ศูนย์เรียนรู้เศรษฐกิจพอเพียงชุมชนตำบลวังตะกู

บ้านลุงชิต ปานพลอย

77 หมู่ 7 ตำบลวังตะกู อำเภอบางมูลนาก จังหวัดพจิตร

นายชิต ปานพลอย เกิดเมื่อวันที่ 9 มกราคม 2508 ปัจจุบันอายุ 56 ปี ภูมิลำเนาเป็นคนพิจิตรตั้งแต่เกิดอาศัยอยู่บ้านเลขที่ 77 หมู่ 7 ตำบลวังตะกู อำเภอบางมูลนาก จังหวัดพิจิตร ลุงชิตเกิดในครอบครัวชาวนา ช่วยพ่อแม่ทำนา เลี้ยงวัว มาตั้งแต่เด็ก ๆ ประวัติการศึกษาจบ ม.ปลาย จาก กศน.จังหวัดพิจิตร ปี 2528 ลุงชิตชอบทำการเกษตรมาตั้งแต่เด็ก ชอบใช้ชีวิตที่สงบเรียบง่าย ซึ่งส่วนตัวแล้วลุงชิตเป็นคนชอบธรรมชาติเป็นชีวิตจิตใจจึงอยากใช้ชีวิตให้ใกล้ชิดกับธรรมชาติ ลุงชิตเป็นคนที่รู้จักขวนขวายหาความรู้อยู่ตลอดเวลา เป็นตนใฝ่รู้ อยากรู้อยากเห็น อยากทำสิ่งใดก็จะพยายามทำและทดลองอยู่เรื่อย ๆ จนสามารถทำได้สำเร็จ และมักมีแนวคิดใหม่เกิดขึ้นเสมอหลังจากการได้ลองผิดลองถูก เดิมทำการเกษตรจะทำนาและเลี้ยงควาย ตั้งแต่สมัยก่อนสนถึงปัจจุบันการเกษตรของลุงชิตจะไม่ใช้สารเคมี และการทำนาก็จะยึดการปลักดำแบบสมัยก่อน เพื่อทำเป็นต้นแบบให้กับชุมชนและคนรุ่นหลังได้อนุรักษ์สืบทอดกันต่อไป ต่อมามีแนวคิดจัดสรรพื้นที่ของตนเองทำเกษตรแบบผสมผสาน อยากทำการเกษตรที่ตนเองต้องการให้สวนนั้นครบวงจร เน้นความสมดุลและความหลากหลายของระบบสวน ยึดหลักแนวคิดเศรษฐกิจพอเพียง ตามแนวคิดของตนเอง ทำสวนเกษตร สวนผัก เพราะเหลือกิน เหลือใช้ ภายในครัวเรือนของเราแล้ว จึงต้องหาตลาดบ้าง เพื่อเป็นรายได้เสริมได้อีกทางหนึ่ง “มีกิน มีใช้ และขายได้” ภายในบริเวณพื้นที่ดินของลุงชิตปลูกพืชผักหลากหลายชนิด อีกทั้งยังมีการทำปุ๋ยอินทรีย์และสารไล่แมลงไว้ใช้ในการทำเกษตรของตนเอง

เมื่อวันที่ 13 มิถุนายน พ.ศ. 2558 บ้านลุงชิต ปานพลอย ได้แต่งตั้งเป็น ศูนย์เรียนรู้ปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียงและเกษตรทฤษฎีใหม่ ประจำตำบลวังตะกู ซึ่งมีผู้คนได้เข้ามาศึกษาดูงานมากมาย ทั้งกลุ่มประชาชนในอำเภอใกล้เคียง และกลุ่มประชาชนต่างจังหวัด อีกทั้งยังมีโรงเรียนต่างๆทั้งในพื้นที่ใกล้เคียงและต่างจังหวัดมาศึกษาดูงาน รวมทั้งนักศึกษามหาวิทยาลัยมหิดลที่เข้ามาศึกษาดูงาน โดยมีลุงชิตเป็นวิทยากรให้ความรู้

ลุงชิต ปานพลอย ยังเป็นวิทยากรให้กับหน่วยงานต่างๆ ทั้งในสถานที่และนอกสถานที่ รวมถึงเป็นปราชญ์ด้านการเกษตรของจังหวัดพิจิตร ทำงานกับมูลนิธิ มีเครือข่ายทั้งในจังหวัดและต่างจังหวัด มีการแลกเปลี่ยนเรียนรู้กันและมีประชุมสัญจรอยู่เป็นประจำ นอกจากนี้ ลุงชิต ปานพลอย ยังได้รับรางวัลเป็นครัวเรือนต้นแบบของจังหวัดพิจิตร และเป็นผู้นำต้นแบบการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามหลักทฤษฎีใหม่รูปแบบการประยุกต์ “โคก หนอง นา โมเดล”

วันที่ 5 ธันวาคม 63 ศูนย์เรียนรู้เกษตรอินทรีย์ ตำบลวังตะกู อ.บางมูลนาก จ.พิจิตร ผ่านการรับรองมาตรฐานเกษตรอินทรีย์ และการทำตลาดสินค้าเกษตรอินทรีย์แบบครบวงจร (เทคนิคการสร้างแบรนด์และการเลือกข้อมูลในการสื่อสารให้กับลูกค้ารับรู้สินค้าและบริการ เพื่อเพิ่มยอดขาย) ภายใต้มาตรฐานเกษตรอินทรีย์แบบมีส่วนร่วม ระบบชุมชนรับรอง RL-PGS กสศ (พิจิตร) ร่วมกับ มหาวิทยาลัยเทคโนโลยีราชมงคลล้านนา พิษณุโลก

ต่อมาได้มีการพัฒนา สร้างโรงอบพลังงานแสงอาทิตย์ และผ่านการประเมิน ตามโครงการชุมชนเข้มแข็ง ด้วยงานวิจัยและวัตกรรมด้านการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร ด้วยระบบอบแห้งพลังงานแสงอาทิตย์แบบเรือนกระจกหรือพาราโบล่าโดม โดยสำนักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ และ กอ.รมน. ร่วมกับ มหาวิทยาลัยศิลปากร และกลุ่มแปรรูปผลิตภัณฑ์ ด้านการเกษตรบ้านลำประดาเหนือ ต.วังตะกู อ.บางมูลนาก จังหวัดพิจิตร​ โดยมีอาจารย์ ชิต ปานพลอย ปราชญ์ชาวบ้านของ กอ.รมน.จว.พิจิตร และเครือข่ายชาวบ้านตำบลบ้านลำประดาเหนือเป็นผู้รับการประเมิน​ และมีการจัดตั้งกลุ่มชาวบ้านในชุมชนทำการเกษตรอินทรีย์แบบผสมผสานและขยายอาชีพให้คนในชุมชนอย่างหลากหลาย เพื่อแก้ปัญหาผลผลิทางการเกษตรล้นตลาดให้กับชุมชน และยังเป็นการสร้างอาชีพ สร้างรายได้ ให้กับผู้สูงอายุและผู้ที่ไม่มีงานทำในชุมชนตำบลวังตะกู

จัดทำโดย

นางสาววิลาวัณย์ กลิ่นจันทร์

ครู กศน.ตำบลวังตะกู