Bài tập Thực hành tiếng Việt trang 47 trong sách Văn 9 tập 1 Kết nối tri thức hứa hẹn mang đến cho học sinh một hành trình khám phá ngôn ngữ đầy màu sắc và thú vị. Đây là cơ hội để các em rèn luyện kỹ năng sử dụng tiếng Việt một cách sáng tạo và hiệu quả, đồng thời củng cố kiến thức về ngữ pháp, chính tả và từ vựng.
“Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ điệp thanh trong các trường hợp dưới đây”
a. Khóc anh không nước mắt
Mà lòng đau như thắt
Gọi anh chửa thành lời
Mà hàm răng dính chặt.
(Hoàng Lộc, Viếng bạn )
- Biện pháp tu từ điệp thanh: Lặp các âm tiết có thanh trắc (khóc, nước, mắt, chửa, dính chặt)
- Tác dụng: Nhấn mạnh nỗi đau tột cùng, niềm tiếc thương vô bờ bến của người phụ nữ khi chồng hy sinh. Thể hiện tâm trạng đau đớn, sầu muộn, tuyệt vọng của người phụ nữ trước mất mát to lớn. Đồng thời khơi gợi sự đồng cảm, thương xót cho người phụ nữ trong hoàn cảnh éo le, bi thương.
b. Ô hay buồn vương cây ngô đồng
Vàng rơi, vàng rơi thu mênh mông…
(Bích Khê, Tì Bà )
- Biện pháp tu từ điệp thanh: Lặp lại âm tiết có thanh bằng
- Tác dụng: Nhấn mạnh cảm xúc buồn bã, thương cảm của tác giả trước cảnh sắc mùa thu. Gợi tả không gian mênh mông, bát ngát của mùa thu, tạo cảm giác bao la, rộng lớn. Đồng thời thể hiện sự tinh tế, nhạy cảm của tác giả trước cảnh đẹp thiên nhiên.
c. Dốc lên khúc khuỷu, dốc thăm thẳm
Heo hút cồn mây súng ngửi trời
Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống
Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi.
(Quang Dũng, Tây Tiến )
- Biện pháp tu từ điệp thanh: 3 câu đầu lặp lại thanh trắc, câu cuối lặp lại thanh bằng
- Tác dụng: Nhấn mạnh sự gian khổ, hiểm trở của con đường hành quân, thể hiện tinh thần dũng cảm, kiên cường của người lính Tây Tiến. Gợi tả khung cảnh thiên nhiên Tây Bắc hùng vĩ, hoang sơ, góp phần làm nổi bật vẻ đẹp lãng mạn, hào hùng của núi rừng. Đồng thời tạo âm điệu thơ dồn dập, thể hiện khí thế hiên ngang, oai hùng của đoàn quân Tây Tiến trong cuộc hành quân.
>> Xem thêm: Soạn văn 9 kết nối tri thức
“Trong bài thơ Tiếng đàn mưa, biện pháp tu từ điệp thanh được Bích Khê sử dụng rất đặc biệt: điệp thanh theo từng nhóm âm tiết trong cùng một câu thơ. Hãy làm rõ tác dụng của biện pháp tu từ này trong bài thơ”.
Tác dụng của biện pháp tu từ điệp thanh trong bài thơ Tiếng đàn mưa:
- Tạo âm điệu du dương, êm ái: Điệp thanh với nhịp điệu bằng - bằng - trắc lặp đi lặp lại tạo nên âm điệu du dương, êm ái như tiếng mưa rơi.
- Nhấn mạnh hình ảnh, ý nghĩa: Việc lặp lại các nhóm thanh điệu giúp tác giả nhấn mạnh những hình ảnh, ý nghĩa quan trọng trong bài thơ.
- Gợi cảm xúc: Điệp thanh góp phần gợi lên cảm xúc buồn bã, thương cảm cho tâm trạng của "khách tha hương". Âm điệu du dương, êm ái cùng với hình ảnh mưa rơi liên tục tạo nên bầu không khí ảm đạm, u buồn. Nhịp điệu thơ như tiếng lòng thổn thức của "khách tha hương" đang nhớ quê, mong muốn được trở về quê hương.
- Tăng tính biểu cảm: Biện pháp tu từ điệp thanh được sử dụng một cách sáng tạo, kết hợp với các biện pháp tu từ khác như ẩn dụ, so sánh, ... tạo nên tính biểu cảm cao cho bài thơ. Nhờ vậy, tác giả đã thể hiện thành công tâm trạng buồn bã, thương cảm cho "khách tha hương" - một hình ảnh tiêu biểu cho những người phải sống xa quê hương.
“Chỉ ra và cho biết tác dụng của biện pháp tu từ điệp vần trong đoạn thơ dưới đây”
a.
Rơi hoa hết mưa còn rả rích,
Càng mưa rơi càng tích bóng dương
Bóng dương với khách tha hương
Mưa trong ý khách muôn hàng lệ rơi.
(Bích Khê, Tiếng đàn mưa)
- Biện pháp tu từ điệp vần: “ương” và vần “ich”.
- Tác dụng của biện pháp điệp vần trong câu trên:
+ Tăng tính nhạc điệu cho thơ, góp phần thể hiện tâm trạng buồn bã, thương cảm của "khách tha hương".
+ Nhấn mạnh hình ảnh "bóng dương", "mưa", "lệ rơi" - những biểu tượng cho nỗi buồn tha hương.
+ Gợi tả một cách sâu sắc, tinh tế tâm trạng sầu muộn, cô đơn của người xa quê hương.
b.
Tôi lại về quê mẹ nuôi xưa
Một buổi trưa, nắng dài bãi cát
Gió lộng xôn xao, sóng biển đu đưa
Mát rượi lòng ta ngân nga tiếng hát…
(Tố Hữu, Mẹ Tơm)
- Biện pháp tu từ điệp vần: vần “ưa”, “át”
- Tác dụng của biện pháp điệp vần trong câu trên:
+ Tăng tính nhạc điệu cho thơ, góp phần thể hiện cảm xúc vui sướng, háo hức của tác giả khi được trở về quê hương.
+ Nhấn mạnh hình ảnh "quê hương", "bãi cát", "sóng biển", "tiếng hát" - những biểu tượng cho vẻ đẹp bình dị của làng quê Việt Nam.
+ Gợi tả một cách sinh động, hấp dẫn khung cảnh quê hương và tâm trạng của tác giả khi được trở về quê mẹ.
Trên đây VUIHOC đã cùng các bạn Soạn bài Thực hành tiếng Việt trang 47| Văn 9 tập 1 kết nối tri thức. Bài học này không chỉ giúp học sinh củng cố kiến thức về tiếng Việt mà còn rèn luyện kỹ năng tư duy logic, sáng tạo và khả năng sử dụng ngôn ngữ một cách hiệu quả. Để học nhiều hơn các kiến thức của các môn học thì các em hãy nhanh tay truy cập và website vuihoc.vn hoặc đăng ký khoá học với các thầy cô giáo của VUIHOC ngay bây giờ nhé!\
Nguồn: