoon dat identificeerbaar is. Losse gegevens die zijn samengevoegd en kunnen leiden tot de identificatie van een bepaalde persoon vormen ook persoonsgegevens.

Persoonsgegevens waarbij de identiteitsgegevens zijn verwijderd of versleuteld maar toch kunnen gebruikt worden om iemand opnieuw te identificeren, blijven persoonsgegevens en vallen binnen het toepassingsgebied van de AVG/GDPR.

Er zijn veel soorten persoonsgegevens. Voor de hand liggende gegevens zijn iemands naam, adres en woonplaats. Maar ook telefoonnummers en postcodes met huisnummers zijn persoonsgegevens. Gevoelige gegevens als iemands ras, godsdienst of gezondheid worden bijzondere persoonsgegevens genoemd. Deze zijn door de wetgever extra beschermd.

Wie beheert onze persoonsgegevens in een organisatie?

Dat is de verwerkingsverantwoordelijke. De verwerkingsverantwoordelijke is een natuurlijk persoon, een overheidsinstantie of een dienst, die alleen of samen met anderen, het doel en de middelen voor de verwerking van de persoonsgegevens vastlegt.

Welke plichten heeft de verwerkingsverantwoordelijke?

De verwerkingsverantwoordelijke moet de privacywetgeving naleven. Hiervoor moet hij wel enkele plichten naleven.

    1. Juiste maatregelen

      • Hij moet kunnen aantonen dat hij de juiste technische en organisatorische maatregelen heeft genomen om de persoonsgegevens te beschermen. Dit noemt men de verantwoordingsplicht (“accountability”).

    2. Kennisgeving

      • Hij moet de betrokkenen informeren welke persoonsgegevens er verzamelt en verwerkt worden.

    3. Register

      • Hij moet een register bijhouden van de verwerkingsactiviteiten die onder zijn verantwoordelijkheid vallen.

    4. Datalekken

      • Hij moet binnen de 72 uur een inbreuk in verband met persoonsgegevens melden bij de toezichthouder die de bescherming van persoonsgegevens bevordert en bewaakt.

    5. Samenwerking

      • Hij moet nauw samenwerken met de toezichthouder die de bescherming van persoonsgegevens bevordert en bewaakt.

Wie controleert of de verwerkingsverantwoordelijke zijn plichten naleeft?

De Autoriteit Persoonsgegevens (AP) is de onafhankelijke toezichthouder die de bescherming van persoonsgegevens bevordert en bewaakt. De AP houdt toezicht op de naleving van de wettelijke regels voor bescherming van persoonsgegevens.

Andere belangrijke taken van de AP zijn adviseren over nieuwe regelgeving en voorlichting geven over de privacywetgeving.

Welke rechten heeft de betrokkene?

  1. Het recht op informatie.

    • De betrokken persoon moet dus verwittigd worden dat zijn gegevens zullen verwerkt worden en waarom dat gebeurt.

  2. Het recht om vragen te stellen.

    • De betrokkene kan vragen of de organisatie gegevens over hem bezit. Deze organisatie dient dan mede te delen welke gegevens hij over de betrokkene heeft en waarom, welke soort gegevens het zijn en wie die gegevens zal ontvangen.

  3. Het recht van toegang.

    • Dit betekent dat de betrokkene altijd kennis mag hebben van zijn gegevens. Belangrijk is wel dat de verantwoordelijke ook gewoon (per brief en zelfs per telefoon) mag meedelen dat hij gegevens over de betrokkene bezit en over welke gegevens het precies gaat.

  4. Het recht van verzet.

    • De betrokkene kan zich altijd verzetten tegen het gebruik van zijn gegevens, maar dan moet hij daar ernstige redenen voor hebben. Hij kan zich niet verzetten als het gaat om een gegevensverwerking die is opgelegd door een wet of reglementaire bepaling, of die noodzakelijk is voor de uitvoering van een overeenkomst waarbij hij partij is. Hij beschikt wel altijd over een recht op verzet tegen ongeoorloofd gebruik van zijn gegevens en hij mag zich kosteloos en zonder redenen verzetten tegen het gebruik van zijn gegevens wanneer ze verwerkt worden voor marketingdoeleinden.

Wat is auteursrecht?

Is het recht van de maker om te bepalen hoe, waar en wanneer zijn werk openbaar gemaakt wordt of gekopieerd wordt. Een schrijver heeft automatisch auteursrecht op wat hij schrijft. Auteursrecht is van toepassing op teksten in boeken, maar ook op bijvoorbeeld toespraken, films, muziek, websites, kunstwerken enzovoort.

Je mag dus niet zomaar het werk van iemand anders overnemen in je eigen werk en doen alsof je het zelf gemaakt of geschreven hebt, dat is strafbaar (Plagiaat). Als je wilt gebruik maken van de teksten van iemand anders, dan moet je een overeenkomst sluiten met die persoon (een licentie kopen).

Als je toch echt gebruik wilt maken van de teksten heb je nog twee andere mogelijkheden:

  • Je maakt gebruik van citaatrecht: je citeert het werk letterlijk en je geeft daarbij duidelijk aan dat het een citaat is.

  • Je herwerkt de bestaande tekst grondig. In dat geval ben je nog steeds verplicht een bronvermelding te maken.

Wat is SABAM?

Je kan SABAM vergelijken met een grote bibliotheek. Een bibliotheek waarin SABAM alle "werken", in de ruimste zin van het woord, van haar aangesloten leden heeft verzameld. Elke keer wanneer zo'n "werk" uit deze bibliotheek openbaar uitgevoerd of vertoond wordt, zal SABAM de auteursrechten innen en uitbetalen aan de auteur.

Waarom auteursrechten betalen?

Wie in de winkel een kledingstuk koopt, passeert doorgaans zonder morren langs de kassa. Een auteur wordt echter niet vergoed op het moment dat hij een boek schrijft, een liedje componeert,... Toch is ook hij een ambachtsman: hij creëert een cultureel product dat erop gericht is het leven van heel veel mensen te verrijken of aangenamer te maken. Het is dus niet meer dan normaal dat hij voor die inspanning wordt beloond door diegenen die zijn werk ‘consumeren’.

Wat is er allemaal beschermd door het auteursrecht?

Daar waar het auteursrecht de rechten regelt van makers, regelen de naburige rechten de rechten van uitvoerend kunstenaars. Een uitvoerend kunstenaar is een ieder die een werk uitvoert, zoals bijvoorbeeld een zanger, musicus, danser en toneelspeler.

Uitvoerende kunstenaars hebben recht op een vergoeding indien zij hebben meegewerkt aan een voor commerciële doeleinden uitgebracht werk. Deze vergoeding is de billijke vergoeding

Waar komt het geld allemaal vandaan?

Als je liedjes, teksten,... gebruikt in een publieke ruimte, voor een radio of televisieprogramma, publiceert op je website of gebruikt in je onderneming zal je dus auteursrecht moeten betalen.

Het geld komt dus van binnen- en buitenland. De gewone burger die gebruik maakt van de liedjes, teksten... betaalt hiervoor. Je moet niet altijd auteursrechten betalen. Als je straatmuziekkant bent., als je in je wagen zit of je hebt een privéfeest moet je geen vergoeding betalen.

Hoe wordt het geld verdeeld?

Een deel gaat naar de goede werking van SABAM. Een ander deel gaat naar advies en promotie van de werken. Het grootste gedeelte gaat naar de auteurs.

SABAM zet zich extra in voor beginnende acteurs door hun financieel te steunen en beurzen in te richten.

Wat is portretrecht?

Het portretrecht is het recht van een geportretteerde persoon om zich in bepaalde gevallen te verzetten tegen publicatie van zijn portret.

Onder portret wordt in dit verband verstaan elke zichtbare weergave waarop iemand herkenbaar is afgebeeld, bijvoorbeeld in een foto, schilderij, tekening of in filmbeelden. Als er op een foto of film meerdere personen te zien zijn, heeft elk van hen het portretrecht.

Het portretrecht is een aspect van het auteursrecht. Het verschil tussen portretrecht en auteursrecht kan worden uitgelegd aan de hand van het volgende voorbeeld. Als een fotograaf iemand op de foto zet, komt het portretrecht toe aan de afgebeelde persoon en de auteursrechten komen toe aan de fotograaf.

In het portretrecht hebben we twee categorieën: portretten die in opdracht van geportretteerde zijn gemaakt en de portretten die niet in opdracht zijn gemaakt.

Portret in opdracht gemaakt

Als een portret wel in opdracht is gemaakt, dan mag je het niet zonder toestemming van de geportretteerde publiceren. Overigens mag de geportretteerde andersom ook niets met dat portret doen. Vooral een kwestie van goede afspraken maken tussen beide partijen.

Portret niet in opdracht gemaakt

Portretten die niet in opdracht zijn gemaakt zijn anders. Je kunt natuurlijk altijd om toestemming vragen voor het gebruik ervan. Dan zit je veilig. Maar dat heeft niet altijd de voorkeur, of het is simpelweg niet mogelijk.

Overzichtsfoto's die gemaakt zijn op het publieke domein of tijdens publieke manifestaties (bv. activiteiten, festivals, fuiven, ...) worden niet als een overtreding van het portretrecht beschouwd, tenzij ze duidelijk op één of enkele personen focussen. Maar zelfs dan kan iemand die zich herkent op de foto en daar niet mee akkoord is zich beroepen op zijn recht op privacy om te eisen dat de foto in kwestie niet langer gebruikt wordt en vernietigd wordt.

Eventuele sancties?

De meest gebruikte sanctie voor inbreuk op portretrecht is het toekennen van schadevergoeding.

Verder kan de geportretteerde bij (dreigende) inbreuk op het portretrecht de illegale kopieën opeisen of ze laten vernietigen en de onrechtmatig verkregen winst opeisen.

bronnen: SABAM - Autoriteit Persoonsgegevens - Katholiek Onderwijs Vlaanderen - Wikipedia - Mediaweb - Formaat.be

Test je kennis

Escape Game: Privacy Proof


Test je kennis over privacy door het escapespel "iToolbox - Privacy Proof". te spelen.

Kunnen jullie de juiste zin vinden?